Przywództwo i

kierownictwo grupowe

Wstęp do psychologii

społecznej II

I rok studiów

wykład 10, 24-25.05.2005

Marek Cielecki

Podstawy władzy kierownika:

• akceptacja formalnych norm organizacji
• znawstwo (władza eksperta)
• dysponowanie karami i nagrodami
• identyfikacja

Funkcje kierownika:

• planowanie
• organizowanie
• przewodzenie
• kontrolowanie

Szczebel kierowania a rodzaj

umiejętności:

Najniższy

Średni

Najwyższy

Koncepcyjne

Koncepcyjne

Koncepcyjne

Społeczne

Społeczne

Społeczne

Techniczne

Techniczne

Techniczne

Teorie kierownictwa:

• Teoria cech - chociaż pewne cechy są

stale wymieniane (inteligencja,
męskość, dobre przystosowanie,
ekstrawersja), nie ma
rozstrzygających wyników badań.

• Teorie sytuacyjne - pojawienie się i

charakterystyka przywódcy zależą od
tego, w jakiej sytuacji (wewnętrznej i
zewnętrznej) znajduje się grupa.

Style kierowania - charakterystyka:

Autokratyczny

• wyznacza cele
• dokonuje podziału

pracy

• wydaje polecenia
• stosuje kary
• nie uczestniczy w pracy

Demokratyczny

• wspólne podejmowanie

decyzji co do celu

• proponuje podział pracy
• stosuje wyważone oceny
• bierze udział w pracy

Liberalny (laissez-faire)

•

pozostawia swobodę

•

reaguje na inicjatywy

•

nie ocenia

•

nie uczestniczy w
pracy

Style kierowania - efekty:

Autokratyczny

• duża ilość
• niska jakość, szczególnie

oryginalność

• niska motywacja

wewnętrzna

• agresja lub apatia
• niskie zadowolenie

Demokratyczny

• mniejsza ilość
• wysoka jakość
• wysoka motywacja

wewnętrzna

• pozytywne relacje („my”)
• wysokie zadowolenie

Liberalny

• najniższa ilość i jakość
• struktura nieformalna
• najniższe zadowolenie

Siatka kierownicza Blake’a i Mouton:

1.9

9.9

5.5

1.1

9.1

Orientacja
na ludzi

Orientacja
na zadanie

Zależnościowy model przywództwa
Fiedlera:

• Przywódca autokratyczny jest efektywny

w warunkach bardzo sprzyjających i
bardzo niesprzyjających, zaś
demokratyczny - w warunkach średnio
sprzyjających (dla sprawowania
przywództwa).

• Kontrola nad sytuacją zależy od:

– stosunków między kierownikiem a grupą
– jasności celu grupowego
– pozycji kierownika w strukturze władzy

• Miarą stylu jest stosunek do najmniej

lubianego współpracownika (LPC, NLW)

Zależnościowy model przywództwa
Fiedlera - c.d.:

Kontrola nad sytuacją

Efektywno
ść

Zorientowa
ny
na zadanie

Zorientowa
ny
na stosunki

Zależnościowy model przywództwa
Fiedlera - c.d.:

Kontrola nad sytuacją

Stre
s

Zorientowa
ny
na zadanie

Zorientowa
ny
na stosunki

Model ścieżki do celu:

• Dokonuje rozróżnienia między

kierownikami, którzy

– przedstawiają podwładnym i dostosowują

do ich potrzeb pulę nagród

– wskazują podwładnym szczegółowe

sposoby osiągnięcia nagród

• Preferencja dla jednego ze stylów

zależy od

– oceny własnej sprawczości i uzdolnień
– charakterystyki zadania, organizacji i

grupy roboczej

Model ewolucyjny:

III

II

IV

I

Zachowania
zorientowane
na zadanie

Zachowan
ia
zorientow
ane
na ludzi

Wyłanianie się i obejmowanie
przywództwa:

• Warunkiem objęcia przywództwa jest

prezentowanie w wysokim natężeniu
wartości ortodoksyjnych.

• Po zaakceptowaniu przez grupę

przywódca może próbować definiować
cele w oderwaniu od tych wartości.