9679385607

Rys historyczny'

Polonistyka północnoamerykańska stała się w ostatnich latach przedmiotem licznych opracowań i dyskusji. Wymienić tu należy przede wszystkim specjalny numer czasopisma „Postscriptum” zredagowany przez Piotra Wilczka i zatytułowany Polonistyka w A.meryce Północnej (2001, nr 37—38), publikację zbiorową w opracowaniu Haliny Filipowicz, Andrzeja Karcza i Tamary Trojanowskiej pt. Polonistyka po amerykańsku. Badania nad literaturą polską n> Ameryce Północnej (1990—2005) oraz nie mniej liczne artykuły w periodykach naukowych, gazetach, a także w intemecie. Autorzy dają przegląd obecnego stanu nauczania języka polskiego i literatury na uniwersytetach amerykańskich i kanadyjskich, próbują określić jego miejsce w ogólnym systemie szkolnictwa, a także zarysowują prognozy na najbliższą przyszłość. Pomijają jednak przedstawienie tego, co jest niezbędne dla ujęć syntetycznych, mianowicie szerszego tła historycznego.

W książce tej opisuję powstanie i rozwój polonistyki w Ameryce Północnej w ciągu przeszło stu lat swego istnienia, najważniejsze ośrodki uniwersyteckie oraz główne osiągnięcia jej przedstawicieli. Trzeba tutaj bowiem stwierdzić, że rozwój polonistyki akademickiej byl związany z historią polskiej emigracji w Ameryce Północnej, a szczególnie z rozwojem polskiego szkolnictwa podstawowego i średniego. Nastąpił on głównie po roku 1848, kiedy rozpoczęła się masowa emigracja Polaków z terytoriów

¹ We wstępnych spisach zawartych w tej pracy podaję nazwiska naukowców i tłumaczy ze Stanów Zjednoczonych i Kanady. Na ogół naukowcy i tłumacze spoza Ameryki Północnej nie zostali uwzględnieni na tych listach (oprócz polonistów z kraju), chociaż kilku z nich okresowo pracowało lub ogłaszało swe prace w Stanach Zjednoczonych lub Kanadzie. Uwagi i komentarze proszę wysyłać na adres: [e-mail].

Wyrażam wdzięczność Profesorowi Jerzemu Swięchowi za krytyczną ocenę tekstu i poży-