streszczenie: D. S. Muecke - Ironia. Podstawowe klasyfikacje

Dotychczasowe klasyfikacje ironii są przestarzałe albo grzeszą uprzedzeniami narodowymi. Każdy naród inaczej postrzega różne odmiany ironii - Anglicy ignorują tzw. "nowe rodzaje ironii", Amerykanie błędnie przedstawiają ironię romantyczną, Francuzi i Niemcy często lekceważą ironię dramatyczną.

Żadna klasyfikacja ironii nie pozwoli badaczowi na natychmiastową identyfikację każdego ironicznego ujęcia. Niekiedy ironia bywa bardzo zawiła.

Klasyfikację ironii najlepiej zacząć od przejrzenia słownika i odróżnienia zaczenia pierwotnego (igura retoryczna, której zamierzona wymowa jest sprzeczna z dosłownym znaczeniem użytych słów) od znaczenia przenośnego (stan spraw o charakterze sprzecznym z normalnymi oczekiwaniami). Definicja ta rozróżnia dwa rodzaje ironii - werbalną, która wymaga ironisty oraz wiąże się z jego technikami i posunięciami, i sytuacyjną, gdzie "stan spraw" odczuwamy jako ironiczny.

Ironia werbalna nie obejmuje tworzenia bądź przedstawiania sytuacji ironicznych.

Człowiek zyskuje miano ironisty, bez względu na to jakiej ironii używa. Przykładem na użycie ironii w literaturze jest Duma i uprzedzenie Jane Austin.

Przypuszcza się, że ironizowanie wzięło się z kłamstwa. nawiązuje do tego Homer w Odysei i scena, gdy przebrany Odyseusz znajduje się wśród zalotników.

Najdoskonalsza ironia według Butlera jest nieświadoma.

Do XVII słowo "ironia" było ograniczone do różnych form ironii retorycznej, przy czym zajmowano się głównie figurami retorycznymi. Opierała się na przeświadczeniu, że odbiorca nie jest zorientowany w sytuacji.

Są trzy stopnie ironii: ukryta (trzeba ją wykryć - ironista unika wszelkiego tonu, stylistycznych wskazówek. Myśl o ironii nasuwa się przeważnie, gdy uświadamiamy sobie sprzeczność), jawna (odbiorca orientuje się, co ironista naprawdę myśli. Najbardziej wyszukaną formą jest sarkazm - kiedy znaczenie komunikowane jest zgodnie z intencją mówiącego) i prywatna (nie jest dostrzegalna ani dla ofiary, ani dla nikogo innego).

Istnieją cztery odmiany ironii: bezosobowa (pozbawiona cech emocjonalnych), autoironia, ironia naiwna oraz ironia udramatyzowana.