Systemy medialne na świecie

Nowe podejście systemowe: D. Hallin, P. Mancini:

• Rozwój systemów medialnych ze szczególny uwzględnieniem stopnia rozwoju prasy.

• Stopień i charakter powiązań między mediami a partiami politycznymi.

• Profesjonalizm …

• Stopień i charakter interwencji państwa w system medialny.

Modele systemów medialnych:

1. Model liberalny

2. Demokratyczny korporacjonizm

3. Spolaryzowany pluralizm

Model liberalny:

• Państwa o długich tradycjach demokratycznych

• Mechanizmy czysto …, które dyktują sposób rozwoju mediów

• Umiarkowany pluralizm polityczny (np. dwupartyjność) - nie ma rozproszenia uwagi mediów

• Wskaźnik rozwoju prasy osadzony w 18 w. - jest przejawem rozwoju wartości liberalnych i idei wolnościowych - szybki rozwój prasy masowej.

• Najwyższy pluralizm polityczny - prasa opiera się o zyski, a nie o współpracę z partiami.

• Wysoki profesjonalizm w zarządzaniu mediami publicznymi, w związku z tym wysoki profesjonalizm dziennikarski(ograniczony dostęp do zawodu)

• Niski interwencjonizm państwowy - opiera się na ustalaniu ogólnych granic działania.

Model demokratycznego korporacjonizmu

• Państwa wysokorozwinięte, zaawansowane technologicznie

• Mały wskaźnik zaludnienia

• Długie tradycje demokratyczne, dobrze rozwinięta sfera publiczna i socjalna

• Umiarkowany pluralizm polityczny

• Wysoki wskaźnik

• czytelnictwa (750 egz na 1000 osób) prasa pełniła funkcje wspomagające społeczeństwo - integrowała je.

• „Kultura czytania”

• Duże powiązania mediów z państwami, teraz słabnie.

• Dziennikarstwo pozostało sferą autonomiczną, wysoki poziom profesjonalizmu, regulacje w dostępie do zawodu

• Powszechne subsydia dla prasy

• Regulacje państwa -> mocna ingerencja w funkcjonowanie mediów

Spolaryzowany pluralizm

• Prasa nie ma dużej roli w historii państwa

• Zróżnicowanie ideologiczne - dużo małych partii

• Dopiero w latach 70 te państwa weszły na drogę demokracji

• Wysoki paralelizm polityczny

• Dziennikarstwo zorientowane nie wokół newsów, tylko..

• Niski profesjonalizm zawodu

• Silny interwencjonizm państwowy (Grecja, Włochy)

• Niskie wskaźniki czytelnictwa

USA

Prasa:

1789 - 1 dziennik - „Evening post”

1833 - „The New York Sun”

1853 - “The New York Herald (?)” sensacyjny

1851 - The New York Daily Times” - dziś - “NY Times”

Koniec XIX wieku - “Yellow Papers” - bulwarówka

Brak prasy centralnej

Radio:

1920 - 1 stacje radiowe

1926 - powstaje NBC - National Broadcasting Company -> 1 sieć radiowa -> dziś są tylko stacje regionalne

1927 - powstaje CBS - Columbia Broadcasting System

Lata 40-te - ABC - American Broadcasting Company

1934 - powołanie FCC - Federal Communication Commission - instytucji reglamentacyjnej, organu niezależnego.

Telewizja:

1927 - 1 audycja TV

1. Największe stacje telewizyjne:

• ABC

• CBS

• NBC

• Fox

2. Telewizja kablowa:

• CNN

• Fox News

• MS NBC

3. Najwięksi nadawcy telewizyjni:

• Viacom - sieć CBS, MTV, VH1 itd.

• NBC Universal - sieć NBC

• Walt Disney Corp. - sieć ABC

• News Corporation - Fox, National Geographic itd.

