Depresja

poporodowa

Około 50% kobiet cierpi na depresje porodową. Łagodny

syndrom objawia się płaczem, brakiem poczucia

kompetencji w roli matki, dużym nasileniem leku,

obniżonym nastrojem, brakiem energii do życia. Są jeszcze

inne rodzaje depresji o poważniejszym przebiegu, trwające

dłużej. Jeden z nich może trwać do roku. Objawy są

podobne do wymienionych tylko trwają znacznie dłużej.

Natomiast drugi rodzaj to psychoza poporodowa. W tym

przypadku mogą wystąpić: urojenia, omamy i inne

charakterystyczne dla psychoz.

 

Najbardziej charakterystyczny okres trwania depresji

poporodowej to rok, natomiast jeśli jest ona nie leczona

może trwać nawet dłużej.

W okresie poporodowym rozróżnić możemy trzy typy zaburzeń

nastroju:

1)

Krótkotrwałe obniżenie nastroju. Nazywane bywa niekiedy „baby blues”.

Charakteryzuje się zmiennym nastrojem, smutkiem, płaczliwością i

bezsennością. Występuje dość często, bo aż u połowy kobiet rodzących.

Trwa na szczęście krótko, tylko dzień lub dwa i mija samoistnie, bez

leczenia.

2)Właściwa depresja poporodowa cechuje się znaczniejszymi obniżeniami

nastroju, drażliwością, lękami o stan somatyczny dziecka i samej położnicy.

Uważa się, że występuje u 15% rodzących kobiet. Czas trwania tej depresji

jest dość długi – może to być kilka miesięcy. Zazwyczaj niezbędne jest w

takich przypadkach leczenie psychoterapią a niekiedy i farmakologiczne.

3)Psychoza poporodowa może na początku sprawiać wrażenie depresji. U

pacjentki jednak pojawia się zazwyczaj dezorientacja, lęk, urojenia a

niekiedy nawet omamy. To schorzenie pojawia się na szczęście dość

rzadko, zaledwie w ułamku procenta u rodzących kobiet. Wymaga ono

jednak zawsze leczenia szpitalnego ze względu na możliwość powikłań i

ryzyko samobójstwa.

Czynniki, które zwiększają ryzyko wystąpienia depresji

poporodowej:

1) skłonność do depresji (niebezpieczeństwo wystąpienia depresji po

porodzie zwiększa się wówczas trzykrotnie);

2) życiowe tragedie (śmierć jednego z rodziców, utrata poprzedniego

dziecka w wyniku przerwania ciąży, poronienia lub urodzenie martwego

dziecka);

3) urodzenie wcześniaka, dziecka chorego lub obarczonego wadą;

4) dodatkowe kłopoty życiowe (bieda, samotne macierzyństwo, utrata

pracy);

5) brak pomocy i wsparcia ze strony rodziny i partnera;

6) bardzo młody wiek matki (niedojrzałość do macierzyństwa);

7) późna ciąża, zwłaszcza u kobiet aktywnych zawodowo,

przyzwyczajonych do niezależności i licznych kontaktów towarzyskich.

8) Często reakcja depresyjna występuje u kobiet, które zaszły w ciążę po

leczeniu niepłodności. Ich oczekiwania w stosunku do wymarzonego

macierzyństwa są nieraz zbyt idealistyczne, co powoduje frustrację w

zetknięciu z codziennym życiem.

Zachowania, które powinny zwrócić baczniejszą uwagę

1.Nasilający się brak pewności siebie, unikanie kontaktów towarzyskich i

izolowanie się.

2.Uciekanie w rutynę, brak tolerancji na jakąkolwiek zmianę: np. w rozkładzie

dnia, kolejności wykonywanych czynności.

3.Nastrój przygnębienia, negatywne myśli, poczucie "bycia w dołku” płacz bez

wyraźnej przyczyny .

4.Złe samopoczucie fizyczne, bolesność ciała bez wyraźnej somatycznej

przyczyny.

5.Przewrażliwienie na punkcie zdrowia i rozwoju dziecka, wyolbrzymianie

drobnych trudności związanych z karmieniem, snem czy płaczem dziecka,

szukanie pomocy specjalistów.

6.Niepokój i ciągłe pobudzenie zmuszające do działania i sprawdzania tego, co

dzieje się z dzieckiem - czy śpi, czy oddycha itp.

7.Lub też odwrotnie: obojętność wobec potrzeb dziecka, lęk przed nim,

rozdrażnienie, złość w kontakcie z nim, wyobrażanie sobie śmierci dziecka.

