8857685605

Diagnostyka na świecie

Białka oligoklonalne wpmr

Badanie białka oligoklonalnego w PMR charakteryzuje się niską swoistością, czyli może wskazywać na szereg zakażeń różnego pochodzenia Rzetelne przeprowadzenie badania może jednak pomóc zdiagnozować wiele groźnych chorób, przy jednoczesnym oszczędzeniu badanym dodatkowego stresu.

dr Beata Stefańczyk

Pod tak ogólnie przyjętą nazwą - oznaczanie białek oligokionalnych w PMR - kryje się badanie frakcji immunoglo-bulin klasy IgG w płynie mózgowo-rdzeniowym. Ocena prążków oligokionalnych, mimo że sprawia technicznie większą trudność, ma zdecydowaną przewagę zarówno pod względem czułości, jak i specyficzności w wykrywaniu intratekalnej syntezy IgG nad oceną współczynnika IgG. czy indexu IgG. Badanie to charakteryzuje się niską swoistością, co oznacza, że wynik pozytywny vvykrycia pasm oligokionalnych w PMR może świadczyć o kilku jednostkach chorobowych centralnego układu nerwowego, takich jak podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE) - wy-

1    para - prawidłowy PMR/prawidłowa

2    para - wewnątrzoponowa synteza IgG/brak pasm oligokionalnych w surowicy

- charakterystyczna zmiana w stwardnieniu rozsianym:

3    para - wewnątrzoponowa synteza IgG/dodatkowe pasmo w PMR i surowicy; zmiany charakterystyczne zapalenia mózgu

w chorobach systemowych, np. w sarkaidozie;

4    para - identyczne oligoklonalne pasma

w surowicy i PMR; charakterystyczny obraz dla zapaleń obwodowych/systemowych, np. w syndromie Guillain-Barre’a;

i surowicy; charakterystyczne dla gammapatii monoklonalnej.

|6 wołane zmutowanym wirusem odry, wrodzone zakażenia cytomegalią (CMV). różyczką (RUBV) czy toksoplazmozą itp. Obecność prążków oligokionalnych może wskazywać również na kolagenozę CNS. guza mózgu, zespól paraneoplastyczny, a także jest stwierdzana w niektórych chorobach wrodzonych, jak ataksja-teleangiektazja (u 20 proc. pacjentów) czy adrenoleukodystrofia (100 proc. pacjentów).

Do najczęstszych powodów wykonywania tego typu badania zalicza się podejrzenie stwardnienia rozsianego (SM). U 75 proc. chorych na SM obserwuje się zwiększenie stężeń IgG, IgA. IgM mniej wyraźne w czasie remisji i kortykoterapii, natomiast u ponad 95 proc. chorych obserwuje się obecność prążków oligokionalnych.

Z uwagi na brak swoistości badania, jego interpretacja powinna być przeprowadzona w ścisłym związku z obrazem klinicznym choroby u pacjenta. Powinno się też przeprowadzać każdorazowo badanie szczelności bariery krew-mózg, oceniając współczynnik albu-minowy oraz porównywać wzór prążków w płynie i surowicy krwi danego pacjenta.

Zalecenia dotyczące przebiegu

BADANIA

W celu zwiększenia swoistości diagnostyki i zminimalizowania liczby fałszywych rozpoznań SM. Międzynarodowa Komisja Neurologów pod przewodnictwem Profesora Marka S. Freedmana opracowała szereg zaleceń, dotyczących analizy płynu mózgowo-rdzeniowego. Zostały one opublikowane w artukule „Recommended Standard of Cerebrospinal Fluid Anajysis in the Diagnosis of Multiple Sclerosis. A Consensus Statement" (Archives of Neurology 2005. nr. 62. str. 865-870).

Standardowa procedura analizy PMR w oznaczeniu SM powinna opierać się na:

• jakościowej ocenie intratekalnej syntezy immunoglobulin (prążków oligoklonal-nych), przeprowadzonej metodą izoelek-troogniskowania wraz z immunoblottin-giem. Technika ta jest referencyjna i została uznana przez Food and Drug Admini-

Cala prawiła w jednej kropli

stration za tzw. „złoty standard" w oznaczaniu IgG, pochodzącego z wewnątrzo-ponowej syntezy. Izoelektroogniskowanie należy do najczulszych metod oznaczania pasm oligokionalnych w PMR i surowicy. Czułość testu wynosi 0.04 mg/dl;

•    analizie jakościowej, którą należy przeprowadzać w niezagęszczonym PMR;

•    poprowadzeniu dwóch równoległych ścieżek w analizie jakościowej - aby jednocześnie badać płyn mózgowo-rdzeniowy i surowicę:

•    ustaleniu identycznego poziomu stężenia PMR i IgG w surowicy;

•    zalecanej kontroli każdego żelu:

•    analizie jakościowej wyniku, która powinna być przeprowadzona w oparciu o uznane wzorce w zakresie od I do 5 (poniższy schemat).

Błędne rozpoznanie SM prowadzi do dodatkowego stresu chorego i niepotrzebnego leczenia drogimi lekami. Biorąc pod uwagę fakt. że materiał do badań PMR jest pobierany od pacjentów przez nakłucie lędźwiowe,

Type 1: Normal pattern

Type 2: Intrathecal Ig G synthesis (ex: Multiple Sclerosis) Type 3: Intrathecale Ig G synthesis in systemie disease Type 4: Systemie Inflammation (mirror pattern with oligodonal pattern)

Type 5: Monoclonal gammopathy (mirror pattern with oligodonal bands)

analiza PMR powinna być przeprowadzona rzetelnie i jednoznacznie. Mamy nadzieję, że neurolodzy będą wymagać, aby badania PMR pozostawały na najiyyższym poziomie, zgodnie z zalecanymi standardami.    ■

Biuletyn Informacyjny PZ CORMAY