9576709033

W runie w wielu miejscach łanowo pojawia się Athyńum filix-femina, nadająca charakter ziołoroślowy rozległym płatom buczyny. Spośród innych gatunków paproci na uwagę zasługuje Dryopteńs dilatata oraz Dryopteris filix-mas, natomiast Dryopteris carthusiana i Gymnocarpium dryopteris występują sporadycznie, co uniemożliwiło wyodrębnienie podzespołu dryopteridetosum, ze względu na ich niską wartość diagnostyczną w badanych fitocenozach. Dominacja Athyńum filix-femina w runie wynika z faktu prowadzonej gospodarki przerębowej w lasach. W czasie zrywki drewna lub karczunku lasu po zrębie naruszone zostają wierzchnie warstwy gleby. Ułatwia to dodatkowo rozsiewanie nasion anemochorom, np.: wietlicy samiczej. O istnieniu zależności między sposobem gospodarowania lasu a zdolnością do kolonizowania luk przez wspomniane gatunki pisali Dzwonko [1993], Dzwonko i Loster [1997].

Tam, gdzie intensywnie prowadzono ścinkę drzew, ziołorośle paprociowe ustępuje czasem miejsca Rubus hirtus, który w tej sytuacji przejmuje rolę dominanta. Gatunek ten tworzy niekiedy gąszcz, ograniczający rozwój nawet tak ekspansywnemu gatunkowi jak Calamagrostis arundinacea. O przewadze jednego z wymienionych gatunków decydują prawdopodobnie lokalne różnice mikrosiedliska oraz dostępność biochor.

Warstwa mszysta osiąga niewielkie pokrycie lub nie występuje wcale, ale jej skład jest urozmaicony. Łącznie stwierdzono 16 gatunków mchów, z czego na szczególną uwagę zasługuje Hookeria lucens - gatunek posiadający w Karpatach ograniczone stanowiska, a stwierdzony w lesie gminnym w Porąbce.

Stosunki florystyczne panujące w buczynie postaci paprociowej przedstawiono w tabeli 24. Liczba gatunków w pojedynczym zdjęciu waha się od 10 do 25 (średnio 17). W sumie odnotowano w omawianym zbiorowisku 94 gatunki roślin naczyniowych i mszaków, z czego 20 z V-II stopniem stałości. Zatem 79% flory tego zbiorowiska stanowią gatunki sporadyczne. Niejednorodność płatów oraz przypadkowa kombinacja gatunków podkreślają ich antropogeniczny charakter.

Dyskusja

Buczyny paprociowe funkcjonują w literaturze przedmiotu najczęściej w randze podzespołu pod nazwą Luzulo luzuloidis-Fagetum dryopteridetosum. Jednostka została po raz pierwszy opisana przez Matuszkiewiczów W. i A. [1973] jako najwilgotniejsza i stosunkowo najżyźniejsza postać kwaśnej buczyny górskiej, z dużym udziałem paproci w runie, szczególnie masowo występującą Gymnocarpium dyropteris. Wspomniani autorzy opisali płaty zespołu paprociowego z terenu Karkonoskiego Parku Narodowego [1975] pod nazwą Luzulo luzuloidis-Fagetum dryopteridetosum, z Gymnocarpium

- 122-