Konferencja paryska
Rozpoczęcie obrad- 18.01.1919
Dwa główne cele konferencji: 1.rozwiazanie wszelkich sporów, które były przyczynami wojny bądź też powstaly w jej trakcie 2. ustalenie takiego ladu, który zapewnilby długotrwały, wieczny wręcz pokój
Partykularne interesy:
Francja:
-odzyskanie Alzacji i Lotaryngii
-jak największe osłabienie Niemiec
-bezpieczeństwo, które wg marszałka Focha zapewnilalaby zachodnia granica Niemiec na Renie i utworzenie z lewobrzeżnej Nadrenii autonomicznego państewka militarnie i gospodarczo związanego z Francją
Wlk. Brytania:
-niedopuszczenie do zbytniego wzmocnienia Francji (`nie po to Anglia walczyla z Niemacami, aby Francja stala się potęgą')
-niedpouszczenie do zbytniego osłabienia Niemiec, Niemcy musiały utrzymać swą mocarstwową pozycję, aby niedpouścić do zbytniego wzmocnienia Francji oraz aby zbyt poszkodowane Niemcy nie chcialy szukać sojuszu z Rosją, a także dlatego że Niemcy zbyt zubożale nie bylyby już tak korzystnym partnerem handlowym dla Anglii
Wlochy:
-zglaszanie chęci licznych nabytków: Adalia w Azji Mniejszej, dawne kolonie niemieckie oraz zgodnie z obiecanymi w traktacie londyńskim z 26.04.1915 zdobycze w Dalmacji i Afryce
USA:
-nie zgłosiły rogramu aneksji terytorialnych
-wysuwaly ustawicznie postulat pelnego wprowadzenie w życie 14 Punktów Wilsona, a przede wszystkim 14. mówiącego mówiącego Lidze Narodów
Japonia:
-miala na uwadze jedynie wlasne interesy imperialistyczne na dalekim Wschodzie i nie mieszala się do spraw Europy
Rosyjska federacyjna Socjalistyczna Republika radziecka nie była dopuszczona na konferencję.
Państwa zachodu w kwestii Rosji pragnęly szybkiego upadku rządów bolszewickich liczyly na powstanie tam ustroju burżuazyjno-parlamentarnego, i objecie władzy przez czynniki związane z Zachodem i od Zachodu uzależnione.
Interesy mniejszych państw (tzw. `o ograniczonych interesach'):
Kwestie sporne:
-polsko- czeskie
-polsko- litewski
-rumuńsko- węgierskie
-rumuńsko- bulgarskie
-jugoslowiańsko- węgierskie
-jugoslowiańsko- wloskie
-węgiersko- austriacki
-węgiersko- czechosłowackie
-grecko- bulgraskie
-grecko- tureckie
Organizacja:
W konferencji brali udzial delegaci 27 państw, posiedzenia plenarne na których obecni byli wszyscy zwoływane były bardzo rzadko, o wszystkim decydowaly Wielkie Mocarstwa(Wlk. Bytania, Francja,USA, Wlochy, Japonia) , które nie tylko nie knsultowaly decyzji i resztą uczestników ale często im ich nawet nie podawaly do wiadomości. Głównym organem Konferencji była Rada dziesięciu w któres sklad wchodzili szefowie rządów i ministrze spraw zagranicznych Wilkich Mocarstw. Tworzyli ją: G. Clemenceau i S. Pichon( Francja), D.L. George i A. J. Balfour (Wlk. Brytania), T. W. Wilson i R. Lansing (USA), V. E. Orlando i G. S. Sośnino (Wlochy), M.Nobauki i S. Kimmochi (Japonia). (polskimi przedstawicielami na konferencji byli Paderewski i Dmowski). W rzeczywistości jednak Rada 10. zniewala się rzadko, a najczęstszą formą spotkań były spotkania szefów rządów( Rada 5.) przy czym Japonia nie mieszala się w sprawy europejskie a urażone traktowaniem innych mocarstw Wlochy opuściły konferencję to najważniejsze decyzje podejmowala Wielka Trójka: Clemenceau, Wilson, George.
