Wiele skutków ubocznych ma pochodzenie jatrogenne, do których zaliczyć trzeba uszkodzenia przyzębia poprzez nieodpowiednio stosowane lub założone elementy aparatów ortodontycznych czy też uszkodzenia szkliwa podczas zdejmowania zamków czy pierścieni.
Zbyt duże siły stosowane podczas leczenia mogą być przyczyną zwiększonej ruchomości zębów a nawet powodować resorpcję korzeni, na którą głównie narażone są siekacze w szczęce górnej. Dodatkowo może mieć miejsce zwyrodnienie lub martwica miazgi zębowej. W trakcie leczenia lub nawet po latach po jego zakończeniu pojawiać się mogą również recesje przyzębia z rozstępami kostnymi i fenestracjami w blaszce kostnej.
Ryc. 4. Liczne recesje dziąsłowe.
Leczenie ortodontyczne narażone jest w mniejszym lub większym stopniu na duży odsetek recydywy położenia zębów do pierwotnych warunków zębowo-twarzowych.
Osobną grupę powikłań stanowią różnego rodzaju wykwity około- i wewnątrz ustne będące obrazem alergii kontaktowej na alergeny zawarte zarówno w materiałach ortodontycznych (najczęściej na nikiel zawarty w stopach używanych do wyrobu elementów metalowych aparatów oraz na akryl) jak i w pomocniczych materiałach dentystycznych takich jak chociażby lateks (wyciągi elastomerowe) czy składniki płukanek do ust. [Dietrich 2004, Mazur i wsp. 2008, Smiech-Słomkowska i Jabłońska-Zrobek 2003]
14