104 Anna Przybylska_
niowaniu problemów lokalnych, oraz kierowanie ich bezpośrednio do samorządu lokalnego poprzez spotkania w Internecie i poza nim.
W ciągu kilku ostatnich lat opisane wyżej projekty lokalne dostarczyły wynikającego z doświadczenia materiału, który pozwala ocenić i zweryfikować niektóre wcześniejsze założenia dotyczące rozwoju społeczeństwa informacyjnego. Przekazały one pozailościowe dowody sukcesów i trudności ukazując realny wymiar zjawiska. W przybliżeniu ich posłużę się wypowiedziami badaczy uczestniczących w omawianych projektach.
Opinie, do których się odwołam, należy traktować jako szczególnie dotyczące Mansetori, oraz porównawczo, eTampre. Projekty te należą bowiem do najbardziej rozbudowanych, a moi rozmówcy w większości są związani z Uniwersytetem w Tampere. Niemniej, jak uprzednio zostało zaznaczone, projekty Mansetori w Tampere i „Sąsiedzi” w Oulu należą do tego samego programu, na ich temat powstają wspólne raporty, a osoby w nie zaangażowane spotykają się regularnie. Sieć współpracy obejmuje także projekt w Karelii. Stąd stwierdzenia koordynatorów projektu z Tampere mają niejednokrotnie charakter uogólniony i dotyczą szerzej ujętej sytuacji w Finlandii. W kwestiach związanych z eksperymentem w Górnej Karelii z badaczami kontaktowałam się korespondencyjnie.
W odniesieniu do zgromadzonych doświadczeń, jako pierwsze nasuwa się pytanie o zainteresowanie lokalnych społeczności zaproponowaną im formą uczestnictwa w życiu publicznym poprzez wykorzystanie nowych narzędzi komunikacji. Przypadek pierwszego, oddolnie budowanego, projektu w Karelii, z procent uczestnictwem wśród lokalnej ludności, podawany jest jako sukces. Nie dał się on jednak w pełni powtórzyć w innych miejscach regionu. Statystyki urzędu miasta w Tampere określają, że gros mieszkańców zna jego stronę internetową. Niemniej, jeśli przejdziemy do projektu Mansetori, z jego założeniami ciągłego, uważnego uczestnictwa poprzez własny wkład w zawartość strony, w tym jej części dotyczącej bieżącej historii miasta i/lub forum, sprawy wyglądają mniej pozytywnie.
Badacze oceniają, że nie wszyscy zdają sobie też sprawę z istnienia projektów lokalnych w sieci WWW: „Mansetori wciąż nie jest zbyt dobrze znane w Tampere - co jest zaskakujące - mimo, że jest tu już od pięciu lal. Wielu mieszkańców nie wie, że ono istnieje. To jest problemem. Osoby, z którymi pracuję [AP: wolontariusze] często żartują na ten temat. Chcieliby zdobyć więcej rozgłosu” [R 6]26.
Pomimo działań mających sprzyjać eliminowaniu nierówności, problem braku umiejętności technicznych, a nawet nawyku dzielenia się na piśmie swoimi odczuciami, pozostaje aktualny: „Pisanie nic jest łatwe dla ludzi, którzy pracują
26 W nawiasach kwadratowych podawane są odniesienia do poszczególnych wywiadów.