8.Uczucie wyczerpania przy jednoczesnej niemożności wypoczynku, kłopoty ze

snem, wczesne budzenie się.

9.Brak apetytu lub przeciwnie - objadanie się.

10.Lęki, a nawet wpadanie w panikę, rozdrażnienie, brak opanowania wybuchów

złości;

Ojcowie też mają depresję!!!

Męska depresja poporodowa występuje rzadziej od kobiecej - u jednego

na 14 ojców - i ma podłoże psychospołeczne. Nowo narodzone dziecko

wiele zmienia w ich życiu. Czują się nieudolni, niezdolni do poradzenia

sobie z nowymi obowiązkami. Wydaje im się, że zawiedli tak dziecko, jak

i matkę. "Nagłe" pojawienie się maleństwa oraz fakt, że wszystko kręci

się teraz wokół niego, może działać na nich nużąco, zasmucająco.

Objawy mogą mieć różne nasilenie - od bezsenności aż do prób

samobójczych. Ojcowie czują się czasami dotknięci tym, że dziecko

skupia na sobie prawie całą uwagę partnerki. Innymi objawami depresji

poporodowej u mężczyzn są: zmęczenie, niepokój, płacz, obniżony

nastrój. Często ojcowie wycofują się i są niechętni rozmowom oraz

zajmują się czynnościami, które zawsze sprawiały im przyjemność.

Niektórzy przestają dbać o swój wygląd, sięgają po alkohol. Ważne jest

zajęcie się problemem w takim momencie (skorzystanie z porady

specjalisty, farmakoterapia), by nie spowodował on rozpadu związku.

Istotny element przyczyniający się do rozwoju męskiej depresji

poporodowej to rozbieżność między wyobrażeniami związanymi z

powiększeniem się rodziny (świetlana przyszłość, sielanka, same

pozytywy) a rzeczywistością (szarą, niekiedy trudną). Mężczyzna, który

zgodnie z wymogami naszego kręgu kulturowego powinien być silny,

często wcale się taki nie czuje. Uznaje więc, że nie jest prawdziwym

mężczyzną. Niejednokrotnie nie umie się przyznać do tego, iż

potrzebuje wsparcia i ciepła, tym bardziej że to nie on, ale jego żona,

partnerka, przeżywał bezpośrednio trudy związane z ciążą i porodem.

Powinien wspierać kobietę, a tymczasem sam chciałby zostać wsparty

przez bliskich...

Ojcowie "predysponowani" do wystąpienia depresji

poporodowej, to:

a) mężowie kobiet z depresją poporodową (muszą się
zmierzyć z ogromem obowiązków w pracy i w domu);

b) mężczyźni niewspierani lub wspierani w niewielkim

stopniu przez otoczenie - członków rodziny, przyjaciół,

znajomych;

c) osoby niezadowolone z relacji z partnerkami, które

określają jako konfliktowe;

d) ludzie znajdujący się w trudnej sytuacji

socjoekonomicznej (stąd lęki dotyczące zapewnienia

rodzinie godnego bytu, podołania spoczywającej na nich

odpowiedzialności

).

Jak można ją leczyć?

Jeśli objawy nie ustępują same przez parę tygodni i nie pomagają rozmowy, kobieta

powinna zastanowić się nad poszukaniem fachowej pomocy. Wsparcie ze strony

bliskich osób jest ważne, ale czasami nie wystarcza. Nie jest niczym złym ani

wstydliwym zwrócić się o pomoc do swojego lekarza, który być może skieruje do

specjalisty - psychologa lub psychiatry.

W naszym społeczeństwie leczenie chorób duszy jest nadal mało popularne, a

nawet wstydliwe. Niektóre kobiety obawiają się, że gdyby rozpoznano u nich

depresję, zostaną uznane za niepoczytalne i nie będą mogły opiekować się

dzieckiem. Leczenie polega na rozmowach, psychoterapii, a czasami na podawaniu

leków przeciwdepresyjnych. Leki te nie uzależniają, działają delikatnie i choć

przechodzą częściowo do pokarmu, nie wyrządzają dziecku większej szkody. Trzeba

je przyjmować długo, nawet jeszcze przez pół roku po ustąpieniu objawów depresji,

by zapobiec jej nawrotom.

Podejmowane są też próby leczenia hormonalnego, gdyż jedną z możliwych

przyczyn stanów depresyjnych mogą być zaburzenia poziomu hormonów.

