8658359357

ADAM JELONEK

Zmiany tu strukturze pici i inieku ludności tu Polsce

tu latach 1946 — 1950

Changes in the Age and Sex Structure of the Population of Poland

in the Period from 1946 to 1950

Zarys treści. Autor zajmuje się zmianami w strukturze płci i wieku ludności w Polsce w latach 1946—1950, przy czym wyróżnia trzy grupy wieku: przedprodukcyjną (poniżej 18 lat), produkcyjną (18—59 lat) i poprodukcyjną (60 i więcej lat). Na zakończenie wydziela trzy regiony populacyjne: ziemie dawne, regiony mazurski i opolski (z dużym udziałem ludności autochtonicznej) oraz region pozostałych Ziem Odzyskanych.

1. Cel pracy

Znajomość struktury płci i wieku ludności jest ważnym elementem planowania w wielu dziedzinach gospodarki narodowej. Nadwyżki względnie niedobory siły roboczej są jedną z ważnych przesłanek lokalizacyjnych rosnącego przemysłu oraz aktywizacji rolnictwa. Liczebność roczników młodzieży szkolnej musi być uwzględniona w planowaniu instytucji oświatowych. Analiza przemian struktury płci i wieku w czasie i przestrzeni nie tylko charakteryzuje stan obecny, ale pozwala również określić tendencje rozwojowe. Wzajemny stosunek, poszczególnych grup wiekowych nie jest zjawiskiem statycznym, lecz ulega ciągłym różnorodnym zmiancm. Struktura płci i wieku ludności deformowana jest przez wojny, epidemie lub inne kataklizmy dziejowe. Bardzo charakterystyczne jest zjawisko, zwane starzeniem się społeczeństwa, występujące obecnie w niektórych państwach, gdzie maleje udział grup młodych, a rośnie udział grup starszych. Proces starzenia się nie wynika bowiem wyłącznie ze zmniejszania się śmiertelności, lecz w głównej mierze jest rezultatem spadku liczby urodzeń. Poniższa tabelka informuje nas, jak wyglądał przyrost naturalny w niektórych krajach kapitalistycznych i w Polsce w 1954 roku.

Tablica 1

Przyrost naturalny na 1000 ludności w 1954 r.

Anglia	Francja	Włochy	Szwecja	Polska
4,2	5,8	8,5	5,0	18,7

Z przytoczonych danych wynika, że przyrost naturalny w Polsce jest parokrotnie wyższy niż w większości państw kapitalistycznych. Udział grupy młodych ciągle wzrasta, o czym decydują przede wszystkim uro-

Przegląd Geograficzny — 4