VERBA REGENTIA
Konstrukcję ACI wprowadzają:
wyrażenia składające się z przymiotnika / reczownika + est np.
verum est - prawdą jest, że
tempus est - czas (jest), aby
czasowniki nieosobowe np.
apparet - okazuje się, że
constat - wiadomo, że
oportet - trzeba
licet - wolno
decet - przystoi
praestat - lepiej (jest)
czasowniki oznaczające myślenie postrzeganie np.
video - widzę, że
audio - słyszę, że -
sentio - myślę, że
animadverto - spostrzegam, że
comperio - spostrzegam, że
cognosco - dowiaduję się, że
cogito - myślę, że
puto myślę, że
iudico - sądzę, że
credo - sądzę, że
spero - spodziewam się, że
confido - spodziewam się, że
scio - wiem, że
memini - pamiętam, że -
censeo - uchwalam, że
statuo - postanawiam, że
constituo - postanawiam, że
czasowniki oznaczające mowienie wydawanie sądow np.
dico - mowię, że
nego - mowię, że nie...
affirmo - twierdzę, że
nuntio - donoszę, że
narro - opowiadam, że
trado - przekazuję, że
doceo - powiadamiam, że
declaro - ogłaszam, że
demonstro - uzasadniam, że
fateor - wyznaję, że
respondeo - odpowiadam, że
polliceor - obiecuję, że
promitto - obiecuję, że
persuadeo - przekonuję, że
moneo - napominam, aby
niektore wyrażenia np.
certiorem facio - zawiadamiam, że
memoriae trado - przekazuję pamięci / upamiętniam
nuntium affero - przynoszę wiadomość / zawiadamiam, że
in spem venio - dochodzę do nadziei / spodziewam się, że
czasownki oznaczające chęć, pożądanie np.
volo - chcę, aby
nolo - nie chcę, aby
malo - wolę, aby
cupio - pragnę, aby
studeo - dążę (do tego), aby
czasowniki oznaczające nakazywanie zakazywanie lub pozwalanie np.
iubeo - rozkazuję, aby
veto - zabraniam
sino - pozwalam, aby
patior - pozwalam, aby
czasowniki oznaczające uczucia np.
gaudeo - cieszę sięże
laetor - boleję, że
doleo - boleję, że [
aegre / graviter /moleste fero - czuję się zasmucony/ dotknięty, że
miror - dziwię się, że
queror - skarże się, że
indignor - oburzam się, że
NCI wprowadzają czasowniki w stronie biernej:
videor - wydaje się (że ja)
iubeor - rozkazuje się (mi)
vetor - zabrania się (mi)
sinor - pozwala się (mi)
dicor - mówi się (że ja)
putor - mówi się (że ja
iudicor - sądzi się (że ja)
existimor sądzi się (że ja)
traditur - przekazuje się, że (tylko III sg.)
fertur - wieść niesie, że (tylko III sg.)