7648595317

PKZEGLAD PI S MIE XX X O T W A.

z epigrafiki, ze sztuki ceramistów, zarówno jak z pisanych ksiąg , aby wniknąć w świat zamarły i odtworzyć jaskrawo ustrój szkolny dawnej Grecyi. Dłuższy pobyt w krainie Helenów pozwolił mu dopełnić archeologicznego wskrzeszenia przeszłości, a łatwy wdzięk, cechujący najgłębsze nawet płody francuskiej uczoności, dodaje blasku tej nad wy

raz zajmującej i pięknej książce, godnej wawrzynów, którymi ją uwieńczono.

M.

Die faische General-Koncession Konstantins

v o A-

des Grossen (sogen. Konstanti Martens. Munchen. Stalli sen

nische Schenkung). Von Dr. Wilk

1889. gr. 8°. VI. 130 S. M. 3.20,

S

Pod koniec VIII-go wieku, a może nieco jeszcze wcześniej, lub najprawdopodobniej w trzecim dziesiątku IX w. pojawił się dokument, który rzekomo miał być aktem darowizny cesarza Konstantyna W. na rzecz Papieża Sylwestra (314—335), a który, zdaniem Schultego, nap niniejszą ma stanowić podstawę i niewzruszoną obronę tysiącletniej

doczesnej władzy Papiestwa i politycznej jego przewagi nad światem, (u Hergenróthera w Kat Kir che und christl. Staat, Freiburg 1873, 358).

W dokumencie tym, w Rzymie wystawionym, opowiada Konstantyn, że będąc jeszcze w pogaństwie, nawiedzonym został trądem. Natenczas doradzili mu kapłani wykąpać się we krwi dzieci; odrzucił jednak tę pokusę krwawej kąpieli, poczem ukazali się mu we śnie Apostołowie Rzymu: św Piotr i Paweł, dziękując mu za to i skłaniając go zarazem do przyjęcia chrześcijaństwa u biskupa rzymskiego, Sylwestra. Posłuszny cesarz zostaje ochrzczonym z ręki Papieża i równocześnie oczyszczonym z trądu. Przejęty tedy wdzięcznością, nadaje Sylwestrowi i wszystkim jego następcom władzę i godność cesarską: „tribuentes ei potestatem et gloriae dignitatem atąue vigo-rem et honorificentiam imperiałem^u ; następnie oddaje mu w zależność kościelną 4 stolice patryarchalne wraz z wszy-s t k i c m i biskupstwami całego świata: „ut principatum te-

neat tam super quatuor praecipuas sedes Antiocenam, Alexandrinam, Gonstantinopolitanam et Hierosolymitanam, quamque etiam super omnes in universo orbe terrarum dei ecclesias^u, i przyznaje mu prawo ostatecznej d e c y z y i w sprawach wiary i k u 11 u :    ,.et

eius iudicio, quaeque ad cultum Dei vel fidei stabiłitatem procuranda fuerint, disponantur“. Opowiada dalej cesarz, że wybudował w Rzymie bazylikę lateraneńską św. Jana, watykańską św. Piotra i ostyjską św. Pawła, i hojnie je w dobra uposażył, wszystkie trzy wraz z ich