Przewodnik po recepturze aptecznej
Oznaczenie „Rp" dotyczy leków, które wydaje się z apteki na receptę. Zawierają one substancje:
- mogące stanowić bezpośrednie lub pośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, gdy są stosowane bez nadzoru lekarza,
- które mogą być często stosowane nieprawidłowo, co może prowadzić do bezpośredniego zagrożenia zdrowia ludzkiego,
- których działanie lub niepożądane działanie wymaga dalszych badań.
Leki wydawane bez recepty lekarskiej określa się skrótem - OTC (over the counter).
Dyspensowanie leków w aptece wiąże się najczęściej z realizacją recept. Recepta jest zarówno dokumentem prawnym, jak i finansowym. Stanowi pisemne polecenie wydania choremu leku gotowego, recepturowego lub materiału medycznego oraz jest formą rozliczenia apteki z Narodowym Funduszem Zdrowia. Stosowne przepisy regulują w sposób jednoznaczny zasady ich wystawiania przez osoby uprawnione, a także zasady wydawania przepisanych leków z apteki.
Wystawienie recepty polega na czytelnym naniesieniu lub wydrukowaniu na awersie recepty treści obejmującej dane określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia oraz złożeniu własnoręcznego podpisu przez osobę uprawnioną, tj. lekarza, lekarza stomatologa lub felczera [2].
Układ recepty jest ściśle określony (Rycina 1) i zgodnie z obowiązującymi przepisami na awersie recepty muszą znajdować się dane dotyczące:
1. Podmiotu (Superscriptio), z którym Narodowy Fundusz Zdrowia zawarł umowę na podstawie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu. Dane te w formie nadruku lub odcisku pieczęci powinny być naniesione w miejscu oznaczonym - „Świadczeniodawca".
2. Pacjenta (Nomen aegroti), wpisane w część oznaczoną „Pacjent" z podaniem:
- adresu zamieszkania lub w szczególnych przypadkach miejsca pełnienia służby wojskowej,
- numeru PESEL,
- wieku w przypadku pacjenta poniżej 18 roku życia.
W przypadku dzieci do pierwszego roku życia, niemających numeru PESEL, należy wpisać numer PESEL jednego z rodziców.
Powyższe dane dają możliwość stwierdzenia, czy lek otrzyma osoba, dla której jest przeznaczony, a także umożliwiają sprawdzenie przez farmaceutę dawek przepisanego leku.
Lekarz, wystawiający receptę dla siebie albo dla małżonka oraz rodzeństwa, wpisuje dodatkowo adnotację: „pro autore", „pro familiae", „pro medi-co", „ad manus medici", „ad usum proprium".
8