Skuteczność tego leczenia nie jest jeszcze do końca udowodniona, jednak wyniki

wstępnych badań wykazują, że pomaga ono niektórym kobietom.

Leczenie depresji poporodowej, podobnie jak wielu innych zaburzeń psychicznych,

trwa długo, ale w większości przypadków kończy się sukcesem. Należy być

cierpliwym i nie tracić nadziei po pierwszych niepowodzeniach.

 

Jak się jej ustrzec

Przed porodem:

Odpoczywać jak najwięcej. Jeśli kobieta

nadal pracuje, powinna zrezygnować choć

z części dotychczasowych obowiązków.

Zapisanie się do szkoły rodzenia -

zdobędzie grono znajomych, z którymi

będzie mogła podzielić się swoimi

kłopotami, a oni na pewno ją zrozumieją.

Po porodzie:

Wykorzystywać każdą chwilę na sen. Jeśli kobieta karmi piersią,

może od czasu do czasu ściągnąć pokarm i poprosić kogoś o

nakarmienie dziecka.

Nie powinna gwałtownie się odchudzać, gdyż drakońska dieta

powoduje spadek poziomu cukru we krwi, a to przyczynia się do

pogorszenia nastroju.

Jeśli ma skłonność do depresji, unika zażywania tabletek

antykoncepcyjnych. Mogą one nawet wywołać depresję lub ją

nasilić.

Pomoc rodziny i przyjaciół, tak by w domu zawsze był ktoś, kto

może zaopiekować się dzieckiem, gdy kobieta potrzebujesz

chwili odpoczynku.

Miłe spędzanie czasu z partnerem, wychodzenie gdzieś razem.

Bliski kontakt z partnerem.

 

Psychoza poporodowa

Jedna do dwóch kobiet na 1000 cierpi

na psychozę poporodową (ang. peurpeal

psychosis - PP). Matki z PP mogą się

zachowywać bardzo dziwnie, mieć

halucynacje, być nadpobudliwe (czyli

przejawiać napęd psychoruchowy, np.

czują, że MUSZĄ uprasować wszystkie

ubranka dziecka). Widoczne są nagłe

zmiany nastroju, jego obniżenie.

Symptomy obejmują także dziwne

zachowania oraz myśli, halucynacje i

urojenia z elementami paranoi, myśli

samobójcze.

Najbliżsi powinni

pomóc...

1. Nie oczekuj, że strachy, smutki i obawy chorej będą racjonalne. Kiedy

człowiek ma depresję, nawet całkiem niewinne i drobne sprawy urastają do

rangi czegoś wielkiego i wywołują duże emocje.

2. Spróbuj oferować tak dużo praktycznej pomocy, na ile cię stać. Depresja

wywołuje u chorej osoby uczucie ogromnego zmęczenia i nawet łatwe,

niewymagające zbyt dużego nakładu sił zadania mogą ją po prostu

przerastać.

3. Nie narzekaj. Spróbuj zachować cierpliwość nawet wtedy, gdy czujesz, że

staje się ona "dobrem deficytowym".

4. Nie wytykaj słabych stron, niedokończonych prac oraz zaniedbanego

wyglądu.

5. Nigdy nie mów: "Weź się w garść. Nawet nie wiesz, jaką jesteś szczęściarą.

Inni mają dużo gorzej niż ty".

6. Nie zostawiaj chorej matki sam na sam z dzieckiem, jeśli czujesz, że istnieje

choćby najmniejsza szansa, iż mogłaby zrobić coś złego sobie albo

maluszkowi.

7. Spróbuj pomóc świeżo upieczonej mamie wyrazić prawdziwe
uczucia (niepokój, strach itd.), nawet jeśli miałaby się ona
powtarzać.

8. Pozwól jej mówić o najskrytszych strachach oraz obawach, nie
okazując zaskoczenia, zszokowania tym, co może powiedzieć.

9. Okazuj sympatię i zrozumienie dla jej sytuacji. Upewniaj
chorą, że wyjdzie z tego. Powtarzaj swoje zapewnienia tak
często, jak tylko możesz.

10. Zachęcaj do odpoczynku.

11. Dodawaj odwagi oraz chwal najdrobniejsze nawet postępy.

12. Namawiaj do szukania pomocy specjalisty, jeśli twoja
krewna/przyjaciółka sama jeszcze tego nie zrobiła.

13. Próbujcie wychodzić z przyjaciółmi, bez dzieci jeśli możecie,
ale nigdy nie wolno zmuszać matki do zrobienia czegoś, czego
ona nie chce.