8508892541

Współczesne ujęcie terminu dydaktyka - pisze Stanisław Palka - nie zawsze zawęża jego znaczenie tylko do nauczania i uczenia się, lecz utożsamia go z kształceniem i samokształtowaniem (samokształceniem) [S. Palka, 1999, s. 18].

Cz. Kupisiewicz dzieli dydaktykę na dydaktykę ogólną i dydaktyki szczegółowe, zwane także dydaktykami przedmiotowymi lub metodykami nauczania poszczególnych przedmiotów szkolnych [Cz. Kupisiewicz, 2005, s. 14].

Józef Półturzycki pisze, że podział na dydaktykę ogólną i szczegółową jest niewystarczający, gdyż wraz z rozwojem praktyki edukacyjnej i pedagogicznej, refleksji dydaktycznej powstały nowe ujęcia o charakterze środowiskowym i specjalistycznym. Według niego można publikacje dydaktyczne podzielić na pięć rodzajów: ogólne, szczegółowe, określonego typu szkolnictwa, środowiskowe i specjalistyczne [J. Półturzycki, 1997, s. 24-25].

W Wielkiej encyklopedii powszechnej wyodrębnia się dydaktykę ogólną oraz dydaktyki szczegółowe dwojakiego rodzaju:

-    teorie nauczania w szkołach określonego typu i stopnia,

-    dydaktyki poszczególnych przedmiotów szkolnych.

Dydaktykę szkolną zaliczymy więc do pierwszego rodzaju dydaktyk szczegółowych, obejmuje ona teorię nauczania w szkołach określonego typu i stopnia, a więc kształcenie (nauczanie-uczenie się), samokształcenie (samo-kształtowanie) w zakresie wszystkich przedmiotów nauczania na szczeblu podstawowym i średnim. Dydaktyka szkolna ma charakter ogólny i dotyczy edukacji zinstytucjonalizowanej, nie jest jednak dydaktyką ogólną. Dydaktyka ogólna bada proces kształcenia wszędzie, podczas gdy dydaktyka szkolna ogranicza się do procesów zachodzących w szkole. Dydaktyka ogólna dotyczy każdego nauczania, bez względu na to, gdzie ma ono miejsce, podczas gdy dydaktyka szkolna zajmuje się nauczaniem i czynnościami edukacyjnymi przebiegającymi w szkole.

Na tle tych wyjaśnień należy przyjąć, że dydaktyka szkolna jako teoria nauczania i uczenia się różnych przedmiotów szkolnych na szczeblach podstawowym i średnim jest subdyscypliną dydaktyki ogólnej. Jest ona nauką

0    kształceniu i samokształceniu, o celach i treściach oraz metodach, środkach

1    formach organizacyjnych. Dlatego też w dalszych rozważaniach posługiwać się będziemy pojęciami ustalonymi przez dydaktykę ogólną.

10