Podstawowe pojęcia administracji

• Przedmiotowe rozumienie administracji

• działanie w interesie publicznym, sens działania władz publicznych. Administracja publiczna ma sens tylko wtedy, gdy działa w interesie publicznym (sens władzy publicznej); prawne odzwierciedlenie dobra wspólnego, na rzecz dobra zainteresowanych, na rzecz interesariuszy (stateholders z Public Governance, oni ponoszą ryzyko związane z działalnością administracji publicznej); Jeżeli nie ma tego sensu to należy do sfery społeczeństwa obywatelskiego.

• zasada legalizmu, demokratycznego państwa prawnego

• Podmiotowe znaczenie administracji

• struktura organizacyjna; regulowany przez normy i przepisy ustrojowego prawa administracyjnego

• osoby pełniące funkcje w tym aparacie, organ władzy publicznej jest albo jednoosobowy, albo zespół ludzi (organ kolegialny). Każdy organ ma aparat pomocniczy, który nie jest abstrakcją, ale też są tam funkcjonariusze. To zbiorowość osób w niej zatrudnionych. Administracja publiczna może być też utożsamiana z terminem biurokracja (de Gournay). Technokracja (Saint-Simone socjalista utopijny, zadaniem socjalizmu w szerokim znaczeniu, ale socjalizmu państwowego, w którym własność rzeczą obojętną. Zainteresowany zarządzaniem sprawami społecznymi, żeby wszystkim się żyło należycie; techne- rządzą sprawami społeczeństwa ludzie znający się na tym, specjaliści)

• Podział administracji publicznej

Administracja publiczna
Państwowa		Samorządowa*
Rządowa	Inna	Powszechny (Terytorialny )	Specjalny
Około 90 %	Te 10 %: - KRRiT - PIP (Państwowa Inspekcja Pracy) - Samorządowe Kolegia Odwoławcze (SKO), odwołania od decyzji administracji samorządu terytorialnego - RIO (Regionalna Izba obrachunkowa)	- Tam gdzie ustawodawca uznał, ze w danym obszarze jest wspólnota, zrzeszenie obywateli - gmina - 1998 rok powiaty i nowe województwa, każdy szczebel ma organy wykonawcze: jednoosobowy gminny i kolegialny sejmik wojewódzki, zrzeszenia tworzone ustawowo, może nie uczestniczyć obywatel w nich, ale do nich należy	Trzy kategorie: - samorząd uczelniany - samorząd zawodowe(reprezentacje osób wykonujących zawód zaufania publicznego i sprawującego pieczę nad jego należytym wykonaniem, zrzesza ludzi z zawodu: medyczne, prawnicze, teraz też inżynierowie, architekci, koordynują wejście do zawodu, czuwanie nad należytym wykonywaniem zawodu, etyka zawodowa, sądownictwo dyscyplinarne, odpowiedzialność zawodowa, sądy lekarskie, różne kary dyscyplinarne). - samorząd gospodarczy (przymusowe zrzeszenie osób wykonujących określony typ działalności gospodarczej, np. samorząd rolników. To są zrzeszenia przymusowe, nie dobrowolne, to, co dobrowolne nie można nazwać samorządem. Wykonujące zadania publiczne i w związku, że są szczególne w stosunku do swoich członków są poddane nadzorowi)

*Samorząd- Pojęcie prawne; podstawowa formuła decentralizacji Administracji Publicznej, wyjęcie ze scentralizowanych struktur właściwych administracji rządowej podmiotów i przyznanie im odrębności prawnej. Osobowość prawna, zadania, kompetencje i odrębna odpowiedzialność, działają we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Termin samorząd jest mylący. Czasem nazywamy samą administrację jako samozarząd. W Niemczech tak nadal się określa, jako samouprawnienie, samoadministracja. To forma decentralizacji władzy wykonawczej, nie innej, decentralizowanie władzy ustawodawczej to autonomia. Tak jak teraz Hiszpania, Włochy, albo kiedyś u nas Galicja. Kiedy decentralizacja wszystkich władz to federalizm. Przekazanie utworzonych w tym celu przez ustawodawcę zrzeszeniom, podmiotów prawa zadań, które będą wykonywane przez organy wyłonione przez te zrzeszenia, i będą działać w ich imieniu i na zlecenie.