4. Nadawca publiczny - PBC - Public Broadcasting System ( zrzeszenie kilkudziesięciu nadawców prywatnych

Wielka Brytania

Prasa:

1600 - 1 tytuły prasowe

1785 - „the Times” - do dziś niewiele się zmienił

1855 - 1 „penny paers” - „The Daily Telegraph”

1. Gazety codzienne:

• Poważne - “The Times”, “Daily Telegraph”(konserwatywny), “The Independent”, “The Guardian” (lewicowy), “Financial Times”.

• Popularne ( typu “Middle press” i tabloidy) - “the Sun”, “The Daily Mail”, “The Daily mirror”

2. Prasa niedzielna

• Poważne - “The Sunday times”, Independent on Sunday, The Observer.

• Lekkie - news of the world(od 1843), The Sunday mirror, The mail on Sunday.

3. Tygodniki - “The economist.

Radio:

1920 - 1 emisje radiowe

BBC - British Broadcasting Company przekształcone w 1926 roku w nadawcę publicznego - British Broadcasting Corporation (John Reith - idea mediów publicznych - informować, edukować, bawić + abonament)

1933 - I program TV - 1 w Europie, 2 na Swiecie.

Lata 80-te - 3 koncesje - Classic FM, Capital Radio, Virgin.

Telewizja:

1954 - powstanie Independent Television Authority (ITV) - finansowana komercyjnie, 1 kanał ogólnokrajowy

1962/3 - powstaje BBC 2 - kanał rozrywkowy

1982 - Channel 4 - publiczny

Niemcy

Prasa:

1590 - 1 tytuły prasowe, wydawane stosunkowo długo

XIX w - wiosna ludów - prasa nie była bardzo elitarna.

-//- ustawa prasowa - wolność słowa itp.

1876 - tzw. Ustawa Stulecia - w niezmienionym kształcie przetrwała 100 lat.

XIX wiek - nowe tytuły prasowe - rozwój taniej prasy, do 4.5 tys. tytułów prasowych.

1934 - ograniczenie liczby tytułów do ok. 1 tys., pod wpływem NSDAP, 20 % prasy to prasa polityczna.

Zrzeszenia wydawców prasy - długoletnia tradycja.

1930+ - podporządkowanie prasy interesom propagandy (Goebbels)

1944 - przywrócenie wolności słowa (ale w obecności propagandy)

4 strefy okupacyjne:

• Amerykańska - 3 kategorie licencji wydawniczych (A, B i C) - A- wpływy USA, C-niezależność. Rozwój prasy lokalnej.

• Brytyjska - ostrożne przyznawanie licencji(tylko 35 tytułów)

• Francuska - selekcja prasy, system stopniowania licencji(200 tytułów)

• Radziecka - w niej pierwszej zmniejszono (rzekomo) cenzurę, największy system kontroli.

1949 - alianci wprowadzili ustawy prasowe (w ramach ustawy federalnej) - wolność słowa, poszczególne landy musiały samodzielnie rządzić prasą.

1950 - ok. 300 tys. tytułów prasowych

Lata 60-te - proces koncentracji kapitału.

Powołanie specjalnych komisji do walki z koncentracją kap. I do kontroli majątku.

Lata 70/80 - telewizja, prasa - własność prywatna, radio i TV - własność publiczna.

Strefa radziecka - centralizacja mediów, własność partii - do dziś został tylko „Junge Welt”. Rynek limitowany odgórnie (limity papieru). Kontrola treści, ostra cenzura.

1990 - zmiany i szczególnie w części wschodniej - znikają tytuły partyjne, zalew prasy zachodnioniemieckiej (ARD, Axel Springer, Bauer itd.)

Dziś - wolność słowa, „cenzura nie istnieje” - dosłowny zapis.

Radio i TV:

Alianci dbali o rozwój mediów elektronicznych, na początku głównie prywatnie.

Powołanie ARD - zniesienie nadawców lokalnych, wspólne nadawanie radia i TV.

Dziś ARD tworzy 9 spółek lokalnych reprezentujących interes wielu podmiotów.

1 kanał ogólnokrajowy - dziś.

1961 - powołanie ZDF.

