Hippeastrum x hybridum Hort. –
hipeastrum, zwartnica

Rodz. Amaryllidaceae – amarylkowate

• Pochodzenie: Ameryka Płd (Peru, Argentyna)

• Roślina cebulowa, wieloletnia

• Liście: równowąskie, wyrastające wprost z cebuli, 40-70 cm

• Kwiatostan typu baldach na wierzchołku wysokiej, do 90

cm, sztywnej łodygi. Kwiaty: drobne, zwisające, trąbkowate

lub storczykowate, pełne lub pojedyncze albo duże,

dzwonkowate, średnica 20-25 cm.

• Owoc: torebka, nasiona płaskie, czarne

Hippeastrum

hybridum

Amaryllis belladonna

Pochodzenie: Ameryka

Południowa

Pochodzenie: Afryka Południowa

Łodyga pusta – 90 cm wys.

Łodyga pełna

Kwitnie zimą

Kwitnie latem

Najpierw pęd, potem liście

Pęd razem z liśćmi lub później

Kwiaty zebrane po 2-6 w

szczytowym kwiatostanie

Kwiaty zebrane po 6 w

szczytowym kwiatostanie

Średnica kwiatów 20-25 cm

Średnica kwiatów 9-12 cm

Cebula okrągła

Cebula gruszkowata

Nasiona czarne

Nasiona zielone

Wymagania

• Światło – jasne szklarnie, pełny dostęp

światła, chronić przed zbyt intensywnym

• Temperatura X-I 23°C dzień, 18-20°C w

nocy; podłoże 20°C

k. zimy i wiosna 18-20°C,

podłoże 20°C

Podczas wybarwiania pąków: 15-16°C
Spoczynek i po zbiorze kwiatów: 14-16°C

• Podłoże:
Substrat z ziemi liściowej, torfu i piasku

1:1:1

Przekompostowany krowieniec
• Nawóz mineralny: 1,5-2 kg/m

3

• Odczyn pH: 6-6,5

• Dokarmianie: forma płynna, stężęnie 0,2%,

co 3 tygodnie do czerwca (spoczynek)

Rozmnażanie generatywne

- rośliny, które powtarzają cechy
Roślina przedprątna (szybsze dojrzewanie pylników), aby nie dopuścić

do samozapylenia, obcinamy pylniki i zapylamy pyłkiem innej rośliny

Nasiona po zapyleniu dojrzewają 4-8 tygodnie

Wysiew nasion: IV – V
Podłoże: ziemia liściowa + torf + piasek 2:1:1 lub substrat torfowy o pH

6,5-7,2

Temperatura kiełkowania 20-25°C, kiełkowanie trwa 3-4 tygodnie

Pikowanie: rozstawa 10 x 10 cm, gdy rośliny mają 3 liście
Podłoże zasobne, dwuwarstwowe: dolna – obornik 5 cm
górna – ziemia liściowa i torf, 8-

12 cm

Temperatura: 20°C
Siewki po ukorzenieniu dokarmiamy 0,2% nawozem wieloskładnikowym

Materiał handlowy po 3 latach – cebule o obwodzie 20-24 cm

Sadzonkowanie łusek (wegetatywne)

Mnożenie cebul o obwodzie >20 cm.

W styczniu tniemy je pionowo, z jednej cebuli 12-16

części, każda z 2-4 łusek z fragmentem piętki.

Przechowujemy w temp. 25-30°C i dużej wilgotności

przez kilka dni, aby rany się zabliźniły.

Zaprawiamy w Topsinie 0,5%, 15-20 minut.

Podłoże dwuwarstwowe: substrat torfowy 10 cm,

piasek 10 cm.

Sadzimy na głębokości 3-5 cm, gęsto, 2000-2500

szt./m

2

.