• Organ- wykonuje decyzje administracyjne, podjęte przez dane ministerstwo, albo nawet osobę typu burmistrz, także w kwestiach cywilno-prawnych. Ma zadania i kompetencje. Łączy się z pojęciem kompetencji, elementem struktury administracji publicznej, który dokonuje danej czynności w ramach swojej kompetencji-uprawnienie do dokonania w danej sprawie rozstrzygnięcia, wynikającego z konkretnych przepisów, czyli na podstawie prawnej. Różne organy mają różne kompetencje. Ma miejsce gradacja organów- opiniodawczych, wykładowczych i doradczych, lub jednoosobowe (monokratyczne), kilku-wielosobowe (kolegialne)- zarząd powiatu(starosta), województwo (wojewoda). Prezydent miasta stołecznego W-wy jest to organ wykonawczy, ale nie może wszystkiego załatwiać, musi mieć aparat pomocniczy: urząd złożony z odpowiednio wykwalifikowanych zespołów urzędniczych, zbiera materiały, przygotowuje projekty decyzji i w imieniu organu wykonuje decyzje administracyjne- decyzje z upoważnieniem prezydenta, są to decyzje prezydenta, wewnętrzna dekoncentracja w obrębie Warszawy, zewnętrzna, gdy daje upoważnienia burmistrzom dzielnic, upoważnienia imienne.

• Urząd- działa na zasadzie upoważnienia, podlegając danemu organowi. To pojecie prawa ustrojowego, które określa sferę w ramach, której muszą być przypisane jakieś kompetencje, określa się materie, którą ma się dany organ zajmować. Kompetencje w sferze zadań tzn., ze zadania są szerszym pojęciem. Przedmiot zainteresowania bez wskazania, w jaki konkretny sposób się nim zajmować to zadania, a kompetencje konkretyzują to z mocy prawa.

• Nadzór/ Kierownictwo/ Kontrola/ Audyt

Nadzór- nieodzowny element samorządu, ścisły związek, znaczy mniej niż kierownictwo, ale więcej niż kontrola. Kontrola ustawowa, określone środki władcze, ale nieoznaczające kierownictwa. Nie można pozostawić samemu sobie. Takim nadzorem jest np. RIO, odwołania do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Akty nadzoru wobec aktu(decyzji); Akty nadzoru wobec osób (zawieszenie w pełnieniu obowiązków); Akty wobec organów (rozwiązanie organu stanowiącego-rady, nowe wybory a w między czasie rząd komisaryczny).

Kierownictwo- wkraczanie w każdej sytuacji i sprawdzania wykonywania swoich obowiązków przez podwładnego, wójt gminy kieruje tymi, których upoważnia.

Kontrola- Wymaga czegoś kontrolowanego, jakiegoś organu, urzędu, instytucji, osób. Istotą jest brak jakichkolwiek władczych uprawnień innych niż kontrola. Musza istnieć kryteria kontroli: legalności, celowości, gospodarności, rzetelności (należytego wykonywania tego, co się robi) (Europejski Komitet Samorządu Terytorialnego- z punktu widzenia celowości nadzór zakłada, ale u nas tylko w zakresie legalności aktów decyzji organów samorządu terytorialnego.). Wyniki przekazuje się do kierownictwa.

Audyt- badanie sprawozdań finansowych potocznie; po wejściu do UE, Audyt wewnętrzny i zewnętrzny we wszystkich większych strukturach publicznych: uczelnie, agencje rządowe zatrudniają audytorów wewnętrznych, którzy wspomagają kierownictwo rządu z punktu widzenia sprawozdań finansowych, to są swego rodzaju doradcy.

Audit- czynności w ramach procesu certyfikacji.

• Funkcje

Zasada pomocniczości- (subsydiarność)w rozumieniu klasycznym- określa podstawy dwóch materii: co w ogóle powinno być zadaniem publicznym i jak je podzielić między poszczególne władze publiczne. Do zadań publicznych należy to, czego nie mogą zrobić sami obywatele w obrębie społeczeństwa. Istnieje obowiązek udzielenia pomocy najniżej usytuowanym społecznie, to państwo musi udzielić tej pomocy. Jeżeli coś jest zadaniem publicznym to, jeżeli może mu podołać gmina to nie musi powiat, jeżeli może powiat to nie musi się tym zajmować wojewoda, jeżeli nie może to ktoś wyżej się zajmie. Najniższa struktura władz publicznych może wykonywać nie wszystkie zadania. Pomocniczość pionowa- kto może jaki problem rozwiązać.

ADMINISTRACJA PUBLICZNA 30.11/7.12.06 (VI/VII)

---