1. Człowiek widzący większość informacji o świecie uzyskuje za pomocą wzroku, niekiedy ze szkodą dla innych zmysłów - dotyku, słuchu, czy węchu. Brak wzroku powoduje zubożony odbiór informacji o świecie oraz częstą utratę informacji o podstawowym znaczeniu w procesach regulacji stosunków jednostki ze światem
2. Swoistą cechą funkcjonowania poznawczego niewidomych jest pojawienie się i rozwój mechanizmu kompensującego brak wzroku przez inne zmysły, a zwłaszcza dotyk, węch i słuch. Istota kompensacji odbywa się na zasadzie strukturalnego połączenia dotyku i zmysłu kinestetycznego ze słuchem, a także węchem. Te nowe zespoły dotykowo-kinestetyczno-słuchowo-węchowe pełnią podstawową rolę w odbiorze informacji i późniejszym jej wykorzystywaniu. Stanowią także fizjologiczną podstawę tzw. zmysłu przeszkód, będącego m.in. podstawą nauki orientacji przestrzennej i poruszania się.
3. Luki w doświadczeniu percepcyjnym osoby z defektami wzroku wypełniają wyobrażeniami zastępczymi, czyli surogatowymi. W powstawaniu ich dużą rolę odgrywa analogia, czyli umiejętność zestawiania i porównywania różnego rodzaju faktów i zdarzeń, a następnie wyciąganie wniosków (np. kojarzenie kolom z barwą dźwięku).
4. Treść spostrzeżeń niewidomych jest uboższa o spostrzeżenia z udziałem wzroku, zwłaszcza o barwę i przestrzeń. Natomiast w odniesieniu do myślenia zauważamy u niewidomych szybki rozwój abstrahowania, różnicowania, klasyfikowania, schematyzowania i szukania analogii. Myślenie pojęciowe jest porównywalne do widzących.
Celem rewalidacji ukierunkowanej na rozwój poznawczy jest ograniczenie konsekwencji zubożonego poznania o dane wzrokowe oraz podtrzymywanie potencjalnej aktywności poznawczej sprawnych analizatorów, ale i wzroku.