7862366283

78

Iwona Anna Ndiaye

HCTopHHecKoro cJ)ciioMciia to>kc b cbocm ponc eflHHCTBeHHoro”¹. Amerykański pisarz, który jako jeden z pierwszych wprowadził do obiegu czytelniczego sformułowanie „Rosja poza Rosją’’, pisze: „3ia iianna iiacumbiBaeT okojio mhjiuhohe hcjiobck - caMbix, BepoHTiio, KynbTypiibix b Mnpe... y 3TOH naunu iict npaBHTenbCTBa. CTOJiHua ce - IIapn>K, ce jtfmJiOMaTHHecKHH ucirrp -)KeiieBa...”². Z kolei Zinaida Gippius tak charakteiyzowała w roku 1930 „Rosją Nr 2”: „[...] jedna i ta sama Rosja, jeśli chodzi o skład, tak w ojczyźnie, jak i za granicą: rodowa szlachta, państwowi i innego rodzaju urzędnicy, kupcy, drobna i bogata burżuazja, duchowieństwo, inteligencja reprezentująca różne dziedziny działalności - polityczną, kulturalną, naukową, techniczną itd. - armia (od stopni wyższych do niższych), lud pracujący (od warsztatu i od ziemi) - przedstawiciele wszystkich klas, warstw, stanowisk i stanów posiadania, a także wszystkich trzech (lub nawet czterech) pokoleń - są obecni w rosyjskiej emigracji”³.

„Pierwsza fala” emigracji stworzyła podwaliny pod przyszłe pokolenia rosyjskiej diaspoiy i może się poszczycić wieloma talentami oraz znakomitymi odkiyciami w różnorodnych dziedzinach nauki i techniki⁴. Na ten sam okres przypadają największe sukcesy rosyjskiej kultury emigracyjnej⁵. Wśród wielu dziedzin, które na emigracji osiągnęły najwyższy stopień rozwoju, istotne miejsce zajmuje literatura. Zycie literackie emigracji rosyjskiej cechowało rozbicie na ośrodki, niejednolity charakter, w mniejszym stopniu podziały polityczne. Rosyjskie kolonie powstawały na pięciu kontynentach, a zatem w naturalny

1

   r. A.iaMoBHM, BKJiad pyccKou ■muepaąuu u Mupoeyio Kyjibmypy, I lapiiw 1961, s. 8.

2

   W. Chapin-Huntingon, Russia out of Russia, Boston 1933. Cyt. wg: T. AneKCHHCKan, Pyt-ckuh lumpaifiiH 1920 1939 soda, [w:] PyccKirii Flapuote, s. 88. Por. idem, PyccK.au iAimpaipm 1920 1939 ,v._; „Bo jpoacuenHe” 1956, nr 60, s. 33-41.

3

■ Podaję w tłumaczeniu Janiny Sałajczykowej. Zob.: .1. Sałajczykowa, op. cit., s. 14. Por. A. AracracbeB, HeymonennaH moóoeb, „MocKBa" 1990, nr 7, s. 175-176.

4

   Zob. m.in.: B. TI. EopHCOB, HcmoKu u (popMupoeanue poccuuCKOso naynnoao 3apy6eotcbH, [w:] KyjtbtnypHoe nacnedue poccuucKou 3Muepaifuu. 1917-1940, nofl. pejt. E. II. Ue.ibiuieBa h J\. M. IiIaxoBCKoro, t. 2, MocKBa 1994, s. 284-291; T. M. jlło6nna, OopMupoeanue poccuucKou naynnou duacnopbi s llapuotce, [w:] ibidem, s. 301 309; B. A. Tcccmhhkob, Bempad kok oduu U3 HayuHbix neumpoe poccuucKoso 3apy6eo/cbX, [w:] ibidem, s. 325-331; b. 11. K03JIOB, TeopnecKoe nacnedue poccuucKux ynenmx u unotcenepoe 3a pyóeotcoM e Konmencme omeneemeennou u Mupoeou Kyiibmypbi, [w:] ibidem, s. 411-421; PoccuucKue ynenme u unjtcenepbi a auuspaifuu, no;i pc;i. B. n. bopricoBa, MocKBa 1993; PoccuucKan Haynuan aMuspaifim. JJeaduamb nopmpemoe, coct. A. B. Bhjiko, H. B. YcncHCKaH, no.n pc;i. r. M. Bonrap.ua-JleBHHa, B. E. 3axapoBa, MocKBa 2001; Hayna, Kynbmypa u nonumuKa pyccKoit jMuspayuu. CóopnuK cmameu u Mamepuanoe BcepoccuucKou naynnou Koncfiepennuu. Cankm-IIemcpoyps, 24 26 utonn 2002, no,i pc;t. M. A. UJoMpaKOBa, II. H. Badano Ba, r. 162: Cannm -TlemepoypscKuu ynueepcumem Kynbmypbi u ucKyccme. Tpydbi, CaiiKT-IIeTcpoypr 2004.

5

   Zob. m.in.: Kynbmypa Poccuuckoso 3apy6eotcbH, no^ pe;t. A. KBaKHH, 3. IilyjieriOBa, MocKBa 1995; A. Jl. rypeBHM, Kynbmypno-penuzuo3uuh denmenbHocmb pyccnou 3Miispai{uu. [Jo MamepuanaM ucmopuu PyccKoeo cmydenhcckoso Oeuotcemm, MocKBa 2005.