18
ozynnośei roboczej, np. ozynności wzrokowych, słuchowych, dotykowych itp. lego rodzaju analizę struktury czynności produkcyjnych prowa-12
dził W.D. Seymour w Anglii, mający licznych naśladowców w innych 'jajach. W Związku Radzieckim badania prowadziła W. Czebyszewa1 2^, w Polsce M. Idzikowska 1 R. Kowalozuk2*.
Z pojęciem struktury czynności ściśle jest związane pojęcie metody działania, a niekiedy nawet pojęcia te są używane zamiennie. Metoda to taki sposób działania, jaki stosujemy ze świadomością możliwości wielokrotnego powtarzania go w sytuacjach podobnych, albo inaczej, są to czynności, które muszą się odbyó, aby wynik został osiągnięty. Ze względu na genezę czynności można podzielić na:
- czynności związane z zaspokojeniem potrzeb,
- czynności związane z realizacją zadań.
Drugi typ czynności związany Jest z pracą produkcyjną i będzie da lej głównym przedmiotem naszych rozważań. Zastanówmy się teraz bardziej szczegółowo, czym w swej istocie jest zadanie. Pojęcie zadania Jest w wielu dyscyplinach naukowych pojęciem odgrywającym coraz większą rolę, np. w matematyce (teoria zadań), w pedagogice, systemote-ehnioe oraz w naukoznawstwie.
Powiedzieliśmy, że z psychologicznego punktu widzenia zadanie jest rezultatem wejścia Jednostki w nowy typ relacji z otoczeniem lub też (co na Jedno wychodzi) Jest włączeniem się jednostki w określony sposób do cyklu redukcji potrzeb społeczeństwa.
W schematach ilustrujących poszczególne rodzaje struktur formalnych czynności zadanie stanowiło zwykle punkt wyjścia każdej czynności. Osiągnięcie wyników oznaczało zakończenie czynności i tym samym realizację zadania. Oto krótki przegląd definicji zadania:
~W.D. S eymour: Industrial training for manuał operation, London 1954.
Czebyszewa: Psychologiczne aspekty pracy przy obsłudze urządzeń automatycznych oraz problemy zmęczenia ustawiaczy, [w:] Człowiek i technika współczesna, pod red. A. M a t e j k i, War. szawa 1964, IW CRZZ.
*M. Idzikowska, R. Kowalczuk: Psychologiczne podstawy w metodyce szkolenia robotników, [w:) Jak pracuje człowiek. Warszawa 1961, K1W.