pojęciami o równie nieostrym charakterze jak "wyraźna" czy "bardzo duża" różnica w cenie, które podlegają interpretacji subiektywnej. Należy zatem, oprzeć analizę na innych kryteriach. Należą do nich przykładowo: odbieganie całkowitej ceny oferty
od cen obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia przy założeniu osiągnięcia zysku; zaoferowanie ceny, której realizacja nie pozwala na utrzymanie rentowności wykonawcy na tym zadaniu; niewiarygodność ceny z powodu oderwania jej od realiów rynkowych". Podobnie Sąd Okręgowy w Warszawie" stwierdził, że "kwota l zł, jako odpowiadająca miesięcznemu kosztowi zarządzania obiektami i wynagrodzenia zarządcy (...), jest oczywiście nierealna z punktu widzenia logiki i doświadczenia życiowego i racjonalności decyzji ekonomicznych przedsiębiorców". Słusznie też wskazuje G. Wicik, że w przepisie dotyczącym rażąco niskiej ceny chodzi raczej o tzw. cenę spekulacyjną, która może powodować, że wykonawca nie wywiąże się z umowy, co generuje poważne problemy po stronie zamawiającego12.
Zauważyć należy, że w orzecznictwie kształtującym się w Unii Europejskiej wskazano, że sprzeczne z zasadą wspierania rzeczywistej konkurencji w zamówieniach publicznych i niedopuszczalne jest automatyczne, wyłącznie na podstawie kryterium arytmetycznego, uznawanie za rażąco niskie cen poniżej pewnego poziomu, albo poniżej wartości szacunkowej ustalonej przez zamawiającego, bez dania oferentom możliwości wykazania, że ich oferty są rzetelnie skalkulowane. Europejski Trybunał Sprawiedliwości wypowiedział się jednoznacznie w tej kwestii wskazując, że postanowienia unijnych dyrektyw nie dają państwom członkowskim prawa do automatycznej dyskwalifikacji ofert na podstawie kryterium arytmetycznego, natomiast uregulowania krajowe winny przewidywać procedurę mającą na celu ustalenie czy oferta nie przedstawia ceny rażąco niskiej13.
Wydaje się, że wobec niedookreśloności pojęcia „rażąco niska cena”, widoczne jest dążenie przez zamawiających do pewnego arytmetycznego określania „rażącego” zaniżenia ceny i brak na to zgody Zespołu Arbitrów a potem Krajowej Izby Odwoławczej. Orzeczenia KIO ustalają stabilną i jednolitą linię orzeczniczą silnie podkreślającą nieprzydatność, czy wręcz niezgodność z prawem wszelkich sztywnych określeń procentowych różnic
11 Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 września 2002 r., sygn. akt. V Ca 1020/02, ZPO 2002, nr 1, poz. 68.
12 G. Wicik, P. Wiśniewski, Prawo zamówień publicznych, Komentarz, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2007, s. 452.
13 Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 22.06.1989r. C-103/88 w sprawie Fratelli Costanzo SpA przeciwko Comune di Milano - podano za D. Piasta, Zamówienia publiczne w Unii Europejskiej. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości, cz.l, UZP Warszawa 1999, s.36, uzp.gov.pl.
10