Temp. podłoża: 23-25°C, temp. powietrza 25-27°C

Ukorzeniają się po 3-5 tygodniach

Młode rośliny po 2-3 m-cach pikujemy na zagony, stoły
60-80 szt./m

2

Podłoże żyzne: ziemia darniowa + inspektowa + glina
+ torf 1:1:1:1

Materiał handlowy pod koniec 2-go lub w 3-cim roku
uprawy

Oddzielanie cebulek przybyszowych
(wegetatywne)

Mało wydajne

Uprawa

• Sadzenie cebul na zagonach

podwyższonych

• 25-40 cebul / 1m

2

• Zbyt długie korzenie skracamy do 10-15

cm

• Wierzchołek cebuli nie przykryty podłożem

• Cebule można uprawiać przez 3-4 sezony

Zbiór kwiatów

• 6-7 tyg. Od posadzenia cebul sekcesywnie przez kilka

tygodni

• Kwiaty ścinamy gdy pierwsze pąki w kwiatostanie są

rozluźnione, pąki są zabarwione, ale się nie otwierają

• Krótkie chłodzenie 8-10°C

• Chłodnia w wodzie 10-12°C, na sucho 8-10°C

• Plon kwiatów zależy od wielkości cebul

• Cebule o obwodzie 24-26 cm tworzą po 1 pędzie
• Cebule 28-30 cm, tworzą po 2-3 pędy kwiatostanowe

Zbiór cebul

• Po zbiorze kwiatów rośliny uprawia się kilka

m-cy (tworzą się zawiązki kwiatostanów,
cebule rosną)

• Pod koniec wegetacji przerywa się zasilanie

i podlewanie roślin i obniża się temp.

• Po obcięciu liści cebule wykopuje się i suszy

w temp. 20-23°C

• Spoczynek roślin przypada latem lub

jesienią, co najmniej 3 m-ce

• Cebule przechowujemy w ażurowych

skrzynkach, w dobrze wietrzonym
pomieszczeniu

Sadzenie cebul

Kwitnienie Spoczyne

k

Zbiór

cebul

Przechow

ywanie

Temp.

Sadzenie

Termin

wczesny

XII

Pocz. VII

VII-VIII

10 tyg.

13°C

10 dni

przed

sadzenie

m 23-

25°C

X, poł XI

Termin

normalny

I - III

k. VIII

IX-X

10 tyg.

13°C

7-14 dni

przed

sadzenie

m 23-

25°C

k. XI do II

Termin

późny

k. III - V

k. VIII

IX-X

6-8 tyg.

13°C,

potem

5°C

Niekoniec

zne

traktowan

ie wysoką

temp.

k. II –

pocz. IV

Pędzenie

• Cebule o obwodzie 22-24; 24-26; >26
• Stopniowe zasuszanie od 1 VII do 1 IX
• Termin pędzenia: XII – IV
• Temp. Pędzenia: 20-25°C
• Termin kwitnienia po 4-5 tyg.
• Podłoże: ziemia inspektowa+torf+piasek 2:1:1

Kwitnienie na XII
po zbiorze cebul – 4 tyg. 13-17°C
8 tyg. 13°C

Późniejszy zbiór - 4 tyg. 23°C

Nerine – nerina

Amaryllidaceae - amarylkowate

Pochodzenie: Afryka Południowa
Znanych ok. 15 gatunków

Roślina cebulowa. Cebule wieloletnie, długie, jajowate lub
wydłużone.
Korzenie mięsiste, zimotrwałe w war. naturalnych.

Liście wrzecionowate, proste lub obwisłe

Kwiaty pojedyncze lub pełne, tworzą baldach na pędzie
60 cm
Kwiat tworzy 6 płatków korony. Płatki wąskie,
ostrozakończone, wolne, lekko odgięte, nie zrośnięte.
Pręciki nitkowate, słupek wystaje na zewnątrz kwiatu.
Kwiatostan do 25 cm średnicy.

Nerine bowdenii

Kwiaty różowe z ciemniejszymi szypułkami. Zebrane
po 6-12 sztuk na pędach dł. 45 cm. Kwiatostan
baldach.
Liście żywozielone.
Cebule butelkowatego kształtu o obwodzie ok. 14 cm.
Kwitnie w stanie bezlistnym k. VIII - IX

Nerine sarniensis

Rozmnażanie generatywne

• Wysiew nasion III – IV
• Podłoże: ziemia liściowa + piasek
• Nasiona kiełkują po 3-4 tygodniach,

siewki uprawia się przez cały rok, bez
okresu spoczynku

• Rośliny kwitnące po 3-4 latach

uprawy

Rozmnażanie wegetatywne

• Oddzielanie cebul przybyszowych.
• Cebule N. bowdenii i undulata sadzimy

wiosną (III-IV, kwitnie VIII-XI),
N.sarniensis jesienią (VIII-IX, kwitną X-
XII)

