9487209404

19

najlepiej zaspokajać preferencje konsumentów. Predóhl twierdził, że zmiana lokalizacji przedsiębiorstwa z jednego punktu na drugi, przy założeniu stałej wielkości produkcji, można sprowadzić do substytucji określonych czynników produkcji w zależności od ich względnych cen (pod warunkiem, że substytucja ta jest technicznie możliwa). W związku z tym do analizy lokalizacji można zastosować takie samo podejście jak do a przestrzennej analizy przedsiębiorstwa. Optymalna lokalizacja jest wyznaczona jednocześnie z optymalną kombinacją czynników produkcji. Ustalenie najefektywniejszej kombinacji czynników produkcji dla zbioru miejsc branych pod uwagę jako lokalizację procesu produkcyjnego, pozwala na obliczenie łącznego kosztu uzyskania określonej produkcji końcowej w każdym z analizowanych miejsc. Miejsca o jednakowym koszcie łączą linie obojętności (indyferencji), a tym samym lokalizacja w tych miejscach jest jednakowo korzystna dla przedsiębiorstwa. Predóhl wskazywał, że podejście Thunena, jak i Webera są szczególnymi przypadkami jego ogólnej teorii lokalizacji. Krytycy przedstawianej koncepcji zarzucają m.in., że nie uwzględnia ona popytu, co zdaniem autora nie ma znaczenia, ponieważ jego lokalizacja wynika z lokalizacji przemysłu, który przyciąga konsumenta²⁰.

Amerykański badacz Walter Isard, opierając się na krytyce modelu Predóhla, jak również uwzględniając badania Lóscha, kontynuował ich tok rozumowania. Biorąc pod uwagę nierównomierność w występowania surowców produkcji, samej pracy i kapitału oraz nieciągłe i nierównomierne rozmieszczenie ludności, otrzymany model byłby zbyt skomplikowany. Lepsza według Isarda byłaby prezentacja układu równań określająca równowagę w obszarze relacji:    nakłady-wyniki, ceny-koszty, uwzględniając nakłady transportowe (jako

przemieszczenie jednostki wagi na odległość). Ponieważ przemieszczenie pewnego dobra z punktu A do punktu B wymaga dostarczenia pewnej ilości nakładu transportowego, Isard określa każdą zmianę przeznaczenia dwóch nakładów przy niezmienionych ich źródłach, jako substytucję nakładów transportu różnych dóbr²¹. Substytucja możliwa jest:

•    pomiędzy nakładami transportu a wydatkami i przychodami w produkcji,

•    różnych źródeł tego samego dobra,

•    miejsc, do których dobra są wysyłane²².

²⁰ J. Perreur, Lokalizacja jednostek produkcyjnych, [w:] C. Ponsard (red.), Ekonomiczna analiza przestrzenna, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań 1992, s. 87 ²¹J. Perreur, ibidem ²² W. Budner, op.cit., s. 65