SOCJALIZACJA,
A GRUPY PIERWOTNE
Tabula rasa - U Arystotelesa tabula rasa to niezapisana tablica, jaką według niego jest człowiek zaraz po urodzeniu, a która zostaje zapisana stopniowo w ciągu życia i zdobywania doświadczeń.
Socjalizacja - proces kształtowania mentalności, postaw i działań ludzi przez społeczeństwo.
Grupy pierwotne – niewielkie, nieformalne, spontaniczne, o bezpośrednich kontaktach i interakcjach członków rozpoznających się nawzajem, podejmujących zróżnicowane działania, częściowo z pułapek autotelicznych.
Trzy prawa genetyki behawioralnej.
Wszystkie ludzkie cechy behawioralne są dziedziczne.
Wpływ dorastania w jednej rodzinie jest słabszy od wpływu genów.
Znacznej części wariancji złożonych ludzkich cech behawioralnych nie tłumaczy ani działanie genów, ani wpływ rodziny.
Ad1. Cechy behawioralne nazywamy stała cechę jednostki, którą można mierzyć za pomocą wystandaryzowanych testów psychologicznych.
Ad2. Wspólne środowisko określa wszystko to, co oddziałuje zarówno na nas samych, jak na nasze rodzeństwo: rodziców, życie rodzinne, dzielnice, w której mieszkamy.
Środowisko jednostkowe odnosi się do wszystkich pozostałych elementów środowiska – do wszystkiego, co oddziałuje na jedno z rodzeństwa, ale nie na drugie, na przykład do faworyzowania jednego z dzieci przez rodziców, obecności brata czy siostry, doświadczeń takich, jak upadek z roweru czy infekcja wirusowa, innymi słowy – do wszystkiego, co przydarza się nam się w ciągu życia, ale wcale nie musi się przytrafić naszemu rodzeństwu.
Ad3. Znacznie częściej wariancji złożonych ludzkich cech behawioralnych nie wyjaśnia ani działanie genów, ani wpływ rodziny.
Socjalizacja pierwotna u człowieka występuje jako pojmowanie świata obiektywnie i subiektywnie. Jest to nie ustający proces, na który składają się trzy procesy tj.: eksternalizacja, obiektywizacja i internalizacja. Człowiek nie rodzi się jako członek społeczeństwa, ale z predyspozycjami do uspołecznienia. Tym samym w życiu każdej jednostki występuje sekwencja czasowa, dzięki której jednostka uspołecznia się a pierwszym jej etapem jest internalizacja.
Internalizacja – jest to bezpośrednie ujmowanie albo interpretacja obiektywnego zdarzenia jako zdarzenia wyznaczającego znaczenie, czyli jako przejaw subiektywnych procesów innego, które w ten sposób stają się subiektywnie znaczące dla mnie samego.
Ogólnie rzecz ujmując dla jednostki internalizacja jest podstawą rozumienia innych ludzi oraz postrzegania świata jako rzeczywistości znaczącej i rzeczywistości społecznej.
Dzięki socjalizacji pierwotnej, która jednostka przechodzi w dzieciństwie stajemy się członkiem społeczeństwa. Dopiero w socjalizacji wtórnej, czyli każdy następny proces po socjalizacji pierwotnej, który wprowadza jednostkę w nowy sektor obiektywnego świata jego społeczeństwa.
Socjalizacja pierwotna cechuje się tym, że nie jest tylko uczeniem się czysto poznawczym, ale dokonuje się ona w atmosferze o wysokich ładunkach emocjonalnych.
Z tego wynika, że socjalizacja bez „ładunków emocjonalnych” jest niemożliwa, tym samym dla jednostki istotni są ważni inni od których czerpiemy wiedze, dzięki którym uczymy się życia w społeczeństwie.
Jak wynika z powyższego wszystkie te procesy są częścią składową naszej osobowości, która jest wynikiem odbicia, odbija ona podstawy przyjmowane najpierw wobec niej przez znaczących innych. Jednostka staje się tym, za kogo uważają jej znaczący inni. (tym samym jednostka może identyfikować się z grupami i wybierać, do których chce przynależeć). Cały ten proces identyfikacji musi zachodzić w obrębie określonego świata społecznego (dziecko uczy się, że jest tyk, kim jest nazywane).
