8658359431

Rozwój sieci kolejowej woj. warszawskiego 471

się tutaj linii dalekobieżnych, schodzących się do Warszawy, oraz dzięki istnieniu kilku linii kolejek dojazdowych. Nieco gęstszą sieć kolejową ma również południowa część województwa, m. in. dzięki kolejom wąskotorowym. Natomiast najrzadszą siecią odznacza się północno-zachodnia część województwa, gdzie powiat Żuromin jest zupełnie pozbawiony kolei, oraz zachodnia część województwa, przecięta tylko linią Kutno— Sierpc. Gęstość sieci kolejowej powiatami na tle środkowej Polski przedstawia mapa 2. Dane liczbowe o długości i gęstości sieci w poszczególnych powiatach podaje tabl. 2.

Sama długość sieci nie mówi jednak dostatecznie o stopniu obsłużenia terenu komunikacją kolejową. Dla pasażera czy klienta kolei ważna jest bowiem nie ilość i gęstość linii, lecz ilość i gęstość punktów, w których może on skorzystać z transportu kolejowego. A więc konieczne jest uwzględnienie w rozważaniach geograficzno-komunikacyjnych również gęstości stacji i przystanków kolejowych. Można to zrobić albo w postaci wskaźnika średniej odległości międzyprzystankowej na poszczególnych liniach lub całej sieci kolejowej, albo w postaci wskaźnika gęstości przystanków na 100 km² powierzchni. Oba rodzaje wskaźników dla powiatów woj. warszawskiego podaje tabl. 3.

Wskaźnik gęstości przystanków nie obrazuje jeszcze w pełni stopnia obsługi kolejowej danego terenu. Z poszczególnych przystanków odjeżdża bowiem różna ilość pociągów w ciągu doby i w związku z tym stopień obsługi kolejowej zaplecza tych przystanków jest różny. Dla pasażera ważny jest nie tylko fakt istnienia przystanku w danym punkcie, ale i częstotliwość odjazdów pociągów z niego. Dlatego wprowadzono tutaj również wskaźnik ilości odjazdów pociągów na dobę w 3 wariantach:

a)    ogółem z przystanków danego terenu,

b)    w przeliczeniu na 1 przystanek,

c)    w przeliczeniu na 100 km² powierzchni.

Dane te dla powiatów woj. warszawskiego zestawia tabl. 3, a ostatni z wymienionych wskaźników ilustruje graficznie mapa 3. Dopiero te wskaźniki obrazują olbrzymią różnicę między zelektryfikowanymi liniami podmiejskimi Warszawy, gdzie pociągi jeżdżą w odstępach kilkunastu minut, a liniami na peryferiach województwa, gdzie kursuje po kilka pociągów na dobę. — Różnicy tej nie uwidoczniają tak dobrze ani wskaźniki gęstości sieci, ani gęstości przystanków kolejowych. Ponieważ pojemność pociągów na różnych liniach nie odbiega na ogół zbytnio od siebie, wskaźniki ilości odjazdów pociągów mówią o intensywności ruchu osobowego na danym obszarze.

Mapa 4 przedstawia izochrony kolejowe Warszawy. Mają one kształt wieloramiennych gwiazd rozciągających się daleko wzdłuż linii kolejowych. Wynika to m. in. z faktu, że na wszystkich liniach normalnotorowych, wychodzących z Warszawy, kursują pociągi pospieszne i dalekobieżne przyspieszone. Natomiast obszary położone między liniami kolejowymi odznaczają się dużą odległością czasową nawet w pobliżu Warszawy, ponieważ mapa pomija wszystkie inne rodzaje komunikacji poza kolejową, a szybkość dojścia do stacji przyjmuje na 4 km/godz.

Wzdłuż głównych linii kolejowych można wszędzie dojechać do granicy województwa przed upływem 3 godzin, nawet w tak odległych

Przegląd Geograficzny — 6