EMOCJE MAŁEGO ALBERTA EMOCJONALNE REAKCJE WARUNKOWE Watson, J.B., Raynor, R.
(1920)

Zagadnienie pochodzenia emocji frapowało uczonych od początków istnienia
psychologii.
Początkowo psychologia była prawie całkowicie zdominowana przez Zygmunta
Freuda, który twierdził, że zachowanie, a szczególnie emocje są wytwarzane
wewnątrz człowieka w wyniku procesów biologicznych i instynktownych.

Behawioryzm
W latach 20. XX wieku w psychologii do głosu doszli przedstawiciele nowego
nurtu
behawioryzmu.
Jest to nurt mówiący, że zachowanie człowieka wywołane jest przez różne
zewnętrzne bodźce środowiskowe i sytuacyjne. Mamy więc reakcje emocjonalne,
ponieważ zostaliśmy tak uwarunkowani, aby reagować emocjonalne na pewne bodźce
środowiskowe. Inaczej mówiąc
uczymy się naszych reakcji emocjonalnych.
Głównymi przedstawicielami behawioryzmu byli Iwan Pawłow i John Watson.

Watson, 1913r.:
" Dajcie mi tuzin zdrowych niemowląt, prawidłowo rozwiniętych, i pozwólcie mi
wychować je w moim własnym, specjalnym świecie, a gwarantuję, że mogę losowo
wybrać jedno z nich i wyszkolić go na dowolnego specjalistę: lekarza, prawnika,
artystę, kupca i, tak, na żebraka lub złodzieja"

Stanowisko teoretyczne
Watson był twórcą teorii, zgodnie z którą, jeżeli bodziec automatycznie
wywołujący u nas pewną emocję jest wielokrotnie doświadczany jednocześnie z
czymkolwiek innym
np. z jakimś widokiem
to nasz mózg skojarzy ten widok z
tą emocjonalną reakcją (którą może być strach, przerażenie, smutek, etc.

przed czymś lub w stosunku do czegoś). Zatem lęk przed czymś nie musi być
wrodzony, ale może powstać jako skutek warunkowania.
Klasyczne badanie nad warunkowaniem strachu zostało przeprowadzone przez
psychologów Johna Watsona i Rosalie Rayner na dziewięciomiesięcznym chłopcu
"Małym Albercie B." .

Eksperyment Watsona
* Etap I - sprawdzenie czy mały Albert reaguje lękiem na pewne bodźce -
pokazano mu:
białego szczura
królika
małpę
psa
maski z włosami oraz bez włosów
białą bawełnianą włóczkę;

Uznane jako bodźce NEUTRALNE zwierzęta i przedmioty nie wywołały u dziecka
objawów strachu.
Zdjęcia

* Etap II pozwolił ustalić, czy mały Albert boi się głośnych dźwięków: za
plecami dziecka uderzano młotkiem w ponadmetrowy stalowy pręt.
Hałas spowodował płacz i wystraszył chłopca.
Głośny dźwięk to bodziec BEZWARUNKOWY, ponieważ reakcja na ten bodziec
występuje bez konieczności uczenia się jej.
Gdy Albert skończył 11 miesięcy...
* III etap eksperymentu polegał na pokazaniu małemu chłopcu białego szczura
wraz z jednoczesnym wywołaniem przerażającego hałasu
procedura została
powtórzona trzy razy.
Po tygodniu doświadczenie powtórzono.
Efektem końcowym tej czynności (po 7 próbach) był skrajny strach, który po
powielaniu doświadczenia, wywoływał u chłopca sam widok szczura. Strach zatem
został uwarunkowany jako reakcja na obiekt, którego Albert wcześniej się nie
bał.


GENERALIZACJA
Proces GENERALIZACJI dotyczył odpowiedzi na pytanie czy ten wyuczony strach
Alberta można przenieść na różne obiekty (poza szczurem).
* IV etap
pokazanie dziecku białego królika (na podobieństwo szczura).


" Natychmiast wystąpiła negatywna reakcja. Albert odsunął się jak najdalej od
zwierzęcia, zakwilił i zalał się łzami. Kiedy umieszczono królika blisko niego,
ukrył twarz w materacu, a potem zaczął uciekać, pełznąc na czworakach,
jednocześnie płakał" - Wszystkie obiekty podobne do szczura wzbudzały w chłopcu
strach.

Zdjęcia
Tabela
Watson chciał zbadać, czy wyuczona reakcja emocjonalna będzie przenoszona z
jednej sytuacji do innej. Aby to sprawdzić Alberta zabrano do całkiem innego
pokoju, w którym przebywało więcej osób. W tej sytuacji chłopiec reagował na
szczura i królika wyraźnym strachem, choć nieco mniej intensywnie niż
poprzednio.

Przerwa w eksperymencie trwała 31 dni ...
Czy wyuczone emocjonalne reakcje Alberta przetrwają próbę czasu ?
Po raz kolejny dziecku zostały pokazane : maska Świętego Mikołaja, biały
futrzany płaszcz, szczur, królik oraz pies
reakcje nie uległy zmianie

przedmioty i zwierzęta wywoływały u chłopca reakcję strachu.

Watson zamierzał ODWARUNKOWAĆ małego Alberta i wyeliminować reakcję strachu,
jednak chłopiec opuścił szpital w dniu przeprowadzenia ostatnich testów i
prawdopodobnie nigdy nie został odwarunkowany.

Wyniki i ocena badań :
Zachowanie emocjonalne może być warunkowane za pomocą prostych technik BODZIEC

REAKCJA
to odkrycie w dużej mierze przyczyniło się do powstania jednej z
głównych szkół w psychologii ( BEHAWIORYZMU ).
* Nawyk "ssania kciuka" jako uwarunkowane narzędzie, za pomocą którego można
powstrzymać działanie bodźca wywołującego strach
opozycja dla teorii Freuda.
* Wątpliwości etyczne
stosunkowo drastyczny sposób przeprowadzania
doświadczenia na małym dziecku.
Artykuł J. Watsona i R. Raynor (1920):
Do dnia dzisiejszego jest brany pod uwagę w analizie zachowań ludzkich i sporze
pomiędzy "naturą czy wychowaniem".
* Chaudhuri i Buck (1995) analizowali psychologiczne oddziaływanie reklam
ukazujących się w różnych mediach - właśnie na podstawie badań z artykułu.
Wykazali oni, że reklama drukowana wywołuje racjonalną, analityczną reakcję,
podczas gdy reklama w mediach elektronicznych w większym stopniu przyczynia się
do powstania warunkowej reakcji emocjonalnej.
"Kiedy oglądasz reklamę w telewizji jesteś Małym Albertem, a telewizja

młotkiem uderzającym w wielki metalowy pręt."
1999r.
opozycja dla myśli Watsona:
Według Watsona
FOBIE SĄ WYUCZONE
w 1999 roku natomiast Kendler, Karkowski i
Prescott dostarczają przekonujących dowodów na to, że powstanie fobii może być
związanie z czynnikami genetycznymi. Aby to udowodnić zbadano strach i fobie u
ponad 1700 bliźniąt płci żeńskiej.
Wnioskiem kończącym te badania było to, że chociaż fobie mogą być kształtowane
przez doświadczenie związane ze środowiskiem jednostki, to jednak udział
rodziny w powstaniu fobii jest czynnikiem biologicznym, a wpływy środowiskowe w
ramach rodziny są niewielkie.