Kolejną z ról socjalizacji pierwotnej jest postrzeganie ogólności norm, które nabywamy podczas internalizacji. Ogólność norm ulega subiektywnemu rozszerzeniu w miarę jak dalsi znaczący inni popierają negatywne postawy, tym samym zaczynamy rozumieć jak dane normy, które zostały nam przekazane odnoszą się do społeczeństwa.
W następstwie poprzednich procesów dochodzi w jednostce do kształtowania się świadomości co oznacza, że jednostka zaczyna utożsamiać się ze społeczeństwem, przez co jej samoidentyfikacja uzyskuje stabilność uzyskując tożsamość w ogóle.
Jednym z najważniejszych elementów skutecznej socjalizacji jest język, gdyż stanowi on najistotniejszą treść i narzędzie w całym cyklu socjalizacji. Dzięki językowi mamy możliwość pojmowania rzeczywistości ogólnej i tłumaczyć ją swój subiektywny sposób. Trzeba również pamiętać, że rzeczywistość obiektywna i subiektywna nie są nigdy raz na zawsze ustalonym stanem rzeczy. Musi być ona ciągle tworzona i odtwarzana tzw. Akt nieustannego chwytania równowagi.
Jeśli chodzi o internalizacje to dziecko nie dokonuje internalizacji świata innych, gdyż nieposiana takich możliwości z racji, że dopiero zaczyna poznawać świat, dlatego więc internalizacja dziecka sprawia, że pojmuje ono świat jako jedyny istniejący, tym samym świat zinternalizowany w socjalizacji pierwotnej jest zakorzeniony dużo bardziej w świadomości niż światy zinternalizowane w socjalizacji wtórnej.
Także w socjalizacji pierwotnej tworzy się pierwszy świat jednostki, a wynikiem jego trwałości są procesy związane z koniecznością związków jednostki z ważnymi innymi, którzy jako pierwsi podają nam swoje definicje rzeczywistości, przez co poznajemy świat częściowo przez ich (subiektywny) punkt widzenia.
W socjalizacji pierwotnej dużą role rolę odgrywają również uwarunkowania biologiczne, które wpływają na nasze pojmowanie i uczenie się świata. Programy nauczania inaczej będą definiowały i przeznaczały treści nauczania w zależności od wieku oraz płci. Jest to właśnie podyktowane faktem, iż dziecko roczne nie nauczy się tego co dziecko trzy letnie, a chłopcy będą uczyć się czegoś innego niż dziewczyny, co jest uwarunkowane właśnie przez biologie.
Na charakter socjalizacji pierwotnej oprócz aspektów biologicznych wpływają także wymogi zasobu wiedzy oraz wymogi porządku instytucjonalnego. To wiąże się raczej z tym gdzie jesteśmy wychowywani, w jakiej kulturze. W różnych częściach świata panują inne wymogi wobec dzieci w danym wieku.
Socjalizacja pierwotna kończy się w momencie, gdy jednostka utrwala w świadomości tzw. Uogólnionego innego (czyli ogół norm występujących w społeczeństwie, które akceptujemy). W tym momencie jednostka staje się pełnowartościowym członkiem społeczeństwa. Trzeba również pamiętać, że socjalizacja nigdy nie jest całkowita i zakończona.
ZAPROGRAMOPWANIA W ZACHOWANIU SIĘ LUDZI.
Umiejętności wrodzone.
Jedna z teorii środowiskowych głosi, że produktem wychowania są nie tylko konkretne sekwencje ruchowe, ale także skłonności człowieka takie jak dążenie do wyższych celów lub agresywności. Z tego wynika, że jednostka nie jako przez naturę zostaje wyposażona do osiągnięcia pewnych zachowań niezależnie od tego w jakim środowisku przebywa.
Tym samym wynika, że przedmiotem dziedziczenia są informacje na podstawie, której rozwijają się pewne struktury nerwowe i łączą stanowiące podłoże owego zachowania.
Mnogość w/w działań składa się na łańcuch dziedzicznie zaprogramowanych i nie wyrozumowanych sposobów zachowania.
