9576709211

2.1. Alnetum incanae Ludi 1921 (tabela 9)

Stanowisko systematyczne

Nadrzeczna olszyna górska jest dobrze wyodrębnionym florystycznie i siedliskowo górskim azonalnym zespołem łęgu nadrzecznego ze związku Alno-Ulmion. Pod względem siedliskowym jest odpowiednikiem niżowego łęgu wierzbowo - topolowego Salici-Populetum. Cechą charakterystyczną Alnetum incanae jest znaczący udział gatunków z klasy Betulo-Adenostyletea [Matuszkiewicz 2001].

Niegdyś nadrzeczne lasy i zarośla z Alnus incana występowały w dolinach wszystkich większych górskich potoków i rzek. Obecnie spotyka się je najczęściej w niższych położeniach, w postaci niewielkich płatów [Dzwonko 1986]. Omawiany zespół został stwierdzony na całym obszarze polskich Karpat i Pogórza Karpackiego [Zarzycki 1963, Staszkiewicz 1964, 1972, Pancer-Kotejowa 1965, 1973, Grodzińska, Pancer-Kotejowa 1965, Medwecka-Komaś, Komaś 1968, Stuchlik 1968, Medwecka-Kornaś 1976, Matuszkiewicz J.M. 1977a, Święs 1982, 1985, Wilczek, Cabała, 1989b, Wilczek 1995, Kasprowicz 1996]. W Sudetach omawiany syntakson jest znacznie rzadszy i zajmuje mniejsze powierzchnie, przede wszystkim wskutek uregulowania większości rzek, co w zasadniczy sposób ograniczyło rolę okresowo powtarzających się zalewów, będących dla tej fitocenozy najważniejszym czynnikiem siedliskotwórczym. Jak wynika z cytowanej literatury oraz opracowań syntetycznych [Matuszkiewicz J.M. l.c., Dzwonko l.c.], Alnetum incanae w Polsce wykazuje zróżnicowanie na trzy warianty ekologiczne: wierzbowy przedstawiający wczesne stadia sukcesyjne zespołu, rozwijający się na świeżych aluwiach rzecznych, wariant typowy oraz wariant jaworowy, zajmujący skrzydła dolin, gdzie gleba jest zwykle głębsza, a materiał glebowy drobniejszy. W Karpatach zespół olszyny nadrzecznej występuje w dwóch odmianach geograficznych: wschodniokarpackiej i zachodniokarpackiej.

Rozmieszczenie i warunki siedliskowe

Alnetum incanae rozwija się na aluwiach mniejszych i większych rzek, w ich odcinkach górskich oraz w obrębie śródgórskich dolin na kamienisto - żwirowych madach górskich. Czynnikiem kształtującym płaty tego zespołu jest częsty lub coroczny zalew przez wody powodziowe o dużej sile transportowej.

W Beskidzie Małym nadrzeczna olszyna górska występuje na nieznacznie nachylonych terasach wielu rzek i potoków, osiągając optimum pionowego rozmieszczenia w granicach 300-400 m n.p.m.

-56-