• Zaprawianie w Topsin 0,5%
• Gęstość sadzenia: cebule o obwodzie

>16 cm – 70 szt./m

2

, 14-16 cm – 80-90

szt./m

2

Uprawa tradycyjna

Sadzeni

e cebul

Ukorzeni

anie

Kwitnien

ie

Faza rozwojowa

spoczyn

ek

Wzrost

liści

Kwitnien

ie

Spoczyn

ek

Nerine

bowdeni

i

III-IV

8-10°C

X-XI

15-16°C

15°C

2-5°C

5-9°C

XI-II

Nerine

sarniens

is

IV

15°C

X-XII

12-15°C

15°C

17-20°C

V-VIII

Nerine

undulat

a

VIII-IX

8°C

IX-X

15°C

15°C

6-13°C

XI-II

Tunele foliowe z możliwością silnego wietrzenia i jasne szklarnie

• Zawiązki kwiatowe tworzą się 1,5 roku przed kwitnieniem
Temp. Podłoża 15-17°C
Temp. Powietrza 17-22°C
Wysoka temperatura opóźnia kwitnienie

• Podłoże:
odczyn pH 6,5-7,0
obornik + torf 2m

3

/100m

2

zagonu

Optymalna zawartość makroelementów w 1 dm

3

:

120 mg N
120 mg P
300 mg K
1500 mg Ca
60 mg Mg

Nawożenie pogłówne dwukrotnie: saletrzak 3-4 kg / 100 m

2

Kwitnienie 6-7 miesięcy po sadzeniu cebul

Zbiór kwiatów – gdy rozwijają się 2-3 kwiaty w

baldachu

Przechowywanie w chłodni w temp. 10°C

Walory dekoracyjne kwiatów 14-18 dni

Zbiór cebul – po zaschnięciu liści
Podsuszanie w temp. 15-17°C, następnie

przechowywanie 2-5°C

Spoczynek trwa 12-14 tygodni, obniżenie temp.

Do 2°C przedłuża spoczynek i opóźnia sadzenie.

Na 6-7 tygodni przed sadzeniem 13°C na 3

tygodnie i 17°C na kolejne 3-4 tygodnie

Alstroemeria L. –

alstremeria

Alstroemeriaceae - alstremeriowate

Pochodzenie: Ameryka Południowa (Chile, Argentyna,
Peru)

Alstroemeria hybrida – mieszańcowa, wyhodowana w
1948 roku

Znanych jest około 60 gatunków.

Pędy sztywne, wyrastające z górnej części kłącza.

Kłącza białe, mięsiste z sympodialnymi
rozgałęzieniami, starsze brązowieją. Pierwsze
międzywęźle najmłodszego pędu tworzy dalszy ciąg
kłącza.

Korzenie: cienkie, włókniste lub krótkie, grube i
bulwiaste.

Kwiaty lejkowate, 6 płatków korony, 2 okółki po 3
kwiaty. 3 płatki zewnętrzne różnią się kształtem,
jednobarwne – tworzą kielich; 2 płatki wewnętrznego
okółka – większe dłuższe, ustawione ku górze, pokryte
plamkami, kreskami; trzeci płatek – skierowany do
dołu.

6 nitkowatych pręcików, 3-częściowa zalążnia

Kwiatostan:
baldach lub nieregularne grono, 7-15 kwiatów

Owocem torebka, nasiona kuliste, żywotność 3-4

lata

Polskie odmiany:

‘Aurora’ - wiśniowy
‘Carmelita’ – fiolet
‘Josefina’ – biały
‘Millaray’ – biały
‘Quintina’ – amarantowo-purpurowy
‘Patricia’ – wiśniowo-różowy
‘Lucia’ – amarantowo-wrzosowy
‘Luisa’ – wiśniowo-perłowy
‘Luz’ – wiśniowy
‘Rocio’ – biało-wiśniowy
‘Rasalba’ - biały

Rozmnażanie

Odmiany rozmnaża się wyłącznie wegetatywnie przez
podział kłączy lub in vitro

Podział roślin: wczesna wiosna lub VIII – X

Pędy roślin na 7-10 dni przed podziałem należy przyciąć
na wys. 20 cm (stymulacja nowych pędów).

Należy głęboko kopać, aby nie uszkodzić roślin.
Wykopane karpy oczyszczamy.

