4 (1313)

stosunkowo małą dobroć, przeto odznacza się płaską charakterystyką przenoszenia i nie wymaga dostrajania w paśmie 3,5...3,8 MHz. Obwód ten podczas odbioru jest nie odłączony, przez co poprawia wypadkową selektywność dwuobwodo-wego filtru wejściowego.

Generatory

Generator fali nośnej o częstotliwości 5039,9 kHz (przy odbiorze generator BFO) pracuje w układzie prostego generatora kwarcowego rezonansu równoległego z tranzystorem T3. Ponieważ napięcie na wyprowadzeniu 14 układu scalonego UL1242 nie może przekraczać 50 mV (ze względu na możliwość przesterowania), napięcie wyjściowe generatora kwarcowego jest pobierane zdzielnika oporowego w emiterze.

Generator VFO pracuje na częstotliwości większej od odbieranej o wartość częstotliwości pośredniej, czyli 8539,9...8839,9 kHz, dzięki czemu zapewniona jest właściwa wstęga odbieranej częstotliwości. Pracuje on w stabilnym układzie Clapp'a z tranzystorem T5. Po generatorze następuje separator z tranzystorem T4 w układzie OC (wtórnik emiterowy). Lepszym rozwiązaniem byłoby zastosowanie wtórnika z tranzystorem polowym, jednak przyjęte rozwiązanie w zupełności wystarcza, ponieważ układy scalone UL1242 zawierają wewnątrz rozbudowany separator w postaci szeregu szerokopasmowych wzmacniaczy różnicowych.

Dzielnik napięcia w emiterze tranzystora T4, podobnie jak w generatorze kwarcowym, zapewnia odpowiednią amplitudę sygnału wyjściowego. Zamianę sygnałów z BFO i VFO podczas nadawania i odbioru osiągnięto przez odpowiednie połączenie zestyków przekaźnika MT6 (Prz. A). Dla uniezależnienia się od wahań napięcia zasilającego, które w zdecydowany sposób mogłoby wpływać na stabilność częstotliwości urządzenia, obydwa generatory zasilane są z prostego stabilizatora szeregowego z tranzystorem T2.

Filtr kwarcowy

Największy problem, zwłaszcza początkującym krótkofalowcom, sprawia filtr kwarcowy. Trudności związane z nabyciem oraz wysoka cena przemawiają za samodzielnym jego wykonaniem.

Filtr w opisywanym urządzeniu zmontowano w czterokwarcowym układzie Mc Coy'a (rys. 4a) z rezonatorów kwarcowych pochodzących z demobilowych radiostacji 10 RT (większość klubów ma w swoich zapasach takie rezonatory; były one również swego czasu rozprowadzane przez ZG PZK). Rezonatory te dają się przestrajać w górę przez lekkie pocieranie gumką kreślarską, dlatego dość łatwo można zestawić dwie pary rezonatorów o odstępie częstotliwości 1,6 kHz. Piąty rezonator, pracujący w generatorze fali nośnej, przestrojono w dół o około 600 Hz, czyli do częstotliwości 5039,9 kHz przez kilkakrotne potarcie napylonej srebrem powierzchni płytki kwarcowej złotym (lub srebrnym) pierścionkiem. Dobór rezonatorów, określenie ich częstotliwości, jak również sam proces przestrajania jest obszernie opisany w literaturze [3].

Filtr zmontowano na płytce drukowanej (rys. 4b), do której od strony druku przylu-towano sprężynujące uchwyty wymontowane z bakelitowej obudowy kwarców. Odpowiedni docisk uchwytów należy ustalić indywidualnie dla każdej płytki, doginając je tak, aby płytki nie wysuwały się pod wpływem wstrząsów.

Obwód rezonansowy L dla lepszej symetrii nawinięto bifilarnie przewodem w izolacji igelitowej na pierścieniu ferrytowym. Środek uzwojenia jest przełożony przez otwór 0 1 mm, wykonany w płytce drukowanej i dolnej obudowie z blachy, a następnie przylutowany w ostatecznej fazie montażu filtru do zewnętrznej obudowy (masy). Kondensator C jest przełożony przez toroid z nawiniętymi uzwojeniami i daje z indukcyjnością cewki rezo-nftts na częstotliwości około 0,9 GFN, czyli około 4,6 MHz.

Na rys. 4c, d przedstawiono sposób wykonania obudowy z blachy ocynowanej (np. z puszki po konserwach).

Zmontowany filtr bez górnej części obudowy ilustruje rys. 5, zaś rysunek 6 - filtr zmontowany od strony wyprowadzeń.

Te same wkręty M3, którymi przymocowano płytkę drukowaną filtru do jego obudowy, służą do przykręcenia filtru do płytki transceivera.

__ Cd. na str. 26

Rys. 5. Widok zmontowanego filtru bez górnej części obudowy.

Rys. 6. Widok zewnętrzny filtru od strony wyprowadzeń