9621686939

82    Spółgłoski av polskim systemie lonologicznym.

2)    Jednostronnie w spółodpo wiednie, z jednym wyodrębniającym się w treści przedstawieniowej składnikiem:

a)    z wyodrębnionem przedstawieniem dźwięczności bądź bezdźwięczności: d — t, ź — s, £• — c,

b)    z wyodrębnionem przedstawieniem miękkości bądź twardości : m' — m, ń — n, l — l, y — y.

3)    Dwustronnie w spółodpo wiednie, z dwoma wyodrębniającemi się w treści przedstawieniowej składnikami:

b-	-p	v — f	z — s	3 — ^c	g — k
	-p'	v-r	ż — ś	3 — o	g-v

Ten system fonologiczny spółgłosek polskiego języka wykształconego można unaocznić w następującej tablicy.

i

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13 14

; j //

V i /

Z i s

3 i^c

9\^k

m

li

l

7.

d t

ż s

5 ^c

•

V \ r'

v\r

Ź \ ś

3 !

g \ K

m

ń

l

7.

z

Uwidocznione w tej tablicy współodpowiedności opierają się na skojarzeniach przedstawień fonologicznych takich wyrazów, jak np.byl— pył, biały — piały, b?z— bies; pitek — piasek; wala — fala; wór—ivió^r; foki — póki; koza — kosa, Kazia— Kasia, koza— kozia, kasa — Kasia; widzę — wice, działo—ciało, widzę — widzi, cało — ciało; gęsty—gięty, głos—kłos; marka — miarka; len — leń] dom — tom; łata—lata; chystae — historja (fonol. yistać—yistoria); żyć — szyć; jeżdże — jeszcze.

Wspólodpowicdniości fonologicznej dźwięcznych i bezdźwięcznych fonematów spółgłoskowych odpowiada fonetycznie zawsze jedna i ta sama przeciwstawność artykulacyjna w układzie wiązadeł głosowych (zsuniętym bądź rozsuniętym). Współ-odpowiedniości natomiast „miękkich” i „twardych” fonematów spółgłoskowych niezawsze odpowiada jedna i ta sama przeciwstawność artykulacyjna odnośnych spółgłosek. Naprzykład, proporcji fonologicznej b:b' — v:v' odpowiada ściśle proporcja