1

Krew

2

Funkcje krwi:



transportowa – O

2

, CO

2

, produkty

energetyczne, metabolity, hormony



ochronna – leukocyty



regulacyjna – pH, termoregulacja, ciśnienie

osmotyczne



hemostatyczna – (hemostaza, czyli

zatrzymanie krwi w łożysku krwionośnym)

3

Skład krwi:



osocze

-

92% woda

-

albuminy

-

globuliny

-

fibrynogen

-

oraz: aminokwasy,
kreatynina, kwas mlekowy,
glukoza, tłuszcze, jony,
enzymy, hormony



elementy
morfotyczne

-

erytrocyty

-

leukocyty

-

trombocyty

4

Białka osocza – albuminy (58%)



wytwarzane w wątrobie



utrzymują ciśnienie osmotyczne

(przeciwdziałanie utracie wody)



są nośnikiem dla różnych związków (np.

hormonów, leków, kwasów tłuszczowych)



wchodzą w skład układów buforowych

(regulacja pH)



zmiany poziomu albumin zakłócają procesy

powstawania moczu, chłonki i płynu

zewnątrzkomórkowego

5

Rodzaje roztworów



błona erytrocytów jest półprzepuszczalna, z
łatwością dyfundują przez nią cząsteczki wody



roztwór izotoniczny = 0,9% NaCl (sól fizjol.)



roztwór hipertoniczny > 0,9% NaCl



roztwór hipotoniczny < 0,9% NaCl

6

7

Białka osocza – globuliny (37%)



część z nich wytwarzana jest w wątrobie, a
część w węzłach chłonnych



odpowiadają za mechanizmy odpornościowe
(zawierają przeciwciała, inaktywują antygeny)



transportują tłuszcze i glukozę

8

Białka osocza – fibrynogen (4%)



wytwarzany w wątrobie



bierze udział w procesach krzepnięcia krwi



niedobór – ryzyko krwawień



wartości podwyższone – ryzyko zakrzepicy

9

Elementy morfotyczne -
erytrocyty



♀ 4,6 mln/mm

3

, ♂ 5,2 mln/mm

3



wytwarzane w szpiku kostnym, żyją ok.120 dni



do produkcji erytrocytów potrzebne są: Fe, wit.

B

12

, kwas foliowy



transportują tlen, do czego są przystosowane

poprzez:

-

brak jądra i innych organelli komórkowych

-

metabolizm beztlenowy

-

zawierają hemoglobinę

-

kształt dwuwklęsłego dysku

10

Duża odkształcalność erytrocytów, dzięki

kształtowi dwuwklęsłego dysku.

11

Transport gazów oddechowych



transport tlenu:

-

oksyhemoglobina

(Hb

4

O

2

)



transport dwutlenku węgla:

-

90% w osoczu w postaci
wodorowęglanów (HCO

3

-

)

-

5% rozpuszczony fizycznie w osoczu

-

5% w powiązaniu z Hb, jako
karbaminohemoglobina (HbCO

2

)

12

Różne postaci hemoglobiny



hemoglobina (Hb) – zdolna do wiązania

tlenu



oksyhemoglobina (Hb

4

O

2

) – Hb utlenowana



methemoglobina – powstaje, gdy pod

wpływem związków utleniających Fe

2+

zostanie zamieniony na Fe

3+

. Nie ma zdolności

wiązania O

2



karboksyhemoglobina – gdy miejsce O

2

zajmie CO



karbaminohemoglobina (HbCO

2

) – gdy miejsce

O

2

zajmie CO

2

13

Hematokryt (HCT)



stosunek objętości erytrocytów do objętości

całej krwi



kobiety: 37-47%



mężczyźni: 42-52%



spadek HCT – przewodnienie,

niedokrwistość



wzrost HCT – odwodnienie, nadprodukcja

erytrocytów



w warunkach hipoksji – zwiększone wydzielanie

erytropoetyny  wzrost HCT (trening

wysokogórski)

14

Oznaczanie hematokrytu

15

Elementy morfotyczne - leukocyty



5 – 10 tys./mm

3



żyją wiele lat, zachowują jądro komórkowe



niedobór – leukopenia



nadmiar – leukocytoza



wykazują zdolność diapedezy (przenikanie
przez ściany kapilar) i fagocytozy (pochłanianie
i enzymatyczna degradacja)

16

Klasyfikacja leukocytów



wielojądrzaste – granulocyty

-

bazofile (zasadochłonne)

-

eozynofile (kwasochłonne)

-

neutrofile (obojętnochłonne)



jednojądrzaste

-

limfocyty (wydzielają substancje
antybakteryjne) – odporność swoista

-

monocyty (duże komórki żerne) –
odporność nieswoista

17

Elementy morfotyczne - trombocyty



150 – 450 tys./mm

3



żyją 7-10 dni



uczestniczą w uszczelnianiu i utrzymywaniu
integralności naczynia (hemostaza)



w stanach patologicznych (miażdżyca) biorą
udział w powstawaniu zakrzepów

18

Dysocjacja hemoglobiny



Stopień wysycenia Hb tlenem (równowaga
między wiązaniem go i odłączaniem)
zależy od:

-

prężności tlenu (PO

2

)

-

prężności dwutlenku węgla (PCO

2

)

-

temperatury krwi

-

stężenia jonów wodorowych (pH)

19

Krzywa dysocjacji hemoglobiny

20

Grupy krwi

21

Częstość występowania grup krwi w
populacji polskiej



grupa A – 40%



grupa B – 12%



grupa AB – 8%



grupa 0 – 40%



antygen D (Rh+) występuje u 85% ludzi