wiedza oraz racjonalnie stosowane metody, formy i środki dydaktyczne. Zrozumienie procesów nauczania i uczenia się uważane jest za jeden z aspektów kwalifikacji zawodowych nauczyciela. Dzięki temu nauczyciel podejmuje decyzję dotyczącą tego, jak zorganizować, przeprowadzić i kontrolować proces nauczania i uczenia się.
Kształcenie
Trudno jednoznacznie określić, co oznacza termin kształcenie. Jest to jedno z najmniej jasnych pojęć pedagogicznych. Próby nadania mu pewnej jednoznaczności natrafiają na przeszkody wynikające ze zróżnicowania poglądów różnych autorów [W. Okoń, 1996, s. 139].
Kształcenie jest najczęściej pojmowane jako nauczanie i uczenie się, w ostatnich jednak latach kojarzy się ono nie tylko z rozwojem intelektualnej strony osobowości, ale wiąże się je z oddziaływaniem wychowawczym. Jest ono organizowane przez różne instytucje, głównie przez szkołę, a zatem jest działaniem planowanym, wielostronnym, ukierunkowanym na osiągnięcie określonych celów, wymagającym systematycznego i długotrwałego wysiłku.
Przez kształcenie można rozumieć ogół czynności i procesów - opartych głównie na nauczaniu i uczeniu się - umożliwiających zdobycie nie tylko określonego zasobu wiedzy, umiejętności i nawyków, lecz również zmierzających do wielostronnego rozwoju sprawności umysłowych, zdolności i uzdolnień, zainteresowań i zamiłowań, postaw i przekonań.
Proces nauczania i uczenia się, który zapewnia uczniom opanowanie określonego zasobu wiadomości i umiejętności, a ponadto zmierza do ukształtowania u uczniów określonych zainteresowań, rozwinięcia zdolności poznawczych, tzn. myślenia, wyobraźni i fantazji, wyrobienia pożądanych ze społecznego punktu widzenia poglądów i postaw, słowem - do ich optymalnego rozwoju umysłowego, emocjonalnego i wolicjonalnego [...] określa się mianem kształcenia [Cz. Kupisiewicz, 2005, s. 24].
Kształcenie obejmuje więc nie tylko stronę poznawczą, intelektualną, ale również stronę osobowościową, związaną głównie z kształtowaniem pożądanych postaw uczniów i określonego systemu wartości. Kształcenie bowiem jest częścią składową wychowania, przez kształcenie zaś realizowane są podstawowe cele i zadania ogólno wychowawcze, rozwijają się i doskonalą wszystkie cechy osobowości jednostki. Rezultatem kształcenia jest
20