ARD i ZDF utrzymują się z abonamentu (ZDF 30 % abonamentu, ARD - 70%), mają też swoje programy radiowe.

Kontrola mediów niemieckich - na czele stoją Rada Radiowo-Telewizyjna z Radą Administracyjną.

Lata 80-te - powstaje wiele stacji komercyjnych.

Grupy medialne:

Leo Kirch - PRO 7 Sat (Prosieben Sat 1)

Butelsmamn

Prasa: Axel Springer

Dziś - 400 tytułów gazet codziennych

Bild - największa gazeta, bulwarówka, założona w 1952 roku w Hamburgu, nakład 3,8 mln egzemplarzy.

Suddeutsche Zeitug, Fraukfuter Hlgneire Zeitug, Dieweit, Die Zeit -> od 1946 pisze dużo o Polsce.

Prosieben Sat -> N24, Pro7

RTL group - należy do Bertelsmana, RTL itd.

Francja

1791 - Deklaracja praw - gwarancją wolności słowa.

1881 - ustawa o prasie

2 wojna światowa - podporządkowanie prasy wpływom niemieckim, zamknięcie większości tytułów, działały tylko gazety partyjne.

Prasa drugiego obiegu: powstały wtedy działające do dziś: L. Humanite, Liberation - od 1940 - ruch oporu - 7 egz., koniec wojny - 50 tys. egzemplarzy.

Narodowa rada prasowa - regulowała prasę podziemną, koordynowała kolportaż, wymianę informacji itp.

1944 - gen. De Gaulle - rozwój prasy podziemnej.

1945 - zniesienie cenzury, ale nie autoryzacji tekstów - ograniczenie wolności publikacji.

Ustawa - propozycja walki z prasą kolaboracyjną - likwidacja tytułów, możliwość wpływania rządu na prasę.

1946 - ustawa, która zabroniła funkcjonowania prasy kolaboracyjnej - brutalne posunięcie - zamknięto masę tytułów, które czasem były apolityczne.

Gen. De Gaulle nie wspierał prasy informacyjnej, tylko polityczną.

1947 - nie ma de Gaulle'a - zniesienie autoryzacji - rozkwit prasy; odrodzenie tytułów sprzed 2 wojny światowej, np. Le Figano, nowe tytuły, np. Le Made.

Ale prasa nadal była kontrolowana przez mało liberalne ustawy - wymuszenie pewnych pozycji politycznych. Bezrobocie + zniszczenie wojenne - brak społecznego zainteresowania prasą.

1951 - trudna sytuacja prasy - strajk dziennikarzy Le Monde - powstało 1 stowarzyszenie dziennikarzy, które miało wspierać niezależność dziennikarzy. Powstało Le Press, dziennikarze byli właścicielami Le Monde.

Po 2 wojnie światowej - monopol na nadawanie radiowe i TV

1945 - 1 państwowa instytucja nadawcza - RTF.

1 korporacja publiczna - dysponowała ogromnym budżetem, ale nie mogła im zarządzać - robiło to ministerstwo i tylko nadawała - sprzęt też do niej nie należał. -> duża ingerencja państwa.

Rząd Francji wspierał nadawców Francuskich(prywatnych) nadających z-za granicy.

Lata 60-te - powrót De Gaulle'a do polityki. Konstytucja - wolność słowa, gwarantuje prezydentowi możliwość zamykania tytułów prasowych w sytuacjach zagrożenia państwa. Próby łagodzenie spięć na linii rząd - prasa, ale brak reform.

1967 - De Gaulle odchodzi z życia politycznego na dobre - próby reform.

RTF - zarządzanie własnymi finansami z dobrym zapleczem technologicznym

Pocz. lat 70 - RTF - 2 kanały ogólnokrajowe: France 1, France 2nadawane w kolorze.

Radio: Fance Juter, France Kultura, itp.

