Międzynarodowe organizacje pozarządowe NGOs
Termin „NGO” ( NGO - Non - Governmental Organization ) pojawił się stosunkowo późno, bo dopiero w trakcie prac nad powołaniem ONZ i do prawa międzynarodowego wprowadził go art. 71 Karty NZ. Nie istnieje definicja organizacji pozarządowej, która w pełni oddawała by ich charakter i cechy szczególne. Według Rady Gospodarczo-Społecznej ONZ nr 288/10 z 27 litego 1950 r. i rezolucji nr 1296 (XLIV) z 23 maja 1968 r. organizacje pozarządowe to uczestnicy stosunków międzynarodowych, które nie zostały utworzone na podstawie prawa międzynarodowego i mają charakter non profit. Odgrywają coraz większą rolę we współczesnych stosunkach międzynarodowych, ich liczba gwałtownie rośnie, obecnie jest ich około 5 tysięcy.
Kryteria indentyfikacyjne NGOs są następujące:
zrzeszają osoby fizyczne lub prawne z jednego kraju lub kilku krajów,
podstawą ich utworzenia nie jest umowa międzynarodowa,
mają charakter non profit,
są niezależne od rządów i ugrupowań politycznych.
NGO z punktu widzenia jej relacji do państwa traktowana jest jako pomocnik lub konkurent państwa w rywalizacji o optymalne pełnienie funkcji państwa - wykonywanie obowiązków nakładanych na władzę publiczną przez społeczeństwo obywatelskie, a także w działaniach prowadzonych w ramach i na rzecz społeczności międzynarodowej. Art. 34 Konwencji Rady Europy o ochronie praw człowieka i obywatela i podstawowych wolności przyznaje NGO czynną legitymację procesową do występowania ze skargą indywidualną na naruszanie praw zawartych w Konwencji lub protokołach do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Pozarządowość organizacji jest niezależna od składu członkowskiego. Członkami NGO mogą być zarówno osoby fizyczne, osoby prawa krajowego, jak i inne organizacje międzynarodowe oraz państwa.
NGOs są postrzegane jako jeden z podmiotów (oprócz państw i organizacji pozarządowych) w katalogu podmiotów prawa międzynarodowego - z jednej strony pretendent do roli podmiotu równoprawnego, a z drugiej - konkurent w rywalizacji o rangę w katalogu podmiotów w obrocie międzynarodowym.
Funkcjonowanie tych organizacji zapoczątkowane zostało w nowożytnej Europie powstaniem Kościoła uniwersalnego, nie będącego zamkniętym związkiem osób zamieszkujących na wspólnym terytorium i powiązanych jednolitą strukturą społeczną, w których to związkach system wartości odzwierciedlał i wspomagał rozróżnienie swój - obcy. Kościół chrześcijański, Kościół uniwersalny był pierwszą w dziejach organizacja społeczną odrzucającą jako kryterium członkostwa „naturalne” więzi pomiędzy ludźmi. Już na początku funkcjonowania uniwersalnego kościoła chrześcijańskiego więzi pomiędzy jego członkami przechodziły ponad granicami państw w ówczesnym rozumieniu. Doprowadzenie do rozdziału Kościoła i państwa nie przebiegało łatwo ani bezkonfliktowo. Konflikt zamknęło uznanie, w pokoju akwizgrańskim ( 1668 ), zasady cuius religio eius imperio ( czyja religia, tego władza), ustanawiając podstawy wolności religijnej i dalej praw jednostki na kontynencie europejskim.
Zbliżony do Kościoła powszechnego charakter transgraniczny miały tworzone w średniowieczu ( XIII wieku ) korporacje zawodowe kupców - hanzy (najsłynniejsze były Hanza Niemiecka i Hanza Londyńska). Hanzy spełniały funkcję organizacji zawodowych i klubowych , udzielały samopomocy członkom. Prototypem organizacji były również cechy. Mimo że w przypadku cechów, będących mutacją gildii, nie doszło do wykształcenia hanz rzemieślników, to jednak cechy utrzymywały ze sobą ścisłe więzi przejawiające się m.in. w wędrówce adeptów rzemiosła po kontynencie.
Również korporacyjny charakter miała wspólnota wykładowców i studentów uniwersytetów - universitas magistrorum et scolarium, która u swojego zarania miała samodzielne prawo zakładania uniwersytetów. Korporacje te sprawowały nawet władzę sądowniczą, korzystając z właściwości podmiotowej w stosunku do członków i terytorialnej na uniwersytetach.
