W naukach społecznych pojęcie metody jest stosowane w dwu znaczeniach:
Rozumienie szerokie
przez metodę rozumie się tu zespół założeń poznawczych (epistemologicznych) oraz wynikających z nich dyrektyw postępowania badawczego.
We współczesnych naukach społecznych wyróżnia się dwa wielkie nurty teoretyczne:
pierwszy nazywany normatywno-pozytywistyczny - podejście pozytywistyczne
drugi to nurt interakcyjny - podejście humanistyczne
Rozumienie wąskie
metoda w naukach społecznych to nic innego jak metoda badawcza, to metoda badań empirycznych.
Typy wyjaśniania w nauce:
wyjaśnianie genetyczne - dlaczego zaszło określone zdarzenie?, jaka jest
przyczyna?, jak doszło do zdarzenia?,
wyjaśnianie funkcjonalne - zmiana zjawiska „A” wpływa na zmianę
zjawiska „B”, a ta zmiana wywołuje ponownie
zmianę zjawiska „A”.
wyjaśnianie teleologiczno-funkcjonalne - polega ono na poszukiwaniu celu
do jakiego zmierza jakiś proces
lub jakiemu służy określone
zdarzenie.
wyjaśnianie logiczne - to rozumowanie oparte o schematy
logicznego wnioskowania. Ten typ wnioskowania
zawierają wszystkie poprzednio wymienione typy
wyjaśniania
Najbardziej znany przykład rozumowania logicznego:
Jeżeli S = P a P = K to S = K