DOKUMENTACJA PLANOWANIA I EWIDENCJA PRODUKCJI. DOKUMENTACJA PRODUKCYJNA

Podstawą decyzji są informacje. Nośnikiem informacji jest:

• dokumentacja techniczna

• dokumentacja produkcyjna (warsztatowa) (zależy od systemu sterowania produkcją)

• pozostałe dokumenty

Planowanie i ewidencja dotyczą następujących przekrojów działalności rozpatrywanej komórki:

• planowanie i ewidencja spływów produkcji w czasie

• obciążenie komórek

• zapasy produkcji w toku

• dostawy oraz zużycie materiałów

• niezbędne narzędzia

• praca i płaca

• jakość

• prace remontowe

• koszty produkcji

Funkcje planistyczne (dyspozycyjne) dokumentacji produkcyjnej dotyczą zadań produkcyjnych oraz wydatkowania środków na ich realizację. : co należy wykonać, w jaki sposób, w jakich ilościach, przez kogo. W przypadku wydatkowania środków określa się materiały oraz płace niezbędne do wykonania zadania.

Funkcje ewidencyjno – sprawozdawcze dokumentacji obejmują:

• dane o realizacji dysponowanych zadań

• informacje potrzebne do ewidencji wykonania planów produkcyjnych i analizy działalności gospodarczej, rachunkowości, obliczania zarobków robotników i sprawozdawczości statystycznej

Funkcje planistyczne i ewidencyjne pełnią dokumenty wystawione przed rozpoczęciem procesu produkcyjnego i wypełnione w trakcie realizacji zadań.

Zleceniowy system dokumentacji

Stosowany w niepotokowych formach organizacji produkcji i związany jest z partiami obróbczymi wyrobów. Określany jest niekiedy jako system dokumentacji warsztatowej z kartami pracy stosowany jest w jednostkowym i małoseryjnym typie organizacji produkcji na stanowiskach roboczych. Polega na wystawianiu dla każdej partii produkcyjnej wyrobu kompletu dokumentacji produkcyjnej obejmującej:

• przewodnik warsztatowy

• rozdzielnik

• dowody pobrania materiału

• dokumenty płacowe

Uruchomienie obróbki lub montażu partii wyrobów odbywa się na podstawie wystawionego zlecenia produkcyjnego.

Przewodnik warsztatowy (karta przewodnia) – główny dokument systemu, wystawiany jest na określoną partię produkcyjną (obróbki lub montażu) dotyczący całości procesu technologicznego lub jego części. Głównym zadaniem przewodnika jest uczestniczenie w ruchu produkowanego wyrobu w komórkach produkcyjnych. Przewodnik stanowi kartę identyfikującą partie produkcyjną i ewidencjonującą przebieg jej procesów produkcyjnych.

Przewodnik opracowany na podstawie karty technologicznej zawiera następujące informacje:

1. dane opisujące wyrób i partię produkcyjną wraz z numerem zlecenia

2. dane opisujące materiał wyrobu i jego normę zużycia

3. opis procesu technologicznego i wykaz operacji technologicznych, normy czasu pracy, kategorie zaszeregowania.

4. dane dotyczące ewidencji wykonanych operacji technologicznych (sztuki dobre, braki) nanoszone na kartę w trakcie realizacji procesu produkcyjnego.

Przewodnik (zwykle w dwóch egzemplarzach) wystawiany przez dział przygotowania produkcji wraz z pozostałymi dokumentami przekazywany jest do rozdzielni robót w poszczególnych komórkach produkcyjnych (z określonym wyprzedzeniem). Następnie wraz z materiałem przewodnik wędruje na stanowisko robocze celem wykonania pierwszej operacji, poczym przekazywany jest na następne stanowisko (bezpośrednio lub przez rozdzielnię). Po zakończeniu ostatniej operacji technologicznej na całej partii produkcyjnej wyrobu pracownicy kontroli jakości wpisują do przewodnika dane dotyczące wykonania ilości sztuk dobrych i braków (podając numer karty braków).

Kopia przewodnika (rozdzielnik) – pozostaje w rozdzielni w trakcie obróbki wyrobu i służy do ewidencji wydanych robotnikom robót (kart pracy) oraz ewidencji robót wykonanych. Pozwala to na stałą analizę postępu robót w toku. Rozdzielnik (kopia) jest wycofana z rozdzielni po zakończeniu procesu produkcyjnego partii wyrobów.

Karta pracy – dokument wystawiany przez Dział przygotowania produkcji, służący do wprowadzenia zadania produkcyjnego na stanowisko pracy. Podaje ona techniczne i płacowe warunki wykonania operacji. Jednocześnie pełni funkcje dokumentu ewidencyjnego:

• liczby sztuk wykonanych w danej operacji,

• wynagrodzenia robotnika za wykonaną pracę

• kosztu robocizny bezpośredniej i miejsca jego powstania.

Po wystawieniu karta pracy (wraz z pozostałymi dokumentami) przekazywana jest do:

1. rozdzielni, gdzie z chwilą wydania roboty do wykonania wpisywana jest data i godzina rozpoczęcia pracy oraz nazwisko wykonawcy.

2. po wykonaniu partii mistrz wpisuje ilość sztuk na karcie i na odcinku kontrolnym, przy czym odcinek kontrolny otrzymuje wykonawca zakończonej pracy i na jego podstawie otrzymuje od rozdzielcy nową pracę.