Władza publiczna państwa nowożytnego nadała sobie sama prawa wyłącznie do występowania w obrocie międzynarodowym, a w konsekwencji stała się jedynym podmiotem prawa międzynarodowego, w wypadku którego istniało domniemanie posiadania i nieograniczoności kompetencji do uczestniczenia w obrocie transgranicznym.
Jedynym oprócz państwa „tolerowanym” podmiotem był Kościół katolicki, w odniesieniu do którego uznano uniwersalny charakter organizacji. W państwach katolickich nadawano uznany zakres środków realizacji uniwersalnej więzi, w innych zaś państwach ściśle limitowano dopuszczalne działanie.
W konsekwencji powrotów do źródeł uniwersalnych instytucji łączących ludzi ponad granicami państwowymi nastąpił dopiero w XIX wieku. Zależnie od formy zainteresowań z równa mocą przytaczane są argumenty na rzecz uznania pierwszeństwa powołanego w 1863 roku Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża czy równoległej aktywności Międzynarodowego Komitetu Ornitologicznego. Cechą wspólna tych organizacji było objęcie przez nie swoja aktywnością domeny nie należącej do wyłącznego władztwa wewnętrznego państwa i nie mającej, w wąskim tego słowa rozumieniu, charakteru domeny politycznej. Dzięki temu nie znalazły się w konflikcie z państwem - tak ostrym jak to miało miejsce w przypadku międzynarodowych organizacji partyjnych lub związkowych.
Mimo że ruchy społeczne, dostrzegające znaczenie poszczególnych problemów czy wyzwań fundamentalnych dla cywilizacji euroatlantyckiej wartości wspólnych, takich jak prawa i wolności człowieka czy ochrona środowiska, od dziesiątków lat towarzyszyły tworzeniu prawa w wielu sferach regulacji, to jednak rolę pozarządowych organizacji doceniano późno, bo dopiero pod koniec lat dziewięćdziesiątych.
Organizacje pozarządowe postrzegane są przede wszystkim jako fenomen w stosunkach międzynarodowych, łączący słuszne postulaty z potencjalnym zagrożeniem dla ustalonego porządku międzynarodowego, zagrożeniem wynikającym z krytykowania lub odrzucania przez NGOs istniejących stosunków społecznych.
Niektórzy prawnicy specjaliści z zakresu prawa międzynarodowego uznali ruchy społeczne NGOs za zupełne novum, nie dostrzegając faktu, że dzisiejsze NGOs są kontynuacją dziewiętnastowiecznych ruchów robotniczych.
Podejmując konieczną prawniczą analizę NGOs w przedmiotowym dla pracy aspekcie, pamiętać musimy, że każda analiza prawnicza musi w przypadku NGOs posiłkować się wynikami badań innych dyscyplin naukowych, by w nich znaleźć wyjaśnienie zjawiska podstawowego, istotnego na płaszczyźnie badania obrotu prawnego.
We wstępnej analizie oddziaływania NGOs na funkcjonowanie państwa i społeczeństwa wskazać należy przede wszystkim zróżnicowane korzyści i koszty wynikające z ich udziału w życiu społecznym. W państwie demokratycznym, w którym racjonalne jest uczestnictwo obywateli w systemie politycznym, ruch społeczny jest pożądaną formą mobilizacji „zasobów”, gdyż społeczeństwo czerpie korzyści z zagregowania pojedynczych racjonalnych podmiotów. Ruch społeczny ułatwia racjonalnym podmiotom uczestniczenie w systemie politycznym. Ruch społeczny ułatwia systemowi politycznemu ewolucje i dostosowanie się do nowych wymogów rozwoju gospodarczego, wnosząc wkład w polityzację (polityczną aktywizację) społeczeństwa.
Ruchy społeczne praw człowieka oraz ekologiczne odegrały niezwykle istotną rolę w wytwarzaniu norm prawnych regulujących przedmiotową materię - były uczestnikami procesu tworzenia prawa, a ich działalność była ważnym materialnym źródłem prawa, ale ich znaczenie nie kończy się na etapie tworzenia prawa. Ich rola jest równie ważna w procesie stosowania prawa zarówno jako „kontrolerów”, jak i podmiotów bezpośrednio oddziaływujących na funkcjonowanie praw człowieka w układzie poziomym i środowisku.
Ważnym dokonaniem ruchów jest pobudzenie i utrzymanie żywego dyskursu naukowego i klimatu politycznego zainteresowania zarówno prawami człowieka, jak też badaniami ekologicznymi służącymi tworzeniu i implementacji prawa środowiska.
