9576709136

3. Stosunki klimatyczne

Klimat górski odznacza się wybitną odrębnością i silnym zróżnicowaniem przestrzennym stosunków klimatycznych, związanych z dużą rozpiętością wzniesień nad poziom morza oraz urozmaiconą rzeźbą. Odrębność klimatyczną tych terenów w przekonujący sposób podkreśla wyjątkowo duża zmienność częstości występowania poszczególnych typów pogody [Woś 1999].

Na klimat w górach w sposób decydujący wpływa: ekspozycja terenu, a dokładniej jego położenie względem wiatrów opadonośnych, rzeźba terenu, szata roślinna, w tym szczególnie zalesienie [Leśniak, Obrębska-Starklowa 1983]. Główne cechy klimatu obszarów górskich można określić w następujący sposób: spadek temperatury wraz z wysokością n.p.m., chłodne, krótko trwające lato i związana z tym stosunkowo niska roczna amplituda temperatury, krótki okres wegetacyjny oraz mroźne zimy z częstymi inwersjami tempertur, spowodowanymi gromadzeniem się zimnego powietrza w dolinach [Szafer, Zarzycki 1977].

Klimat Beskidu Małego odznacza się odrębnością w stosunku do obszarów otaczających, co ma bezpośredni związek z wyspowym charakterem tych gór oraz ich znacznym przesunięciem ku północy i zachodowi w stosunku do reszty Beskidów Zachodnich [Myczkowski 1958]. Zgodnie z podziałem Gumińskiego, Beskid Mały należy do dwu dzielnic klimatycznych: podkarpackiej i karpackiej [Mapa sozologiczna 1994].

Zgodnie z podziałem Hessa [1965], teren badań znajduje się w zasięgu dwóch pięter klimatycznych. Jest to wynikiem korelacji pomiędzy wyniesieniem terenu nad poziom morza a liczbą pionowych jednostek klimatycznych. Północna część Beskidu Małego, obejmująca odcinek pogórza oraz stoki górskie do wysokości 700 m n.p.m., należy do piętra klimatycznego umiarkowanie ciepłego, ze średnią temperaturą roczną wahającą się od +6° C do +8° C. Natomiast obszary położone powyżej 700 m n.p.m., aż po szczyty najwyższych wzniesień, należą do piętra umiarkowanie chłodnego [Matuszczyk 1981]. Powyższe piętra cechuje klimat typu pluwioniwalnego, tzn. z przewagą opadów deszczowych nad śnieżnymi [Szafer, Zarzycki l.c.]. Cechy obu klimatów i najistotniejsze różnice między nimi zawiera tabela 2.

Największe wahania temperatury w Beskidzie Małym występują na wiosnę - na przełomie marca i kwietnia oraz jesienią - z końcem września i początkiem października. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, ze średnią temperaturą 17,3° C [Jędrzejko,

- 15-