3. następnie karta pracy wraz z wykonanymi wyrobami przekazywana jest do kontroli jakości, gdzie wpisuje się ilość sztuk dobrych i braków i potwierdza wykonanie zadania na odcinku kontrolnym.

4. z kontroli jakości karta pracy wraca do rozdzielni celem wpisania daty i godziny zakończenia pracy.

5. następnie karta pracy przesyłana jest do Rachuby Płac i Księgowości Kosztów Własnych celem obliczenia płacy robotnika i naniesienia kosztów robocizny bezpośredniej na poszczególne zlecenia produkcyjne.

Dowód pobrania materiałów (RW) – to kolejny dokument systemu zleceniowego. Dotyczy limitowania dostaw materiałów. Materiał limitowany jest dla każdej partii obróbczej w oparciu o ustalone normy zużycia materiałów. Dokument RW wystawiany w kilku egzemplarzach służy do jednorazowego pobrania materiałów w ramach wyznaczonego limitu. Jest on także dokumentem ewidencji kosztów materiałowych w ramach zlecenia. Oryginał dokumentu otrzymuje magazyn z chwilą pobrania materiału przez rozdzielnię robót.

System planów raportów i kart limitów

W warunkach sterowania produkcją rytmiczną (średnioseryjną, wielkoseryjną i masową) stosuje się dokumentację produkcyjną zwaną popularnie systemem planów raportów i kart limitów.

Podstawowe dokumenty systemu:

1. zmianowe plany – raporty (zastępujące karty pracy)

2. karty limitu zużycia materiałów (zastępujące kwity RW)

3. karty braków

4. dowody przekazania produkcji do komórek produkcyjnych lub magazynów (dowody zdawczo odbiorcze, kwity przychodowe itp.)

Systemy te (bez kart pracy) związane są z okresem czasu a nie z partiami produkcyjnymi wyrobu.

Funkcje zmianowego planu-raportu:

1. planistyczna (dyspozycyjna) – ustalenie zmianowych zadań produkcyjnych dla poszczególnych stanowisk roboczych.

2. ewidencyjno-informacyjna o stopniu wykonania zaplanowanych zadań.

Zmianowy plan – raport – opracowany jest na każdą zmianę roboczą, jest dokumentem płacowym wystawianym oddzielnie dla komórek produkcyjnych 1-stopnia, lub dla brygad pracowników. Jest on opracowywany w trzech egzemplarzach na podstawie wzorcowych harmonogramów produkcji.

Informacje zawarte w dokumencie dotyczą:

• opisu zadania do wykonania (wypełnia służba planistyczna komórki prod)

• ewidencji wykonanego zadania (wypełnia mistrz)

• odbioru zadania przez kontrolę jakości (wypełnia pracownik kontroli jakości)

• obliczenia wynagrodzenia wykonawców (wypełnia Rachuba Płac, gdzie w ciągu całego miesiąca nanosi się równomiernie zarobki robotników na zbiorcze karty płac)

Jeżeli po każdej operacji części przekazywane są do rozdzielni plany-raporty umożliwiają pełną kontrole ilością robót w toku.

Jeżeli wyroby przekazywane są ze stanowiska na stanowisko z pominięciem rozdzielni (typowe rozwiązanie dla produkcji wielkoseryjnej) sekcja planowo-rodzielcza musi prowadzić dodatkowy dokument w postaci karty przebiegu produkcji – na te karty nanosi się codziennie z kolejnych planów –raportów liczby sztuk wykonanych w poszczególnych operacjach narastająco.

Karty limitu zużycia materiałów – to dokumenty spełniające dwie funkcje:

• planistyczną (dyspozycyjną) – określającą ile materiałów można pobrać do produkcji w czasie miesiąca.

• ewidencyjną – rejestrującą rzeczywistą wielkość zużycia materiałów w ciągu miesiąca.

Karta limitu wystawiana jest w dwóch egzemplarzach przez dział przygotowania produkcji na podstawie norm zużycia materiałów i miesięcznych planów produkcji wyrobów. Jeden egzemplarz posiada wydział pobierający materiał, drugi zaś magazyn surowców (oryginał).

Karta limitu umożliwia wielokrotne pobieranie materiałów z magazynu do produkcji. Po wykorzystaniu w produkcji ilości materiału określonego w karcie limitu są one przekazywane do księgowości materiałowej, gdzie następuje wycena zużytych materiałów i obciążenie tymi kosztami kosztów bezpośrednich produkcji.

Systemy pośrednie

Z szerokiej gamy systemów pośrednich dokumentacji warsztatowej najbardziej znanym jest System Zleceniowy z Kartą Obiegową. Istota systemu jest identyczna jak w systemie zleceniowym lecz zamiast przewodnika i karty pracy stosuje się tzw. Kartę Obiegową, stanowiącą połączenie tych dokumentów. Jest ona wystawiana w jednym egzemplarzu i zawiera podstawowe informacje o procesie technologicznym, normy czasu pracy i warunki płacowe. Wypełniona przez pracownika rozdzielni karta przekazywana jest za pokwitowaniem mistrzowi lub brygadziście, którzy wpisują wykonawców prac i ilości wykonanych wyrobów. Ilość braków wpisywana jest przez pracownika kontroli jakości. Wypełniona karta obiegowa wraca do rozdzielni wraz z dowodami przekazani gotowych wyrobów do magazynu. Następnie karty obiegowe przekazywane są do rachuby płac celem wyliczenia zarobków robotników za wykonane operacje.