Uprawnione jest twierdzenie, że NGOs spełniają w tych dziedzinach rolę ważnego podmiotu prawa międzynarodowego. Są liczącym się uczestnikiem procesów negocjacji tekstów międzynarodowych w sferze tego prawa i implementacji przedmiotowych umów prawa środowiska. Tę podmiotowość NGOs w prawie międzynarodowym praw człowieka i prawie międzynarodowym środowiska tworzy i potwierdza wiele umów międzynarodowych, które sytuują NGOs jako integralną składową ustanowionej instytucjonalnej struktury wprowadzenia w życie i monitoringu wytworzonych legislacji międzynarodowych. Informują rządy i sekretariaty instytucji międzynarodowych o naruszaniu umowy.
Rodzaje NGOs
W przypadków organizacji pozarządowych szczególnie trudne jest dokonanie ich klasyfikacji, pomijając oczywiste kryterium grupujące je z punktu widzenia domeny prowadzonej działalności. Wyróżnić należy, biorąc pod uwagę:
1) związki z organizacją pozarządową:
a) NGO afiliowane. Tworzenie i działanie takich organizacji jest konsekwencja woli organizacji pozarządowych i rządów ich państw członkowskich „uspołeczniania” działalności tych organizacji poprzez wytworzenie sieci organizacji pozarządowych bezpośrednio ukierunkowanych na wspieranie ich działalności na drodze mobilizacji i wykorzystania zasobów społecznych. NGOs afiliowane są formalnie powołane do współudziału w realizacji celów organizacji międzyrządowej poprzez współdziałanie osób prywatnych. Przykładem takich NGOs są: Stowarzyszenie Traktatu Atlantyckiego i Międzysojusznicza Konfederacja Oficerów Rezerwy.
b) NGOs samodzielne
2) zasadniczy sposób działania - stosunek do wykorzystywania opinii publicznej jako instrumentu realizacji misji.
a) monitorujące i „nagłaśniające” informacje o funkcjonowaniu instytucji publicznych. Zjawisko takiej specjalizacji występuje zarówno wśród samych NGOs jak ( np. Amnesty Internacjonal) wśród instytucji z nimi współpracującymi. (np. Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie) AI jest ruchem światowym działającym na rzecz takiego poszanowania praw człowieka, by każdy cieszył się pełnią praw przysługujących mu z faktu bycia człowiekiem. AI śledzi starannie wszelkie naruszenia praw człowieka, a informacje o nich „są ogłaszane i członkowie, osoby wspierające i działacze mobilizują nacisk opinii społecznej na rządy i inne instytucje w celu zaniechania praktyki naruszającej prawa człowieka”. OBWE przywiązuje do kontaktów z NGOs dużą wagę. Są one źródłem informacji o zjawiskach we wszystkich dziedzinach zainteresowań OBWE, szczególnie jednak w sferze praw człowieka, środowiska, gospodarki i bezpieczeństwa. Ścisłe kontakty z organizacjami pozarządowymi utrzymuje Office for Democratic Institutions and Human Right ściślej jako Wydział NGOs. Współpraca obejmuje zarówno udział w regularnych Stopniach Implementacyjnych Ludzkiego Wymiaru, jak i partnerską współpracę w programach pomocy na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, np. w Gruzji, Kirgistanie i Uzbekistanie.
b) prowadzące działalność operacyjna, w ramach której informacje nie są upubliczniane. Zasada pełnej poufności uzyskiwanych informacji i ocen jest jedna z fundamentalnych zasad, którymi kieruje się w działalności statutowej ruch czerwonokrzyski. Przykładowo sprawozdania MKCK dotyczące wizytowanych miejsc pozbawienia wolności mają charakter poufny i są przekazywane jedynie władzom przetrzymującym lub mocarstwom zatrzymującemu oraz mocarstwu, którego żołnierzem był jeniec.
3) Zakres funkcji
a) ogólne;
b) sektorowe. Należą do nich te spośród organizacji pozarządowych, które uznają, że cele ogólne można osiągnąć, prowadząc działalność w wytycznych i relatywnie wąskich strefach. Chodzi w tym wypadku o Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca czy Stowarzyszenie Prawa Międzynarodowego. Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca działa na rzecz rozwoju i implementacji prawa humanitarnego; m.in. poprzez jego upowszechnienie realizując hasło inter arma caritas. Stowarzyszenie Prawa Międzynarodowego określa swoje funkcje jako „badanie wyjaśnianie i popieranie rozwoju prawa międzynarodowego zarówno publicznego, jak i prywatnego, wysuwanie propozycji w dziedzinie rozwiązywania konfliktów miedzy systemami prawnymi, a także popieranie międzynarodowego zrozumienia wzajemnego i dobrych stosunków”.
