9693892624

B.    FORMY WYPOWIEDZI

Doskonalenie opowiadania z użyciem dialogu.

Doskonalenie formy sprawozdania (sprawozdanie z uroczystości, z wycieczki do kina lub do teatru).

Charakterystyka postaci literackich i rzeczywistych.

Streszczenie utworu fabularnego.

Telegram.

Próba dyskusji.

Notatka: sporządzanie krótkich wniosków streszczających wynik analizy utworu, definiujących zjawisko językowe itp.

C.    ĆWICZENIA KSZTAŁCĄCE SPRAWNOŚĆ JĘZYKOWĄ

1.    Ćwiczenia słownikowo-frazeoiogicznc

Bogacenie czynnego słownika uczniów w związku z tematyką wypowiedzi oraz potrzebami językowymi.

Posługiwanie się w wypowiedziach ustnych i pisemnych wyrazami i związkami frazeologicznymi w celu:

osiągania dokładności wypowiedzi (dobieranie wyrazów najtrafniejszych, precyzowanie ich znaczen, precyzowanie znaczeń wyrazów obcych, uściślanie znaczeń wyrazów wieloznacznych);

—    unikania powtórzeń (stosowanie synonimów, zaimków);

—    nadawania wypowiedzi charakteru ekspresywnego (stosowanie zdrobnień, zgrubień itp.).

Ponadto w związku z dialogiem w opowiadaniu i próbami dyskusji:

—    stosowanie wyrazów wprowadzających mowę niezależną, wskazujących na sposób i okoliczności mówienia bądź uczucia i postawę mówiącego;

—    gromadzenie i używanie wyrazów modalnych, np. oczywiście, przypuszczalnie, z pewnością;

—    gromadzenie i używanie zwrotów pozwalających na nawiązywanie kontaktu z rozmówcą, grzecznego sprzeciwu itp. (w nawiązaniu do .... nie zgadzam się z ..., mam odmienne zdanie).

W związku z charakterystyką:

—    wprowadzanie wyrazów nazywających cechy charakteru, usposobienia i umysłowości;

—    stosowanie nazw nosicieli cech oraz przymiotników z formantami -liwy, -alny, -isty dla urozmaicenia słownictwa (płaczliwy, odpowiedzialny, barczysty itp.);

W związku ze streszczeniem:

—    zastępowanie wyrazów o węższym zakresie znaczeniowym wyrazami o szerszym zakresie dla osiągnięcia zwięzłości (np. jabłka, gruszki — owoce).

2.    Ćwiczenia redakcyjne (gramatyczno-stylistyczne)

Ćwiczenia w składniowym przekształcaniu tekstu: zdań złożonych w pojedyncze, zastępowanie zdań podrzędnych częściami zdania nadrzędnego — przy-dawką, dopełnieniem, okolicznikiem; skracanie zdań przez usuwanie elementów nieistotnych dla zrozumienia treści; przekształcanie mowy niezależnej w zależną

21