larsen1056

1056 III Anestezjologia specjalistyczna

ciwbólowe w okresie pooperacyjnym, możliwość wcześniejszego doustnego żywienia i krótszy pobyt szpitalny w porównaniu z ciężarnymi operowanymi metodami konwencjonalnymi. Na podstawie własnych obserwacji zalecają oni przeprowadzanie zabiegów laparoskopowych tylko do 26-38 tygodnia ciąży.

9.4.7 Znieczulenie

w okresie karmienia piersią

Okres ten w odniesieniu do znieczulenia nie jest dokładnie znany. Nie wiadomo, czy na pewno oraz w jakim stężeniu anestetyki i środki pomocnicze stosowane podczas znieczulenia w okresie laktacji wydzielane są z mlekiem matki, jak wpływają na płód i jak długo powinna trwać przerwa w karmieniu piersią. Zakładając, że większość leków przechodzi do mleka matki, nie ma to jednak istotnego znaczenia, gdyż leki stosowane podczas znieczulenia osiągają w pokarmie matki tak niskie stężenia, że nie powodują następstw klinicznych u dziecka. Dlatego też operacja przeprowadzona w okresie laktacji nie jest przeciwwskazaniem do ponownego karmienia piersią po kilku godzinach od zakończenia operacji. Można założyć, że dla kobiety karmiącej korzystniejsze jest znieczulenie miejscowa niż ogólne, ponieważ umożliwia wcześniejsze podjęcie karmienia, jeżeli sedacja podczas blokady nie była zbyt głęboka.

Poniżej przedstawiono leki i środki, które mogą być bezpiecznie stosowane w okresie karmienia piersią. Należy zwrócić uwagę, że w „Rotę Lista” i w ulotkach o lekach informacje dotyczące oceny ryzyka ich stosowania sa niekiedy pomijane.

Następujące leki mogą być bez obaw stosowane w okresie karmienia:

-    antybiotyki: penicyliny, cefalosporyny, erytromycyna,

-    analgetyki: paracetamol, kwas acetylosalicylowy (pojedyncze dawki), ibuprofen,

-    środki zobojętniające,

-    leki przeciwalergiczne,

-    leki przeciwwymiotne,

-    leki obniżające ciśnienie tętnicze,

-    leki przeciwastmatyczne,

-    leki wykrztuśne: kodeina (pojedyncze dawki), dekstromorfan,

-    leki (3-adrenolityczne,

-    glukokortykoidy,

-    antagoniści kanału wapniowego,

-    leki przeciwmigrenowe,

-    mukolityki,

-    środki sedacyjne; lormetazepam (przez krótki czas).

10 Zgony w okresie ciąży związane ze znieczuleniem

W Niemczech nie ma dokładnych danych dotyczących umieralności matek w wyniku postępowania anestezjologicznego. Obejmujące trzy lata dane opracowane w Wielkiej Brytanii zawarte zostały w poufnym sprawozdaniu i zostały po raz pierwszy opublikowane w 1997 r. w narodowym badaniu w USA obejmującym lata 1979-1990 (tab. 37.8). Obserwacje te nie są zbieżne z niemieckimi znieczuleniami, ponieważ między tymi krajami istnieją różnice w stosowanych metodach znieczulenia i technikach prowadzenia.

10.1 Definicje

Śmierć matki jest w międzynarodowym piśmiennictwie definiowana jako śmierć kobiety w okresie ciąży lub przed upływem 42 dni po jej rozwiązaniu, niezależnie od czasu trwania i umiejscowienia ciąży, z każdej przyczyny związanej z ciążą lub nasilającej się pod wpływem ciąży oraz powstałej w wyniku leczenia ciąży. Wypadki są wyłączone z tej definicji (Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób, ICD 10, 1999).

Rozróżnia się bezpośrednie i pośrednie przyczyny śmierci. Przyczyny bezpośrednie obejmują powikłania położnicze w okresie ciąży, porodu i połogu lub powstałe wskutek zabiegów, zaniedbań, nieprawidłowego postępowania lub łańcucha wymienionych zdarzeń w podanym wyżej okresie. Na podstawie tej definicji zgony w przebiegu znie-

Tabela 37.8 Umieralność matek związana ze znieczuleniem w okresie ciąży w Anglii i USA (Hawkins i wsp. 1997)
Okres	USA (na 1 min żywych urodzeń)	Anglia (na 1 min ciąż)
1979-1981	4,3	8,7
1982-1984	3,3	7,2
1985-1987	2,3	1,9
1988-1990	1,7	1,7