4) Głównego adresata działalności;
a) prowadzące działalność wśród członków;
b) prowadzące działalność skierowaną do adresata poza organizacją. Przykładem takiej organizacji jest założona w 1971 roku przez francuskich lekarzy i dziennikarzy organizacja Lekarze bez Granic, niosąca pomoc ofiarom wojen i konfliktów lokalnych na całym świecie.
5) Kryteria członkostwa
a) powszechne;
b) korporacyjne. Przykładem jest Międzynarodowa Federacja Pen-Klubów - organizacja pisarzy nie tylko wspomagająca ich działalność profesjonalna, ale i występuje w obronie wolności człowieka
c) inne. Np. Chrześcijańskie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej i Chrześcijańskie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej, w którym kryterium członkostwa jest zarówno światopogląd religijny, jak i płeć
6) Kryterium zagregowane
a) uniwersalne. Tak klasyfikowana organizacja musi: mieć charakter jednoznacznie międzynarodowy; posiadać członków zbiorowych lub indywidualnych z pełnymi prawami do decydowania we wszelkich sprawach związanych z organizacją i być dostępne dla nowych członków; mieć formalną strukturę, określoną konstytucją, zapewniającą członkom prawo do regularnego periodycznego wybierania ciała zarządzającego i funkcjonariuszy, posiadać stałą siedzibę i pobierać składki członkowskie finansujące działalność; informacje o działalności musza być dostępne.
b) pozostałe. O zaklasyfikowaniu do tej kategorii decydują: cele, członkostwo, struktura, działalność
c) specjalne. Kategoria ta obejmuje wyznania religijne, bractwa, ruchy, konferencje międzynarodowe z ustalona nazwą i częstotliwością spotkań, wielostronne porozumienie i układy, które nie utworzyły administrujących organizacji międzypaństwowych.
Status konsultacyjnych organizacji pozarządowych ONZ organizacje pozarządowe uzyskują na podstawie art. 71 Karty NZ, która stanowi, że: „Rada Gospodarcza i Społeczna może wydawać odpowiednie dyspozycje w sprawie zasięgania opinii pozarządowych organizacji, które zajmują się sprawami wchodzącymi w zakres jej właściwości. Takie dyspozycje mogą dotyczyć organizacji międzynarodowych, a w odpowiednich przypadkach, po porozumieniu się w właściwym członkiem ONZ, również organizacji krajowych”.
Właśnie poprzez współpracę z Radą Gospodarczą i Społeczną następuje „awans” organizacji pozarządowych do uczestnictwa w dyskusjach na forum ONZ, czyli współkształtowaniu prawa międzynarodowego w materialnym rozumieniu źródeł prawa. Dzięki temu NGOs mogą brać udział w konferencjach międzynarodowych ONZ, a także w pracach organów przygotowujących te konferencje na zasadach ogólnych, wspólnych dla wszystkich innych podmiotów uczestniczących.
Powiązanie prawne pomiędzy NGOs a Radą Gospodarczą i Społeczną reguluje rezolucja 1996/31, określająca warunki uzyskania statusu, prawa i obowiązki NGOs w ramach statusu, procedurę pozbawienia lub zawieszenia w korzystaniu, rolę i funkcję Komitetu Rady Gospodarczej i Społecznej ds. NGOs oraz zakres odpowiedzialności Sekretariatu ONZ w odniesieniu do utrzymania powiązań konsultacyjnych.
Decyzję o nadaniu NGO statusu konsultacyjnego podejmuje, na wniosek Komitetu Rady Gospodarczej i Społecznej ds. NGOs, 19 członków Rady Gospodarczej i Społecznej. Uprawnionymi do uzyskania statusu są zarówno powszechne, jak też regionalne i subregionalne oraz krajowe organizacje o charakterze publicznych organizacji działających na zasadzie non profit albo wolontariatu.
Kategorie statusu konsultacyjnego
Ogólny status konsultacyjny. Do tej kategorii kwalifikowane są duże międzynarodowe NGOs o szerokim zasięgu geograficznym, których działalność jest zbieżna z podstawowymi sferami zainteresowań Rady Gospodarczej i Społecznej i jej organów pomocniczych. Np. Międzynarodowa Federacja Stowarzyszeń Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca oraz Światowa Federacja Stowarzyszeń Przyjaciół ONZ.