Sadzonka powinna mieć 2-3 mięsiste korzenie oraz
odcinek nasady pędu z pąkiem (dł. 10 cm).
Najlepsze sadzonki uzyskuje się z najmłodszych części
kłącza.

Sadzonki zaprawia się w 0,5% Captan.

Termin sadzenia
Kwitnienie
Szklarnia, tunel ogrzewany IX – p. XI
III
VI
jesień

Tunel nieogrzewany IV – p. V
VI

• Sadzonki sadzi się na zagonach szer. 1 m, dł. 30 cm, w 2
rzędach odległych o 50 cm (odmiany słabiej rosnące 40
cm).

• W długich i głębokich skrzynkach.

Pożądana

ilość roślin na m

2

Odległość między

roślinami w rzędzie

Liczba roślin na 10

metrów zagonu (z 2

rzędami)

3.0

41.6

48.1

3.1

40.3

49.6

3.6

34.7

57.6

4.0

31.2

64.1

4.5

27.7

72.2

Planting layout for alstroemeria: 
2 rows of plants/bed.

Podłoże:

-Piaszczysto-gliniaste, lekkie, przepuszczalne o dużej
zawartości substancji organicznej, z dodatkiem kompostu z
kory sosnowej, rozłożonego obornika

- pH 5,5-6,5

-Wymagana jest siatka podtrzymująca pędy

Przechłodzenie kłączy – dzięki temu roślina reaguje
na zmieniona długość dnia przyspieszeniem lub
opóźnieniem kwitnienia.

Chłodzenie w temp. 5°C
Odmiany czerwone – 4-6 tygodni
Odmiany białe, żółte – 2-4 tygodnie

Bardzo duże wymagania świetlne.
Doświetlenie do

3000-3500 lux/m2 zaczynamy w k.

IX – X.
Długość dnia 14 godz. , od lutego 12 godzin.

Przedłużanie dnia zimą powoduje przyspieszenie
kwitnienia

, a nawet zwiększa liczbę kwiatów.

Zbyt długi dzień – wyrastanie krótkich pędów.

Zapewnienie roślinom optymalnej temperatury podłoża i
optymalnych warunków świetlnych zapobiega
wchodzeniu roślin alstremerii w stan spoczynku.

Nawożenie:

Przed założeniem plantacji 10-15 kg obornika / m

2

Optymalna zawartość składników pokarmowych w 1 litrze
podłoża:
N (NO

3

) 70-150 mg

K 200- 350 mg
Mg 115-170 mg

Stężenie soli: 1-3,5 g NaCl/litr

Zapotrzebowanie na wodę: 400-600 mm/m

2

Pielęgnacja:
- regularne „prześwietlanie” roślin co 3-4 tygodnie

-W nieogrzewanym tunelu, w XI należy przyciąć na krótko,
opylić Kaptanem i okryć na zimę

- na wiosnę plantację należy podlać

- od IX nawożenie

Kwitnienie

Uprawiana w szklarni
wiosną III – VI (najintensywniej)
jesienią VIII – XI

Uprawiana w nieogrzewanym tunelu
kwitnie od VI do pierwszych przymrozków

Uprawiana w tunelu foliowym
kwitnienie bardziej równomierne niż w szklarni

- Czasokres uprawy – 2-3 lata

Miejsce uprawy

Termin sadzenia

Pędy/ m

2

w

pierwszym roku

Pędy/ m

2

w kolejnych

latach uprawy

W gruncie

V

50-70

120-150

Nieogrzewany

tunel lub

szklarnia

V

70-100

150-220

Ogrzewana

szklarnia

I

150-220

200-350

Ogrzewana

szklarnia

V

100-150

200-350

Szklarnia

ogrzewana z

doświetlanie

I

180-250

300-450

Pędy kwiatostanowe sortuje się według liczby rozgałęzień w
baldachu i liczby pąków , wiąże w pęczki i pakuje w rękawy foliowe
lub celofan.

Kondycjonowanie kwiatów ciętych.
W tym celu wykorzystuje się preparaty zawierające giberelinę (np.
Chrysal SVB), która zwiększa trwałość liści.

Można przechowywać na mokro przez tydzień w jasnym
pomieszczeniu o temperaturze 1°C.
Przeciętna trwałość kwiatów w wazonie wynosi 2, 3 tygodnie.

Zbiór kwiatów

-Gdy pierwsze pąki kwiatowe zaczynają się otwierać i wybarwiać