RZADKOŚĆ DÓBR - jest to niemożność zaspokojenia wszystkich potrzeb przy użyciu ograniczonych zasobów
ANALIZA: krótkookresowa - nie uwzględnia efektów postępu uraz inwestycji
Długookresowa - uwzględnia te zmiany
CETERIS PARIBUS - wszystkie inne jest ważne, przy innych warunkach niezmienione
PROCES PRODUKCJI - jest to świadoma i celowa działalność człowieka skierowana na dobra przyrody celem ich przekształcenia i przystosowania do zaspokojenia potrzeb ludzkich
RYNEK - samodzielnie działający mechanizm wpływający na decyzje i zachowania podmiotów gospodarczych, jest podstawowym regulatorem i koordynatorem procesów gospodarczych zachodzących w ramach tej gospodarki.
Całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunków w jakich one przebiegają
WARUNKI ISTNIENIA ROZWINIĘTEGO MECHANIZMU RYNKOWEGO:
dominacja własności prywatnej i swoboda w zakresie transferu praw własności
swoboda prowadzenia działalności gospodarczej
istnienie sprawnie działających instytucji obsługujących rynek
integralność rynku - łączność pomiędzy różnymi rynkami
SKUTKI PLANU BALCEROWICZA
Zalety:
szybkie zrównoważenie rynku
stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju sektora prywatnego
spadek inflacji
ograniczenie marnotrawstwa
wady:
gwałtowny spadek tempa wzrostu gospodarczego mierzonego w PKB
wzrost bezrobocia
spadła płaca realna
spadek budownictwa mieszkaniowego
POPYT - ilość tego dobra jaką nabywcy są w stanie kupić po określonej cenie i w określonym czasie
NIETYPOWE ZACHOWANIA KONSUMENTÓW:
Efekt owczego pędu- popyt na dane dobro wzrasta dlatego, że inni konsumują to dobro. Oznacza potrzebę utożsamiania się z innymi.
Efekt snobizmu - popyt maleje w skutek, że inni kupują to dobro.
Efekt veblenowski - dotyczy popytu na dobra prestiżowe, ich konsumpcja świadczy o pozycji społecznej.
Giffena - wzrost cen powoduje spadek dochodów, implikuje to wzrost popytu na dane dobro, gdyż mimo wzrostu cen dalej są one tańsze.
Efekt spekulacyjny - wiąże się z oczekiwaniem co do zmiany dobra
DETERMINANTY POPYTU:
cena dobra oraz dochody nabywców
cena dóbr komplementarnych i substytucyjnych
oczekiwane zmiany sytuacji rynkowej
gusty i preferencje nabywców
zmiana liczby i struktury ludności
DWOJAKI EFEKT ZMIANY CENY:
substytucyjny - wzrost ceny jednego dobra narusza dotychczasową strukturę cen, co czyni to dobro relatywnie droższym. Skłania to do rezygnacji z danego dobra.
Dochodowy - wzrost cen dobra wpływa na możliwości nabywcze konsumenta, obniża jego dochód realny. Konsument może teraz nabyć mniej
PODAŻ - ilość danego dobra zaoferowana przez producentów po danej cenie w określonym czasie
DETERMINANTY PODAŻY:
cena dobra
czynniki poza cenowe - koszty wytwarzania, rentowność produkcji
ELASTYCZNOŚĆ POPYTU - to relacja procentowej zmiany wielkości popytu do procentowej zmiany czynnika, który ją wywołał.
ELASTYCZNOŚĆ CENOWA POPYTU - to stopień relacji wielkości popytu na określone dobro na zmianę ceny tego dobra.
ELASTYCZNOŚĆ ŁUKOWA - odnosi się do pewnego odcinka krzywej popytu
MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU (KRZYŻOWA) - to relacja procentowej zmiany popytu na dane dobro A, do procentowej zmiany ceny dobra B
DOCHODOWA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU - to relacja procentowa popytu na zmianę procentową dochodów.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA WARTOŚC CENOWEJ ELASTYCZNOŚCI POPYTU:
stopień substycyjności
znaczenie dobra dla konsumenta
czas trwania zmiany
ELASTYCZNOŚĆ CENOWA PODAŻY - opisuje wrażliwość podaży dobra na zmianę jego ceny
UŻYTECZNOŚĆ MARGINALNA - to przyrost satysfakcji uzyskanych z konsumpcji kolejnej jednostki dobra
MU = ∆TU / ∆Q (zmiana użyteczności całkowitej) / (zmiana ilości konsumowanego dobra)
KRZYWA OBOJĘTNOŚCI - obrazuje kombinacje dwóch dóbr dające ten sam poziom użyteczności całkowitej
KAŃCOWA STOPA SUBSTYTUCJI - to relacja ilości dobra Y, którą konsument jest skłonny poświęcić w zamian za dodatkową jednostkę dobra X
LINIA OGRANICZENIA BUDŻETOWEGO (ścieżka cen) - reprezentuje zbiór kombinacji dóbr X i Y osiągalnych dla konsumenta
KOSZT POŚREDNI - koszt którego nie można odnieść do konkretnych wyrobów
KOSZT ZMIENNY - koszt, który zmienia się w zależności od rozmiarów produkcji danego przedsiębiorstwa, w krótkim okresie czasu.
