TEORIE KRYMINOLOGICZNE:
1. Biologiczne:
- Cesare Lombroso , Enrico Ferri, Raffaele Garofalo
2. Psychologiczne:
- Zygmunt Freud, Konrad Lorenz, John Dollard, Norman Miller, Erich Fromm, J.L.A. Koch, A. Bilikiewicz
3. Socjologiczne:
- Robert Merton, Thorsen Sellin, Edwin Sutherland, Fredric Trasher, Albert Cohen, Walter Miller, Richard Cloward, Lloyd Ohlin, David Matz [i Sykes], Travis Hirschie, Edwin Lemert, Albert Bandura.
BIOLOGICZNE:
C. LOMBROSO - determinizm przestępczy - włoska szkoła pozytywna- urodzony przestępca, dziedziczne, cechy anatomiczne, typy przestępców(z epilepsją, moralnie obłąkani, urodzeni, przypadkowi, z afektu).
E. FERRI- włoska szkoła pozytywna- socjologia kryminalne, klasyfikacja przyczyn przestępczości (antropologiczne, fizyczne, społeczne), typologia przestępców (z urodzenia, obłąkani, z namiętności, przypadkowi, z nawyknienia, nieumyślni). Proponował zmiany w prawie karnym.
R. GAROFALO - włoska szkoła pozytywna - koncepcja przestępstwa naturalnego- przestępca różni się od nieprzestępny występowaniem anomalii psychicznych (brak pewnych uczuć).
BADANIA NAD GENETYCZNYMI UWARUNKOWANIAMI PRZESTĘPCZOŚCI:
- nad bliźniętami - adopcyjne - nad zaburzeniami struktury chromosomów.
PSYCHOLOGICZNE:
Z. FREUD - teoria psychoanalityczna - nieuświadomione popędy i instynkty (życia, miłości, śmierci). Instynkt śmierci- do samounicestwienia dąży- to podłoże agresywnego zachowania. Trzy sfery psychiki człowieka- id (podświadoma), ego(świadoma osobowość), superego (sumienie- nieświadome). Zachowanie przestępcze ma charakter kompensacyjny- ma prowadzić do rozładowania istniejących kompleksów.
K. LORENZ - teoria agresji- siłą napędową są 4 instynkty (seksualny, głodu, agresji, ucieczki). Zachowania agresywne są spontaniczne. Teoria Freuda i Lorenza- opiera się na modelu hydraulicznym- stosuje analogię do ciśnienia jakie wywiera sprzężona woda w zamkniętym zbiorniku- wystarczy niezbyt silny bodziec, aby wywołać gwałtowną reakcję agresywną.
J. DOLLAR i N. MILLER- teoria frustracji-agresji - zachowanie agresywne jest zawsze skutkiem frustracji (doświadczanie nieprzyjemnego stanu subiektywnego wynikającego z zablokowania realizacji jakiegoś dążenia). Zwiększenie frustracji- zależy od siły dążenia do celu i częstotliwości blokowania celu.
E. FROMM- teoria agresji- zachowania agresywne dzielimy: obronne (usunięcie zagrożenia) i dezadaptacyjne (destrukcyjność i okrucieństwo).
PSYCHOPATIA (osobowość dyssocjalna) - zaburzenie struktury osobowości o trwałym charakterze. Typy: manipulatorski, nadpobudliwy, sadystyczny. Zachowanie psychopatów bardzo trudno podlega jakimkolwiek zmianom nawet pod wpływem kary.
1) J.KOCH- twórca pojęcia psychopatia: to anormalność w sferze emocjonalno-wolicjonalnej i intelektualnej. Jest ona wrodzona lub nabyta.
ICD-10: Zaburzenia osobowości- głęboko utrwalone wzorce zachowań, odbiegające od przeciętnych wzorów przyjętych w danej kulturze, mało elastyczne reakcje na sytuacje indywidualne i społeczne, trudności w funkcjonowaniu psychologiczno-społecznym.
2) A. BILIKIEWICZ- zaburzenia osobowości- względnie trwałe zahamowanie rozwoju osobowości przejawiające się zakłóceniem prawidłowego funkcjonowania mechanizmów integracyjno-regulacyjnych.
CHARAKTEROPATIA - to anomalia osobowości wywołana organicznym uszkodzeniem tkanki mózgowej w wyniku: zapalenia mózgu, intoksykacji, urazu mechanicznego czaszki, niedotlenienia noworodka, gruźlicy. Cechy: impulsywność, euforia, drażliwość, trudność z opanowaniem gniewu. Typy: miażdżycowa, starcza, poencefaliczna, alkoholowa, wywołana narkomanią.
SOCJOPATIA- to anomalia osobowości. Środowiskowe (wychowawcze) podłoże nieprawidłowości. Cechy: brak wyrzutów sumienia, ubóstwo emocjonalne, niski poziom lęku, zachowania aspołeczne. Możliwa korekta zachowania przez zmianę warunków środowiskowych, dostarczenie pozytywnych wzorów zachowań.
SOCJOLOGICZNE:
R. MERTON- teoria anomii-