Najważniejsze problemy:
-zagadnienie Niemiec
-sprawa nieobecnej Rosji
-ustalenie charakterów, rozmiarów i granic państw nowopowstałych (najcięższa kwestia polska)
Postanowienia:
Granica zachodnia Niemiec:
-podzielenie lewobrzeznej Nadrenii na trzy cześci okupacyjne w celu efektywnego wyegzekwowania postanowień militarnych i gospodarczych traktatu, które okupowane mialy być przez wojska francuskie, angielskie, amerykańskie i belgijskie. 1 strefa pólnocna (Kolonia) miala być ewakuowana w 5 lat po ratyfikacji traktatu, 2- środkowa (Koblencja) po 10 latach, 3- poludniowa (Moguncja) po 15 latach. Okupacja moglabyć przedlużona w razie niewypełnienia przez Niemcy zobowiązań lub wznowiona w razie ich naruszenia
-oddzielenie od Rzeszy Zaglębia Saary, gdzie wprowadzono odrębną administrację pod patronatem Ligi Narodów, po 15 latach mieszkańcy mieli się wypowiedzieć wypowiedzieć drodze plebiscytu czy chcą przyłączenie swego kraju do Francji czy do Niemiec czy też pozostanie dalej pod administracja LN
-na zachodzie Niemcy utracily jeszcze 2 niewielkie okręgi: Eupen i Malmedy, które oddano Belgii
Granica wschodnia Niemiec:
-przyznanie Polsce Górnego Śląska, Poznańskiego, większą część Prus Królewskich i Warmii, w Olsztynie i Kwidzynie miał odbyć się plebiscyt, a Gdańsk miał być wolnym miastem
Postanowienia militarne:
-zniesienie obowiązku powszechnej służby wojskowej w Niemczech
-Armia Niemiecka nie mogla przekraczać 100 tys. Ludzi
-rozwiązanie sztabu generalnego
-zakaz utrzymywania lotnictwa wojennego, ciężkiej artylerii, czołgów itp.
-Międzysojusznicza komisja kontrolna miala czuwać na utrzymaniem Niemiec stanie rozbrojenia
-flota wojenna miala być ograniczona do obrony wybrzeży
-fortyfikacje mialy być zniszczone na zachodzie, mogly być utrzymywane natomiast na granicy wschodniej i poludniowej
Postanowienia finansowe:
-Niemcy nie mialy placić kontrybucji wojennej, ale odszkodowania za straty, które wyrządzili, tj. za zniszczone fabryki, kopalnie, domy mieszkalne, zatopione okręty, a także renty dla inwalidów, wdów i sierot po poległych
-powolano do życia Komisję Odszkodowań, która najpóźniej do 1.05.1921 okreslić miala wysokość wyrządzonych szkód oraz sposobu i terminu splaty, całkowity dług uiszczony miał być do 1951 a na poczet tej należności Niemcy mialy zapłacić do 1.05.1921 20mld marek w zlocie
Niemcy nie brali udzialu w przygotowaniu traktatu, ich delegacja na czele z hr. Brockdorffem przybyla do Paryża 30.04.1919.
7.05. 1919- odbylo się w palacu wersalskim uroczyste posiedzenie na którym wręczono Niemcom warunki pokoju.
28.05- delegacja niemiecka przeslala `Sprzymierzonym' uwagi na temat warunków pokoju. Domagano się zachowania przez Niemców kolonii, plebiscytu w Alzacji i Lotaryngii oraz rewizji postanowień dot. granicy niemiecko- polskiej.
Ostatecznie zgodzono się na pewne ustępstwa a największe poczyniono względem granicy z Polską, gdzie zadecydowano o plebiscycie na Górnym Śląsku i przesunięciu na wschód granicy w Poznańskiem i na Pomorzu. 16.06.1919 Clemeneau w imieniu rządów koalicji wystosowal pismo do ministra Brockdorffa z żądaniem, aby Niemcy oświadczyli w ciągu 5 dni, że gotowi są podpisac traktat. W Niemczech zawrzało, rząd Scheidemanna 20.06.1919 podal się do dymisji, ostatecznie 22.06.1919 Zgromadzenie Narodowe uchwalilo przyjąc traktat. Do Paryża pojechali przedstawiciele nowego rządu- H. Muller i J. Bell.
28.06.1919 podpisano Traktat wersalski w obecności delegatów 27 państw `Sprzymierzonych i Stowarzyszonych' oraz przedstawiciele pokonanych Niemiec.
Część I Traktatu był to Pakt Ligi Narodów, II część stanowila o nowej linii granicznej Niemiec, natomiast III część o podstawowych decyzjach terytorialnych terytorialnych Eurpie. Łącznie traktat zawieral XV części a pozostale mówily o: prawach i interesach Niemiec poza Niemcami, postanowieniach dot. Wojska, marynarki i lotnictwa, jeńców wojennych, odszkodowań, ekonomicznych, żeglugi powietrznej, portach, drogach wodnych, Statucie Międzynarodowej Organizacji Pracy i gwarancjach wykonania traktatu.