Katedra i Klinika

Pediatrii, Hematologii i Onkologii

Dziecięcej

Śląskiego Uniwersytetu

Medycznego

Zabrze

Powiększenie węzłów chłonnych

u dzieci

- problemy diagnostyczne

Halina Bubała

Węzły chłonne

powierzchniowe:

głębokie

. potyliczne

. szyjne

. zauszne i przeduszne

.

śródpiersiowe

. karkowe

. zaotrzewnowe

. podżuchwowe

. wnęki wątroby

. szyjne (przednie i tylne)

.wnęki

śledziony

. nadobojczykowe

. krezkowe

. podobojczykowe

. miednicy

. pachowe
. łokciowe
. pachwinowe
. podkolanowe

Powiększenie węzłów chłonnych

1/ miejscowe

- jeden region anatomiczny

2/ ograniczone

- dwa lub trzy regiony

3/ uogólnione

- cztery lub więcej regionów

Powiększenie węzłów chłonnych

1/ ostre

2/ przewlekłe

Powiększenie węzłów

chłonnych

• I. Odczynowe ( infekcyjne )

• II. Powiększenie węzłów

chłonnych w chorobach

nowotworowych

• III. Choroby układowe z

powiększeniem węzłów chłonnych

Przyczyny powiększenia węzłów

chłonnych

I. Odczynowe ( infekcyjne ):

1/ wirusowe:

. mononukleoza zakaźna

. cytomegalia
. odra
. różyczka
. gorączka trzydniowa
. zakażenie wirusami Herpes
. zakażenie HIV

2/ bakteryjne:

. płonica
. błonica
. bruceloza
. salmonelloza
. zakażenia wywołane przez gronkowce

3/ pierwotniakowe:

. toksoplazmoza
. leiszmanioza

4/ grzybicze:

. histoplazmoza

5/ robaczyce:

. włośnica

II. Powiększenie węzłów chłonnych

w chorobach nowotworowych

. Chłoniak Hodgkina
. nieziarnicze chłoniaki złośliwe
. białaczki
. histiocytoza komórek Langerhansa
. przerzuty nowotworowe
. myelofibrosis z metaplazją mieloidalną

węzłów

chłonnych

III. Choroby układowe z powiększeniem

węzłów chłonnych

1/ autoimmunologiczne:

. reumatoidalne zapalenie stawów
. toczeń rumieniowaty układowy
. zapalenie skórno-mięśniowe

2/ choroby spichrzeniowe i metaboliczne:

. choroba Gauchera

. choroba Niemanna-Picka

3/ choroby alergiczne

4/ choroba przeszczep przeciw gospodarzowi

( GvHD )

IV. Powiększenie węzłów chłonnych z

rozmiękaniem i tworzeniem przetok

. ropne, nieswoiste zapalenie węzłów chłonnych
. choroba kociego pazura
. gruźlica węzłów chłonnych
. tularemia

V. Jatrogenne powiększenie węzłów

chłonnych

1/ poszczepienne (po BCG)
2/ choroba posurowicza
3/ nadwrażliwość na leki:

- pochodne hydantoiny
- pochodne karbamazepiny
- cefalosporyny
- allopurynol
- kaptopryl

VI. Inne choroby

. sarkoidoza
. przewlekłe zapalenie skóry
. zespół Kawasaki
. przewlekła choroba ziarniniakowa
. histiocytic necrotizing lymphadenitis

( Kikushi )

VII. Stany naśladujące powiększenie

węzłów

chłonnych

. obrzęk ślinianek

. torbiel przewodu tarczowo-

językowego

. promienica

. guzy nowotworowe

Zasady badania węzłów chłonnych

wywiad

oglądanie

badanie

palpacyjne

cechy:

. widoczne uniesienie
. wielkość
. spoistość
. ucieplenie
. ruchomość
. bolesność
. obecność lub brak przetok skórnych,

chełbotania,

zrostu ze skórą

Zasady postępowania diagnostycznego

1. Wywiad:

. czas trwania
. towarzyszące objawy: gorączka, bolesność,

wysypki skórne

osłabienie, poty nocne, bóle stawowe, mięśniowe
. kontakt ze zwierzętami
. dieta
. stosowane leki
. przebyte choroby
. szczepienia ( BCG )

2. Badania fizykalne:

. lokalizacja
. cechy powiększonych węzłów
. powiększenie śledziony, wątroby
. migdałki
. uszkodzenie skóry

3. Badania laboratoryjne:

. morfologia krwi
. wzór odsetkowy
. OB, ( LDH )
. próby czynnościowe wątroby
. odczyn na toksoplazmozę
. odczyn tuberkulinowy
. przeciwciała p/jądrowe, ( kiła )

4. Badania obrazowe:

. rtg klatki piersiowej

. usg jamy brzusznej

. usg szyi

. TK ( zależnie od wskazań )

5. Badania histopatologiczne węzła

chłonnego

Powiększone węzły chłonne

?

obserwacja diagnostyka

( szybka )

Praktyczne uwagi:

1. Węzły chłonne podżuchwowe, szyjne górne i środkowe
są

najczęściej odczynowe

2. Węzły chłonne szyjne dolne i nadobojczykowe
wymagają szybkiej

diagnostyki.

3. Węzły zapalne i odczynowe są bolesne lub tkliwe.

Węzły nowotworowe - niebolesne.

4. Węzeł nadobojczykowy powinien być pobrany do
badania
histopatologicznego ( zaraz po stwierdzeniu, z
wyjątkiem
odczynowego na szczepienie BCG ).

5. Zmiany stwierdzone na szyi: węzły, guzy są

wskazaniem do
wykonania USG szyi.

6. Węzeł chłonny należy pobrać w całości.

7. Punkcja aspiracyjna - przy podejrzeniu ropnia
cysty

8. Antybiotyki - tak, kortykosteroidy - nie.

Rozmieszczenie węzłów chłonnych
głowy i szyi

Toksoplazmoza węzłowa

Choroba Kawasaki

- chorują dzieci w wieku od 1 - 5 lat

- objawy:

. wielodniowa gorączka,

. jednostronne powiększenie węzłów

chłonnych,

. przekrwienie spojówek,
. spękane wargi,
. “malinowy” język,
. wysypka odro-lub płoniczopodobna,
. rumień dłoni i stóp,
. złuszczanie w 3 tygodniu choroby

Dziękuję za uwagę

Halina
Bubała