Rachunkowość zarządcza – wykład, 06.03.2012

Koszty stałe

• są stałe w przedziale istotności

• rosną skokowo

• rodzaje kosztów (ich poziom zależy od stopnia wykorzystania mocy produkcyjnych)

  • koszty stałe użyteczne

  • koszty stałe nieużyteczne (puste)

(rysunek przedziału istotności) –> przedział istotności wyznaczają zdolności produkcyjne firmy (Q) wtedy koszty stałe są bez zmian

S (koszty stałe całkowite) = 10 000 dla poziomu produkcji 10 000 (0; 10 000)

Zakup maszyny lub zatrudnienie powoduje wzrost S do 12 000 (wzrasta zawsze skokowo!), co wyznacza nowy przedział istotności, gdyż zdolności produkcyjne są większe (Q = 12 000)

S_{j (x)} = S/ x (koszty stałe/ wielkość sprzedaży) -> aktualny koszt stały przypadający na jednostkę

Minimalny S _{j (x)} => x = Q (minimalny koszt jednostki jest gdy wielkość produkcji jest równa maksymalnym zdolnościom produkcyjnym)

Minimalny S _{j U} = S/Q , minimalny koszt stały jednostkowy zwany jest też kosztem stałym użytecznym

x = 8000 szt.

S₁ = 12 000 zł

S _{j (x)} = 12000/8000 = 1,5zł/szt.

Q₁ = 12 000 szt.

S _{j (u)} = 12 000/12000 = 1 zł/szt.

Koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych zwane są kosztami nieużytecznymi (pustymi) i są różnicą pomiędzy aktualnie ponoszonymi kosztami a minimalnie możliwymi do osiągnięcia w przypadku efektywnego działania firmy.

S _{j n} = S _{j x} – S _{j u} = 1,5 – 1 = 0,5 zł

S _u = S _{j u} * x = 1 zł/szt. * 8000 szt. = 8000 zł

S _n = S _{j n} * x = 0,5 * 8000 = 4000 zł

Szacowanie kosztów

• Metoda księgowa (metoda prosta, subiektywna, oparta o obserwacje kosztów w przeszłości)

• Metoda statystyczno-matematyczna (opierają się na uproszczonym założeniu, że koszty całkowite są w sposób liniowy zależne od wielkości produkcji)

  • Metoda wielkości ekstremalnych (tylko 2 pomiary, prosta, obarczona błędem)

    • Max K_C = z_jx + S

    • Min K_C = z_jx + S

Szacujemy koszty zmienne i stałe

• Metoda wizualna (subiektywna)

  • Naniesienie na układ współrzędnych informacji na temat kosztów poniesionych w danym okresie

• Metoda regresji liniowej (najdokładniejsza, pracochłonna)

  • ΣK = nS + zΣx

  • ΣxK = SΣx + zΣx²

    • n – liczba obserwacji w analizowanym okresie

    • S – poziom kosztów stałych całkowitych

    • z – koszty zmienne jednostkowe

    • Σx - suma wielkości produkcji

Zagadnienie sytuacyjne 5

W firmie zebrano informacje dotyczące poziomu kosztów konserwacji maszyn w lakierni w II półroczu 2011 roku. Wszystkie informacje podano w tysiącach.

Miesiąc/Produkcja/Koszty całkowite konserwacji

Lipiec/7/5200

Sierpień/8/6000

Wrzesień/7/5000

Październik/10/7000

Listopad/12/8000

Grudzień/14/8500

Polecenie:

Oszacuj koszty stałe i zmienne oraz oblicz koszt konserwacji maszyn, który należy zaplanować na I kwartał 2012 roku wiedząc, że produkcja jest planowana w tym okresie na poziomie 20 tys. sztuk/miesiąc.

K_C = z_jx + S

Max 8500 = 14 * z_j + S

Min 5000 = 7 * z_j + S

------------------------------

3500 = 7 z_j

Z_j = 500 zł

5000 = 7 * 500 + S

S = 1500 zł

K_C = 500 * x + 1500

K_{C 20 (szt.)} = 500 * 20 + 1500 = 11500 zł

K_{C I k 2012} = 11500 * 3 miesiące = 34500 zł

Metoda wizualna - Na układzie współrzędnych (x;K) nanosimy wszystkie obserwacje na temat poziomu kosztów za pomocą kolejnych punktów z kolejnych miesięcy. Następnie wyznaczamy linię przecięcia z osią Kosztów w taki sposób aby linia ta stykała się z jak największą ilością punktów naniesionych na układ współrzędnych. Punkt przecięcia linii z osią K daje nam poziom kosztów stałych – S. Wtedy możemy wyznaczyć poziom kosztów całkowitych mając tylko jedną niewiadomą, czyli koszty zmienne.