Dagmara Krysiak

WARIOGRAF

Wprowadzenie:

- emocje są wynikiem przeżywania przez podmiot stosunku do otoczenia i samego siebie,

- charakteryzują się takimi komponentami jak: siła pobudzenia, znak, treść,

- towarzyszące zmianom emocjonalnym zmiany fizyczne dotyczą całego organizmu,

- do zmian widocznych na zewnątrz zaliczamy: ruchy wyrazowe - ruchy mimiczne i pantomimiczne; zmiany ukrwienia twarzy, drżenie głosu

- do zmian niewidocznych, ale mierzalnych i rejestrowalnych zaliczamy m.in. zmiany w pracy układu krążenia, układu oddechowego, temperaturze ciała, przewodnictwie prądu elektrycznego, prądach czynnościowych mózgu, objętością różnych części ciała, zmiany w składzie chemicznym krwi, moczu, potu,

- pozostałością uczestnictwa w zdarzeniu są ślady pamięciowe; im większa jest motywacja do ukrycia śladu pamięciowego, tym reakcja organizmu jest wyraźniejsza, silniejsza,

- pierwsze próby zastosowania poligrafu 1913, 1914 Marston i Benussi,

- pierwszym urządzeniem, które miało rejestrować zmiany w głosie człowieka wywołane pod wpływem emocji był PSE (psychologiczny ewaluator stresu), potem stworzono także Mark II Voice Analyzer; badania zmian emocjonalnych w głosie współcześnie uznane są jednak za mało wiarygodne

Badanie poligraficzne:

- to instrumentalna procedura ujawniania i rejestrowania śladów emocjonalnych zdarzenia,

- aparat używany do badań musi rejestrować co najmniej 3 procesy - przebiegu pracy serca, czynności oddychania i reakcji skórno - galwanicznej,

- stosowane w ramach czynności wykrywczych,

- powinno być przeprowadzane w miarę jak najwcześniej - najlepiej w ciągu 48 h od zdarzenia,

- ogromnie ważny jest czas między wszczęciem sprawy ad personam a badaniem, mniej ważny jest czas między popełnieniem czynu a badaniem; ma to wykluczyć ewentualną możliwość dowiedzenia się pewnych informacji o zdarzeniu, śledztwie itp. ze strony podejrzanego z nawet luźnych rozmów z biegłymi, policją a nawet ze współaresztantami,

- do badań nie nadają się osoby z chorobami psychicznymi, otępiałe, poniżej 13 lat, z niektórymi zaburzeniami somatycznymi np. Parkinsonem, osoby nietrzeźwe, senne, pobite, w szoku po wypadku,

- badania musza być przeprowadzone w odpowiednim pokoju do badań,

- w pomieszczeniu w trakcie badania znajdować się może tylko ekspert i osoba badana,

- jeśli badania są przeprowadzane w ramach ekspertyzy w procesie zamiast eksperta występuje w nich biegły,

- do interpretacji wyników obecnie stosuje się tzw. metodę komputerową,

- dwie fazy badania: wywiad przedtestowy i badanie właściwe, a także możliwa jest trzecia - wywiad po badaniu,

- test pytań kontrolnych - stosuje się testy o trzech rodzajach pytań - pytań kontrolnych, obojętnych i krytycznych; pytania kontrolne są tak sformułowane, by badany odpowiadając na nie sam nie był pewien odpowiedzi lub też świadomie skłamał - reakcja jest punktem odniesienia w ocenie odp. na badania krytyczne

a) technika Reida - więcej niż jedno pytanie krytyczne,

b) technika Backstera - jedno pytanie krytyczne,

- w ramach techniki Reida stosuje się jeszcze:

a) test pytań mieszanych - pytania są takie same jak normalnym teście techniką Reida, ale są w innym miejscu,

b) test milczących odpowiedzi - odpowiedzi badanego w myślach,

c) test „yes”, gdzie na każde pyt. odpowiada „tak”,

- test szczytowego napięcia - badanie techniką CIT „wiedzy o czynie”, „ukywanej informacji” np. skradziono Toyotę; po kolei padają pytania:

* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki nexia?

* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki volvo?

* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki polonez?

* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki toyota? (!)

* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki ford?

* Czy wie pan, że w dniu… skradziono samochód marki mercedes?

Kolejno na wszystkie pytania ma odpowiedzieć „nie” , jeśli rzeczywiście wie, jaki samochód skradziono, wówczas pytanie 4 będzie dla niej bardziej emocjogenne; mają uzupełniać badanie testem pytań kontrolnych; czasem są także samodzielne,

Dopuszczalność badań poligraficznych w Polsce:

- w Polsce poligraf wykorzystywany był od lat 70-tych XX,

- nowelizacja KPK z 2003 roku przesądziła o dopuszczalności badań poligraficznych w procesie karnym, nakreślając równocześnie ramy tej ekspertyzy art. 192a KPK,

- w aktualnym stanie prawnym badanie poligraficzne dopuszczalne jest w ramach ekspertyzy dokonywanej przez biegłego,

- najpowszechniej stosowany w USA,

- APA - American Polygraph Association - amerykańska organizacja będąca na straży wykonywania badań poligraficznych w USA

---