KOSZT CAŁKOWITY PRZECIĘTNY - stosunek kosztu całkowitego oraz ilości otrzymanego dobra
KOSZT KRAŃCOWY - zmiana kosztów całkowitych, spowodowaną zwiększeniem rozmiarów produkcji o jednostkę ∆Kc/∆Q
I PRAWO GOSSENA - prawo malejącej użyteczności krańcowej
II PRAWO GOSSENA - (zasada wyrównywania się użyteczności krańcowych) jeżeli dwa dobra mają tę samą cenę konsument będzie tak rozporządzał swoim dochodem by użyteczności krańcowe ostatniej jednostki każdego z tych dóbr były równe
PRZEDSIĘBIORSTWO - stanowi podstawowy podmiot gospodarczy jest wyodrębnionym pod względem ekonomicznym organizacyjnym, prawnym i terytorialnym jednostką prowadzącą działalność produkcyjną, handlową lub usługową
KORZYŚCI SKALI - pojawiają się wówczas gdy wraz ze wzrostem wielkości produkcji obniżają się koszty jednostkowe
WZGLĘDY FINANSOWE - do realizacji pewnych przedsięwzięć potrzebne są większe zasoby kapitału, aniżeli takie, które są zgromadzone w ręku pojedynczych przedsiębiorstw
RODZAJE AKCJI:
zwykłe - uprawniają posiadacza do udziału w zyskach, jakie pozostają po uregulowaniu wszystkich innych zobowiązań
uprzywilejowane - dywidenda wypłacana jest niezależnie od zysków
niekumulacyjne - akcjonariusze nie otrzymują dywidendy gdy nie ma zysków
kumulacyjne - wszystkie zaległe dywidendy zostają wypłacane w momencie osiągnięcia zysków
partycypacyjny - dywidenda rośnie wraz z zyskami
niepartypacyjny - dywidenda jest stała
akcje złote - dają specjalne uprawnienia decyzyjne
akcje milczące - brak głosu w decyzjach
akcje pierwszorzędne - renomowanych spółek, wysoka dywidenda
akcje groszowe - o bardzo niskiej cenie
STAŁE CZYNNIKI PRODUKCJI - to czynniki których nakładów nie można zwiększyć w danym okresie
OPTYMALNĄ KOMBINACJĘ CZYNNIKĄ PRODUKCJI - charakteryzuje to, że krańcowy produkt pracy w relacji do ceny jest równy krańcowemu produktowi kapitału przy uwzględnieniu ceny tego kapitału
KPp/Cp = KPk/Ck
IZOKWANTA - jest zbiorem wszystkich technicznie wydajnych kombinacji czynników produkcji, które pozwalają wytworzyć określoną ilość danego produktu
IZOKOSZTA - linia jednakowego kosztu pokazuje kombinacje czynników produkcji, które przy danych cenach producent może zakupić za posiadaną wielkość środków finansowych
KRAŃCOWA STOPA SUBSTYTUCJI - jednego z czynników produkcji przez drugi czynnik to stosunek przyrostu nakładu jednego z czynników (np. kapitału) do przyrostu nakładu drugiego czynnika (np. pracy) produkcji przy określonej wielkości produkcji
FUNKCJE KONKURENCJI
sterownicza - steruje podziałem i przepływem produktów wg kryteriów preferencji nabywców, sprzyja ona optymalizacji zaspokojenia potrzeb nabywców
dostosowawcza - zapewnienie płynnego dostosowania produktów oraz zdolności wytwórczych do zmieniającej się struktury popytu i techniki produkcji
alokacyjna - w warunkach sytuacji konkurencyjnej, alokacja zasobów dokonywana jest w sposób bardziej racjonalny
regulacyjna - podział dochodów między podmiotami rynku wg kryterium wydajności
innowacyjna - przyspiesza proces wprowadzania i upowszechniania innowacji
RODZAJE INSTRUMENTÓW KONKURENCJI:
produkty
usługi
cena
reklama
KONKURENCJA DOSKONAŁA
duża liczba małych przedsiębiorstw
jednorodny produkt
cenę kształtuje relacje popytu i podaży
swobodny przepływ kapitału
brak konkurencji cenowej
doskonała informacja
CECHY GIEŁDY
ma wewnętrzną strukturę organizacyjną
działa w oparciu o odpowiednie normy i przepisy prawne
posiada regulamin
określone grono osób grających - tzw. uczestnicy giełdy
przedmiotem obrotu są papiery dopuszczone przez giełdę
papiery wartościowe mają cechę jednorodności i zamienności
FUNKCJE GIEŁDY
zamiana oszczędności w lokaty kapitałowe
transmisja oszczędności do spółek akcyjnych
rynkowa wycena spółek kapitałowych
transformacja kapitału
1
1