Rachunkowość 14 maja 2003
Wykład 10
Ewidencja kosztów
Ka\
da jednostka sama ustala sobie sposób ewidencji kosztów.
Mamy dwie metody ewidencji kosztów
- w układzie rodzajowym (konta z IV części zakładowego planu kont)
- w układzie funkcjonalno kalkulacyjnym (konta z V części zakładowego planu kont)
W związku z tym jednostka ma do wyboru 3 mo\
liwości prowadzenia ewidencji:
- w układzie rodzajowym
- w układzie funkcjonalno kalkulacyjnym
- stosować oba układy równocześnie
Charakterystyka układu funkcjonalno kalkulacyjnego:
Opiera się na:
a) podziale kosztów wg faz działalności
b) podziale kosztów z punktu widzenia ich związku z produkowanym wyrobem (z
nośnikiem kosztów)
Ad a) Podział na fazy obejmuje:
- faza zaopatrzenia (koszty zakupu)
- faza produkcji (koszty produkcji)
- faza zbytu (koszty sprzeda\
y)
Gdyby tylko taki podział zabrać pod uwagę to były to układ funkcjonalny.
Ad b) Podział na:
- koszta bezpośrednie, które mo\
na przypisać na jednostkę wyroby na podstawie
dokumentacji z
ródłowej. Koszty bezpośrednie obejmują materiały, robociznę bezpośrednio
związane z fazą produkcji.
- koszty pośrednie, które nie mo\
na przypisać na jednostkę wyroby na podstawie
dokumentacji z
ródłowej. Dzielą się na koszty ogólne produkcji i administracyjno
gospodarcze. (amortyzacja  koszt pośredni).
Koszty pośrednie dzielą się na:
- koszty wydziałowe
- koszty ogólnego zarządu
Wn
Koszty produkcji Wn Koszty wydziałowe Ma
Koszty
bezpośrednie
Koszty pośrednie
Wn Koszty ogólnego zarządu Ma
Z jakimi kontami to koresponduje??
To wszystko zale\
y, jakie układ jednostka prowadzi.
Je\
eli jednostka prowadzi jedynie układ funkcjonalno kalkulacyjny to koresponduje z Ct
strona ró\
nych kont.
Wn
Rozliczenie kosztów Ma
Wn Rozliczenie kosztów między okresowych Ma
rodzajowych
Rachunkowość 14 maja 2003
Wykład 10

Wn Koszty sprzeda\
y Ma

Bie\
ące
Wn Koszty działalności podstawowej Ma
operacje

w
ciągu
Wn Koszty działalności pomocniczej Ma
okresu

Wn Koszty ogólnego zarządu Ma

Wn Koszty wydziałowe Ma

Na schemacie jednostka prowadzi oba układy.
Najpierw ka\
dy koszt ujmowany jest na układzie rodzajowym, a następnie
przeksięgowywany na układ funkcjonalno kalkulacyjny, Jeśli jest prowadzona taka ewidencja
to jest korespondencja z kontem Rozliczenie kosztów rodzajowych.
Np. Zapłacona gotówka za naprawę maszyny księgowej:
Kasa Ma  Usługi obce Wn
Rozliczenie kosztów rodzajowych Ma  Koszty zarządu Wn
Mo\
na robić zbiorcze zapisy na koniec miesiąca, a potem je rozdzielać wg rozdzielników
kosztów.
Istotne rozliczeń miedzy okresowych kosztów:
Na ujęcie kosztów bez względu na okres, jakiego dotyczą (w układzie rodzajowym)
W układzie funkcjonalno kalkulacyjnym ma ujęciu tych kosztów, które dotyczą danego
okresu. Do danego okresu przypisywać koszty, które tego okresu dotyczą (zasada
współmierności kosztów i przychodów). Rozło\
enie kosztów w czasie.
1) Ponieśliśmy teraz koszt, który dotyczy tego i przyszłych okresów.
W całości ujęty zostanie w układzie rodzajowym.
W układzie funkcjonalno kalkulacyjnym ujęty zostanie tylko koszt tego okresu. Reszta
zostanie na koncie Rozliczenia między okresowe. Są to rozliczenia między okresowe
czynne.
2) Wiemy, \
e w sierpniu przeprowadzimy kapitalny remont maszyny, która pracuje cały rok i
\
eby zachować relacje kosztów od stycznia zaczniemy obcią\
ać konta układu funkcjonalno
kalkulacyjnego 1/12 ponoszonego kosztu remontu. W układzie rodzajowym nie ujmujemy
nic, a\
do momentu poniesienia tego kosztu, ale tutaj od razu ujmujemy całą kwotę remontu.
Są to Rozliczenia między okresowe bierne.
Koszty rodzajowe dotyczące przyszłych Rezerwa utworzona na wydatki i koszty
okresów (Rozliczenie kosztów rodzajowych przyszłych okresów (np. Koszty działalności
Ma) podstawowej Wn, Koszty ogólnego zarządu
Wn, itd.)
????? Rozliczenie kosztów dotyczących bie\
ącego
miesiąca (np. Koszty działalności
Rachunkowość 14 maja 2003
Wykład 10
podstawowej Wn)
Sk Rozliczeń biernych Sk Rozliczeń czynnych
Salda
- Sk Wn dotyczy przyszłych okresów
- Sk Ma stanowią rezerwy utworzone na wydatki (koszty, które zostaną poniesione w
przyszłości.
NIE mo\
na skompensować rozliczeń czynnych z biernymi. Salda ustala się osobno dla
czynnych i biernych.
Przykład.
Rozliczenia czynne
W czerwcu jednostka gospodarcza dokonała następujących operacji:
1. Na podstawie rachunku opłacono przelewem czynsz za dzier\
awę (za czerwiec i lipiec)
7500
2. Rozliczono koszt rodzajowy 7500
3. Odpisano w koszty czynsz przypadający na czerwiec 3750
4. W lipcu odpisano czynsz przypadający na ten miesiąc 3750
Wn
Rachunek bankowy Ma Wn Pozostałe koszty Wn Rozliczenie kosztów Ma
operacyjne rodzajowych
7500 (1. 1.) 7500 7500 (2.
Wn
Rozliczenie między Ma Wn Koszty ogólnego Ma
okresowe kosztów zarządu
2.) 7500 3750 (3. 3.) 3750
3750 (4. 4.) 3750
Przykład 2
Rozliczenie bierne
Jednostka gospodarcza dokonała następujących operacji:
1. W listopadzie zaksięgowano bierne rozliczenie między okresowe, jako rezerwę na
koszt remontu urządzenia produkcyjnego 60.000
2. Otrzymano w dniu 30.12 rachunek za zakończony remont urządzenia produkcyjnego
na kwotę 61.000. Ze względu na uzasadniony wzrost cen materiałów zu\
ytych do
remontu powy\
sza kwota rachunku została przez jednostkę zaakceptowana.
3. Przeksięgowano koszt rodzajowy
4. Włączono do kosztów grudnia pozostałą cześć kosztów remontu (61.000  30.000 =
31.000)
Wn
Rozliczenie między Ma Wn Koszty działalności Ma Wn Usługi obce Ma
okresowe kosztów podstawowej
3.) 61000 30000 (1. 1.) 30000 2.) 61000
31000 (4. 2.) 31000
Wn
Rozrachunki z Ma Wn Rozliczenie kosztów Ma
dostawcami rodzajowych
61000 (2. 61000 (3.