1972 - ustawa -> polityka nadawcy RTF - otwarta polityka pluralizmu politycznego i zróżnicowanej opinii publicznej. Odpolitycznienie i demonopolizacja RTF TV

1982 - demokratyzacja mediów, powołanie Rady Narodowej Komunikacji Wizualnej, ORTF - podzielony na stowarzyszenia niezależnych nadawców publicznych.

Dywersyfikacja źródeł finansowania nadawców publicznych - abonament, reklamy + ewentualnie, państwo.

1983 - 1 ustawa reglamentacyjna HACA (hasa) - w 1988 r. w jej miejsce powstaje nowa instytucja reglamentacyjna - CSA - komisja nadzwyczajna do spraw audiowizualnych (składała się z 9 członków). Powstał demokratyczny system medialny, podobny dziś do niemieckiego.

Dziś:

Francuskie koncerny prasowe:

• Harlette-Filipachi (1826)

• Robert Hersant (1950)

Dzienniki/gazety:

• Le Figaro - wydawany od 1826 r. nakład 321 500 egz. Dziennik prawicowy, kompetentna publicystyka, różnorodna tematyka, opiniotwórczy.

• L'Humanite - od 1904 r. nakład 52 800, finansowany przez partię komunistyczną, dziennik.

• Liberation - od 1940, nakład 134 800, dziennik

• Le Monde - od 1944, nakład 314 000, właściciel Le Monde SA, dziennik. Wydaje też miesięcznik Le Made Diplomatione (od 1954)

• Le Journal De Paris - od 1777 - sprawy Paryża.

• Inne: Les Echos, La Groix, La Tribune.

Ponad 100 czasopism sportowych.

Czasopisma:

L'Expres, Le noyvel observateur, Le Point

Media elektroniczne:

1700 nadawców radiowych - dużo mniejszości, stacje tematyczne.

Radio France - nadawca publiczny, 3 programy, 60 % słuchaczy.

Reszta - lokalne i regionalne stacje prywatne.

TV

Lata 80 - Canal+ - 1 nadawca komercyjny.

Pytania jakie mialam na tescie u Borowika:
-w pierwszym pytaniu trzeba bylo wymienić 4 głowne kryteria periodyzacji (tzn nie pamiętam jak to sie dokladnie zwie, w kazdym razie chodzi o ten paralelizm, profesjonalizm itd)
-w drugim opisac model demokratycznego korporacjonizmu (na podstawie tych 4 kryteriow)
-czy "the time" jest dziennikiem prestizowym czy tabloidowym i napisac, w ktorym wieku powstal
-podac dwa tytuly dziennikow francuskich le Monde, la figarro
-nazwa najwiekszej medialnej korporacji w wielkiej brytanii -news corporation
-czy "the economist" jest dziennikiem, tygodnikiem czy czyms tam jeszcze i w ktorych latach powstal
-w ktorym roku powstal "newsweek" 1933
-czy "time" jest gazetą amerykanską czy brytyjską amerykańska
-podac skrot amerykanskiej telewizji publicznej(byly podane dwa a trzecia odpowiedz to "zaden z nich" ale nie wiem jaka byla poprawna odp) PBS
-wybrac pierwsze trzy sieci telewizyjno-radiowe w usa (to tez bylo a,b,c; pytanie brzmialo mniej wiecej ABC< NBC, CNN ???tak...nie pamietam dokladnie ale mam nadzieje ze wiecie o co chodzi
)
-jeszcze bylo cos w stylu... hmm, ze w kilku panstwach europejskich gazety nie są subsydiowane i trzeba bylo zaznaczyc, w ilu (do wyboru 2,3 lub 4) i wymienic je
-i bylo cos jeszcze o.. drugim okresie periodyzacji w usa (zabijcie ale nie pamietam czy to jest dobrze napisane
), trzeba bylo napisac jak sie on nazywal i w jakich latach trwal

bylo 13 pytan ale z tego co widzę mam 12.nie mogę sobie przypomniec tego jednego
ale to chyba cos latwego,dlatego nie pamiętam. zeby miec 3 trzeba zdobyc 7pkt
powodzenia
!

---