9914714105

6

Wychowanie

Wiedza nauczyciela akademickiego musi pochodzić z wielu źródeł, a nie tylko z podsta-wowego podręcznika akademickiego, musi być nieustannie aktualizowana i uzupełniana najnowszymi osiągnięciami. Nauczyciel o gruntownej wiedzy potrafi każdy wysunięty przez studentów problem rozwiązać, udzielić wyczerpującej odpowiedzi, nie powinno go zaskoczyć żadne pytanie. Student nigdy nie traktuje poważnie wykładowcy, który zna powierzchownie wykładany przedmiot, gubiącego się w swoich wypowiedziach. Gruntowna wiedza, to znajomość nie tylko fundamentalnych zagadnień, ale i różnych szczegółów, niuansów oraz „detali”. To wiedza głęboko zrozumiana, uporządkowana i utrwalona. Ci, którzy ją posiadają, potrafią zaciekawić każdym tematem, nie boją się stawianych przez młodzież pytań, „błyszczą” znajomością przedmiotu, są konkretni i rzeczowi, łatwo i swobodnie poruszają się w swojej dziedzinie, wykazując przy tym duże zaangażowanie emocjonalne.

Autorytet umiejętności przekazu wiedzy

Pracownik naukowy prowadzący zajęcia powinien mieć kompetencje metodyczne, używać zrozumiałej terminologii, wprowadzać liczne przykłady, pobudzać do dyskusji, stosować urozmaicone metody, wzbogacane odpowiednimi środkami dydaktycznymi (w tym także technicznymi). Wykład musi mieć zwartą i spójną logicznie budowę, winien być prowadzony w odpowiednim tempie, z zastosowaniem takich właściwości językowych, jak prawidłowe akcentowanie, modulacja głosu, intonacja, wyraźne wymawianie poszczególnych wyrazów. Dążenie do nawiązania kontaktu ze słuchaczami — zarówno wzrokowego, jak i psychicznego — reagowanie na bieżącą sytuację w sali — są to właściwości dobrego wykładowcy. Studenci mówią:

„Można czasem spotkać pracowmików naukowych, którzy czytają swoje wykłady z kartek, nie próbując nawet rozwinąć tego, co wcześniej napisali. Odczytanie wykładu kojarzy mi się prawie zawsze z niewiedzą lub lenistwem danego wykładowcy, co automatycznie wpływa na obniżenie jego autorytetu”.

„Uważam, iż jednym z elementów' składowych autorytetu pracownika naukowego jest

umiejętność pokazania wiedzy w taki sposób, by trafiła ona do odbiorcy. Wykładowca nie powinien trzymać się ściśle podręcznika, w dodatku dyktować go, ale wygłaszane treści winien wzbogacać swoim własnym dorobkiem naukowym”.

„Nauczyciel akademicki powinien prowadzić zajęcia tak, by studenci byli nim zainteresowani. Ćwiczenia należy prowadzić metodą dyskusji, a nie schematycznie odpytywać z tego, co było do przygotowania”.

Autorytet cech osobowościowych

Zawód nauczyciela należy do tych nielicznych profesji, w' których obok wiedzy merytoryczno--metodycznej równic ważna jest praw^rość charakteru, a więc odwaga w prezentowaniu swojego zdania niezależnie od okoliczności, zgodność głoszonych poglądów z osobistą praktyką życiową. Nauczyciel spełniający te oczekiwania jest wiarygodny oraz życzliwy, wymaga dużo od siebie i od innych. Musi być człowiekiem tak-

/    4

townym, nie ulegającym koniunkturom, mającym odwagę wystąpić w obronie pokrzywdzonego, reagującym na przejawy zła i niesprawiedliwości. Tę prawość charakteru kształtują szczerość, uczciwość i lojalność, tolerancja, odwaga w prezentowaniu wdasnych poglądów i konsekwencja. Dla ilustracji przytoczę znów^? jedną z typowych wypowiedzi:

„Uważam, że w' obecnych czasach, gdy ludzie są tak skryci i dalecy od siebie, ważną jest również taka cecha, którą osobiście bardzo sobie cenię, tj. szczerość”.

A zatem nauczyciel szczery i uczciwy winien mówić to, co myśli. Nie wolno mu przywłaszczać sobie cudzych teorii naukowych czy wyników badań. Obdarzony tymi cechami, nie może przemilczać i zamazywać spraw niewygodnych czy drażliwych, budzi to bowiem nieufność. Ma również obowiązek przyznać się do ewentualnych błędów' czy potknięć, głosząc prawdę bez względu na skutki. Nie wolno mu tolerować obłudy i zakłamania, obowiązuje go jednakowa postępowanie wobec wszystkich. W sposób tak-towmy odnosi się do innych.

Kolejnym czynnikiem budującym autorytet jest poszanowanie poglądów innych osób. \Vy-