Rozwój somatyczny i motoryczny

Aktywność specyficzna - przejawia się przede wszystkim w postaci odruchów, początkowo bezwarunkowych.

Aktywność globalna - ruchy błędna (niezależnie od bodźca reaguje on błędnymi, nieskoordynowanymi ruchami ciała).

Rozwój somatyczny niemowlęcia

- dziecko 1-roczne ma 3 razy taką wagę, jak przy urodzeniu,

- rośnie ok. 25 cm. W pierwszym roku.

Kształtowanie postawy ciała:

- kifoza pierwotna (po urodzeniu przez całą długość kręgosłupa),

- lordoza szyjna (wiąże się z próbami podnoszenia głowy, zaczyna się tworzyć ok. 3 - 4 miesiąca życia),

- lordoza lędźwiowa (efekt pionizacji ciała; ok. 9 - 12 m.ż.)

Stadium kształtowania odruchów warunkowych:

1. Światło - odruch źrenicowy (B - R miejscowe) (B - bodziec, R - odruch).

2. Światło - zahamowanie ruchu, głosu (B - zahamowania aktywności)

3. Reakcje sporadyczne, nie po każdym bodźcu.

4. Utrwalanie odruchu i słaby związek czasowy.

Odruch orientacyjny warunkowy z bezwarunkowego.

Gdy bodziec zostaje rozpoznany, odruch znika.

Gdy bodziec zawiera różne nowe elementy - odruch nie zanika (dlatego dziecko długo bawi się nową zabawką stymulującą wiele zmysłów.).

Rozwój motoryczny

Lokomocja Rozwój postawy Manipulacja

Prawa dotyczące kierunku rozwoju:

- następstwo cefalokaudalne - rozwój motoryczny przebiega wzdłuż ciała od głowy do stóp.

- następstwo proksymodystalne - rozwój przebiega od bliższego do dalszego, a więc od części ciała znajdujących się w pobliżu osi centralnej (kręgosłupa) do dalszych, zewnętrznych części ciała.

Np. ramię -> przedramię -> ręka -> palce

Od czego zależy rozwój motoryczny:

- od dojrzewania struktur układu nerwowego i mięśniowego,

- najpierw pojawiają się odruchy, a dopiero później czynności dowolne,

- aktywność globalna zaraz po urodzeniu przekształca się stopniowo w proste schematy ruchów dowolnych, stanowiące podłoże dla rozwoju sprawności.

Rozwój ruchów manipulacyjnych:

Manipulacja - zdolność chwytania i operowania przedmiotami (traktowanie rąk jako narzędzi) oparta jest o odruch chwytny.

Stadium I - ok. 4 - 5 m. ż., dziecko usiłuje chwytać przedmiot kierując ku niemu obie ręce, nie jest w stanie utrzymać dłużej przedmiotu.

Stadium II - chwyt dłoniowy-prosty (małpi chwyt) - ok. 5 - 6 m. ż. chwyta przedmiot, nakrywając go całą dłonią.

Stadium III - chwyt nożycowy - 7 - 8 m. ż.

Stadium IV - chwyt pensetkowy - 9 m. ż. (między palec wskazujący a kciuk)

Manipulacyjny charakter zabaw - dziecko manipuluje przedmiotami codziennego użytku starając się naśladować dorosłych, poznaje ogólne i specyficzne cechy przedmiotów oraz niektóre zależności między zjawiskami i sytuacjami.

Synkinezje - tzw. ruchy zbędne (zanikające z wiekiem)

Rozwój praksji:

1. Ruchy błędne.

2. Zastępują je ruchy, które są wyraźnymi reakcjami na otaczające bodźce - ruchy sensomotoryczne.

3. Zautomatyzowane ruchy narzędziowe - praksje (np. posługiwanie się łyżką).

Rozwój postawy ciała niemowlęcia:

5 - 6 m. ż. - posadzone lub podciągnięte siedzi

8 - 10 m. ż. - stoi z podparciem

11 m. ż. - stoi bez oparcia

Rozwój sprawności lokomocyjnej:

8 m. ż. - siada samodzielnie, pełza do przodu

9 m. ż. - raczkowanie

12 m. ż. - pierwsze kroki

WIEK PONIEMOWLĘCY (wiek przedszkolny)

- zmiany wzrostu i wagi ciała nie są już tak intensywne, jak w poprzednim okresie,

- wyraźne zmiany w proporcjach części ciała - wydłużenie pod wpływem szybkiego wzrostu kończyn,

- doskonalenie opanowanych czynności,

- nowe umiejętności - proste ruchy są łączone w kombinacje ruchowe (bieg i skok),

- głód ruchu,

- nie potrafi dłużej skupić się na jednej czynności,

- rozwój harmonii, płynności i rytmiczności ruchów,

- chłopcy są lepsi gdy trzeba więcej energii i siły - bieg, skok w dal, kopanie,

- dziewczynki lepsze w czynnościach motorycznych, które wymagają równowagi i rytmu (skakanka) i precyzyjnych (rysowanie).

MŁODSZY WIEK SZKOLNY:

- V klasa to złoty wiek motoryki,

- płynność i harmonia ruchów.

DORASTANIE:

- skok pokwitaniowy (brak koncentracji, osłabienie ciała),

- burza hormonów (nierównomierny wzrost, wahania nastrojów, skrajne stany emocjonalne),

- zmiany wyglądu,

- akceleracja rozwoju (przyspieszenie rozwoju).

Psychologia rozwojowa 2

1

---