5
Medycyna naturalna
choroby. Leczy się przy pomocy modlitw, pokuty, zamawiania, śpiewów, pielgrzymek, diety, ziół.
Inne, lecz równie stare są metody Indian Pima ze Stanów zachodnio-południowych. Indianie meksykańscy włączyli do terapii indiańskiej elementy religijne, katolickie a ich lekarze nazywają się z hiszpańska curranderos, metoda zaś curranderismo. Jeszcze inne metody lecznicze zachowują Indianie Peruwiańscy i Chilijscy.
Wielka grupa metod leczniczych powstała w Azji. Medycyna chińska jest spójnym systemem opartym na filozofii yang i yin, Stosuje w leczeniu diety, zioła, masaż Tiu-Na, połączony z akupresurą, akupunkturę, system Quigong służący do opanowania energii chi i wiele innych sposobów postępowania. Tworzą one razem rozległą wiedzę przekazywaną w tradycyjnych szkołach o poziomie szkół wyższych. Akupunktura jest stosowana w Europie i Ameryce jako samodzielna metoda i wykazuje skuteczne działanie przeciwbólowe. Mniej od niej popularny w krajach zachodnich Qigong jest również stosowany osobno. Regulację energii qi (chi lub ki) uzyskuje się przez przekazywanie jej od innych ludzi, przez odpowiednie ćwiczenia ruchowe, mobilizację umysłu, medytacje. Akupunkturę przywieźli do Polski polscy lekarze wprost z Chin. Wcześniej były tłumaczone podręczniki rosyjskie. Należy dziś do najbardziej rozpowszechnionych metod niekonwencjonalnych. Jest często stosowana przez polskich lekarzy po normalnych studiach. Niektórzy poświęcili się jej, odsuwając na drugi plan umiejętności wyniesione ze studiów. Akupunktura została spopularyzowana w USA przez relacje dziennikarza, który towarzyszył Nixonowi w podróży do Chin i osobiście widział jej skuteczne stosowanie.
Z Indii przyszła joga. Stanowi ona spójny i obszerny system postępowania, który ma dawać zdrowe życie o maksymalnej wydajności duchowej, wiodące do samorealizacji i mistrzostwa. Stosuje ona kontrole oddechu, łagodne ćwiczenia fizyczne i medytacje, na tle życia o wysokim poziomie etycznym i wstrzemięźliwości. Yoga jest stosowana i ceniona w wielu ośrodkach zachodniego świata, także ze względu na wymagania moralne, między innymi przy udziale Tomasza Mertona, w niektórych klasztorach benedyktyńskich, w Polsce w Lubiniu k/Kościana. Próby przeniesienia jej do chrześcijaństwa czyniątakże niektórzy Jezuici. Medycyna indyjska nazywana ajurwedyjskąjest nauczana w około 200 szkołach akademickich w Indiach, wydających dyplomy uprawniające do pełnej praktyki lekarskiej. W Polsce joga jest popularyzowana już od ponad stu lat. Zainicjował ją Witold Lutosławski a zastosował w słynnym sanatorium w Kosowie dr Apolinary Tarnawski. (15).
Prawie o każdym systemie naturalnym można napisać grubą księgę o niektórych nawet kilka tomów. Trzeba także pamiętać, że tak w medycynie naturalnej jak w każdej innej dziedzinie życia działają osoby poszukujące łatwego zysku, których działalność może wpływać ma opinię publiczną.
W Europie, do XVIII w. medycyna naturalna była trzonem medycyny uniwersyteckiej. Już w średniowieczu konkurowali lekarze po studiach z uzdrowicielami bez dyplomów. W Gdańsku w XVII wieku wybuchł spór pomiędzy lekarzami kształconymi na uniwersytecie a znachorami. Rozstrzygany był przez Radę Miejską, od jej decyzji strony odwoływały się do Króla. Spór został rozstrzygnięty kompromisowo. Znachorzy z prawami leczenia pozostali w Gdańsku, obronieni przez pacjentów. Kryteria naukowe powstałe w wieku oświecenia pogłębiły różnicę spowodowaną istnieniem uniwersytetów.
Medycyna akademicka w początkach w wieku XVIII i w początkach XIX była często