ABC postępowania w urazach

U wszystkich pacjentów, z wyjątkiem małych dzieci, stosuje się rurki dotchawicze z mankietem uszczelniającym. Rurkę na­leży dobrze umocować odpowiednim zaczepem na szyję lub przylepcami. Po intubacji reguluje się ustawienie rurki tak, by wentylowane były obydwa płuca - często dochodzi do wprowa­dzenia rurki do prawego oskrzela głównego. Anestezjolog (lub inna osoba o odpowiednim doświadczeniu) powinna towarzy­szyć zaintubowanemu pacjentowi w trakcie przenoszenia w obrębie szpitala lub pomiędzy szpitalami.

Wskazania do badania radiologicznego czaszki W wymienionych poniżej sytuacjach nawet zupełnie przytom­ny pacjent, który doznał urazu głowy, powinien być poddany badaniu RTG czaszki:

• utrata przytomności, niepamięć wsteczna lub niejasne wspomnienia przebiegu wypadku

• mechanizm uszkodzenia wskazujący na silne uderzenie

• dolegliwości występujące w czasie badania, np. silny lub uo­gólniony ból głowy, nudności lub zawroty głowy

• wymioty

• podejrzenie wgłobienia sklepienia czaszki lub uraz zadany

przez ciało obce.

Zdjęcie RTG czaszki jest zbędne, gdy są wskazania do tomo­grafii komputerowej (TK), np. w związku z cechami złamania podstawy czaszki, wyraźnego wgłobienia kości w ranie, spląta­nia nie mającego związku z innymi przyczynami, jak hipoksja, nadużycie alkoholu lub leków czy ostre objawy neurologiczne.

Tomografia komputerowa

Coraz większa liczba oddziałów ratunkowych ma dostęp do to­mografii komputerowej. Trzeba dążyć do tego, by każdy od­dział posiadał taką możliwość, a rozwiązaniem idealnym było­by posiadanie szybkich aparatów typu spiralnego. Badanie TK należy wykonywać pilnie, przed upływem 2-4 h od przyjęcia pa­cjenta, w związku z czym możliwość taka powinna istnieć przez całą dobę. W razie jakichkolwiek wątpliwości interpretacyjnych należy zasięgnąć opinii neurochirurga. Istnieją techniczne me­tody przekazywania obrazów TK drogą elektroniczną i trzeba w miarę możliwości z nich korzystać.

Wskazaniem do pilnego wykonania TKjest występowanie któregokolwiek z niżej wymienionych czynników:

• śpiączka utrzymująca się po resuscytacji

• pogłębiająca się utrata przytomności lub narastanie obja­wów neurologicznych

• złamanie kości czaszki z towarzyszeniem:

- splątania lub cięższych zaburzeń przytomności

- napadu padaczkowego

- podmiotowych lub przedmiotowych objawów neurolo­gicznych

• otwarty uraz:

- skomplikowane złamanie sklepienia czaszki z wgłobieniem

- złamanie podstawy czaszki

- uraz przenikający.

Dodatkowymi wskazaniami do TKw szpitalu ogólnym są sy­tuacje następujące:

• złamanie kości czaszki lub stan po wystąpieniu napadu pa­daczkowego

• splątanie lub objawy neurologiczne utrzymujące się po wstępnej ocenie i skutecznej resuscytacji

• niestabilny stan pacjenta, uniemożliwiający przeniesienie na oddział neurochirurgiczny

• niepewne rozpoznanie

• uwypuklenie ciemiączka lub rozejście się szwów kostnych u dzieci.

---