Doświadczenia na jednostkach głuchych i ślepych dowodzą, że jednostki te zachowują się pod wieloma decydującymi względami praktycznie identycznie jak jednostki zdrowe. Co pokazuję nam obraz rozwoju jako dziedziczny biologicznie, jakbyśmy otrzymywali od natury pewne ludzki zachowania, podobnie jest u zwierząt co ukazują przykłady, gdzie różnego rodzaju gatunki będące wychowywane w nienaturalnych dla siebie warunkach nadal posiadają cechy charakterystyczne dla swojego gatunku.
Przykładem może być pewne badanie polegające na obserwacji głuchoniewidomego chłopca, który również posiadał kikutowate ręce, którymi nie mógł nic wyczuć, a takie cechy jak uśmiechanie się podczas odczuwania radości lub odczuwanie gniewu podczas złości rysowały się automatycznie co dowodzi, że nikt go tego nie uczył.
Kolejnym czynnikiem, który wpływa na nasz sposób zachowania jest niewątpliwie kultura. W różnych kulturach różnie przedstawia się obyczajowość, ale udowodnione jest, że dziedziczymy ją również w sposób biologiczny. Wiąże się to z tendencją człowieka do obyczajowego izolowania się w małych grupach – zjawisko znane w rożnych grupach etnicznych. Nasze tzw. „dziedzictwo biologicznie” ulega bez przerwy modyfikacjom, ale filogenetyczne uwarunkowania w ludzkiej motoryce istnieją a niektóre z nich są bardzo dawne.
Wrodzone rozpoznawanie.
Wrodzone rozpoznawanie jak nazwa wskazuje jest wrodzone, czyli to nic innego jak potrzeba poznawania. Jako niemowlę poznajemy świat m. in. Poprzez dotyk tak samo zwierzęta posiadają podobną cechę co jest wywoływane niejako przez „naturę”. Zdolność do reagowania wymaga istnienia mechanizmów do odbioru i przetwarzania określonych bodźców kluczowych. Nazywane „Wrodzonymi Mechanizmami Wyzwalającymi”.
Tak samo WMW działają na nasze zachowanie odnoszące się do naszej mimiki, do węchu, zwłaszcza u kobiet, które dzięki hormonowi zwanemu estrogen mają dużo bardziej wrażliwy węch niż męższczyźni.
Kolejnym takim przykładem są źrenice, które gdy coś nas zainteresuję, zwróci naszą uwagę to nasze źrenice rozszerzają się. Według H. Hessa ta automatyczna reakcja może służyć jako wykrywacz kłamstw i nadaje się do weryfikowania atrap.
Siły napędowe.
Siły napędowe wpływają na zachowanie poszukiwawcze. To pokazuje nam, że zwierzęta tak jak i my odczuwamy te siły i jeśli przedstawi nam się różne możliwości to można wówczas określić jaki jest nasz nastrój. W naszym przypadku gatunku ludzkiego jesteśmy aktywizowani wewnętrznymi siłami napędowymi tj. głód, pragnienie, gotowość seksualna. Wszystko to ulega ciągłym wahaniom co jest uzależnione od fizjologicznych procesów zachodzących w naszym organizmie. Od zwierząt przede wszystkim odróżniają nas takie siły popędowe jak popęd mowy czy popęd ciekawości, które są w naszym przypadku dużo bardziej rozwinięte.
Wrodzone dyspozycje do uczenia się.
Człowiek jest specyficznie uzdolniony do nauki czego przykładem może być nauka języków, czy określony materiał uwarunkowany naszym rozwojem. Człowiek w określonych fazach swego rozwoju młodzieńczego jest podatny na specyficzne wpływy otoczenia, wtedy w jego rozwoju występują okresy podatności na rodzaj wpajanej nauki. Wtedy utrwalają się określone etyczne i estetyczne postawy zasadnicze.
Z tego wszystkiego wynika, że człowiek jako jednostka biologiczna jest uzbrojony w siły napędowe i wrodzone mechanizmy wyzwalające, które pozwalają na rozpoznanie określonych wyzwalających sytuacji bodźcowych jeszcze przed doświadczeniem życiowym.