Specjalny status konsultacyjny. Przyznawany jest organizacjom o kompetencjach specjalnych, działających w wąsko wyznaczonej sferze funkcji Rady Gospodarczej i Społecznej, mniejszym NGOs i mającym krótsze doświadczenie w działalności niż organizacje mające ogólny status konsultacyjny. Np. Międzynarodowa Organizacja Prawników i Międzynarodowa Unia Architektów.
Rejestrowy status konsultacyjny. NGO ubiegająca się o status konsultacyjny, a nie kwalifikująca się do określonych „wyższych” kategorii pozarządowych organizacji konsultacyjnych Rady Gospodarczej i Społecznej, może uzyskać wpis do rejestru. Wpis potwierdza, że organizacja „wnosi wkład w działalność Rady lub jej organów pomocniczych”.
Postępowanie w sprawie nadania organizacji pozarządowej statusu organizacji konsultacyjnych jest postępowaniem prowadzonym wyłącznie na wniosek organizacji zainteresowanej, wystosowanym w podpisanym przez uprawniony organ statutowy organizacji liście skierowanym do Wydziału NGOs Rady Gospodarczej i Społecznej. Listowi podpisanemu w języku francuskim lub angielskim, podpisanemu przez organ statutowy organizacji upoważniony do składania oświadczeń w imieniu organizacji, musi towarzyszyć pełna dokumentacja, zawierająca niezbędne informacje o organizacji i wypełniony kwestionariusz.
Status pozarządowych organizacji konsultacyjnych systemu NZ ma obecnie 2350 organizacji pozarządowych, a ich liczba podlega systematycznemu wzrostowi, w 1992 było ich 700, a nadając w 1946 ten status NGOs po raz pierwszy Raga Gospodarcza i Społeczna nadała go 41 organizacjom.
Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca
PCK jest częścią Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, zapoczątkowanego w 1863 roku przez Henry'ego Dunanta. Ruch zajmuje się niesieniem pomocy ofiarom konfliktów zbrojnych i klęsk żywiołowych na całym świecie, szerzeniem idei pokoju i idei prawa humanitarnego. Ruch kieruje się siedmioma zasadami działania:
HUMANITARYZM
BEZSTRONNOŚĆ
NEUTRALNOŚĆ
NIEZALEŻNOŚĆ
DOBROWOLNOŚĆ
JEDNOŚĆ
POWSZECHNOŚĆ
HUMANITARYZM - Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca zrodzony z troski o niesienie pomocy rannym na polu bitwy bez czynienia jakiejkolwiek między nimi różnicy, podejmuje zarówno na płaszczyźnie międzynarodowej, jak i krajowej wysiłki w kierunku zapobiegania we wszelkich okolicznościach cierpieniom ludzkim i ich łagodzenia. Zmierza do ochrony życia i zdrowia oraz zapewnienia poszanowania osobowości człowieka. Przyczynia się do wzajemnego zrozumienia, przyjaźni i współpracy oraz do trwałego pokoju między wszystkimi narodami.
BEZSTRONNOŚĆ - Nie czyni żadnej różnicy ze względu na narodowość, rasę, wyznanie, pozycję społeczną lub przekonania polityczne. Zajmuje się wyłącznie niesieniem pomocy cierpiącym, kierując się ich potrzebami i udzielając pierwszeństwa w najbardziej naglących przypadkach.
NEUTRALNOŚĆ - W celu zachowania powszechnego zaufania Ruch powstrzymuje się od uczestnictwa w działaniach zbrojnych oraz - w każdym czasie - w sporach natury politycznej, rasowej, religijnej lub ideologicznej.
NIEZALEŻNOŚĆ - Ruch jest niezależny. Stowarzyszenia krajowe, służąc pomocą władzom publicznym w ich działalności humanitarnej i podlegając prawu obowiązującemu w ich państwach, powinny zawsze korzystać z samodzielności pozwalającej im na działania w każdym czasie, zgodnie z zasadami Ruchu.
DOBROWOLNOŚĆ - Ruch niesie pomoc dobrowolnie, nie kierując się chęcią osiągnięcia jakiejkolwiek korzyści.
JEDNOŚĆ - W każdym kraju działa tylko jedno stowarzyszenie Czerwonego Krzyża albo Czerwonego Półksiężyca. Powinno ono być otwarte dla wszystkich i obejmować swą humanitarną działalnością obszar całego kraju.
POWSZECHNOŚĆ - Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, w którym wszystkie stowarzyszenia mają równe prawa i obowiązek niesienia sobie nawzajem pomocy, obejmuje swoją działalnością cały świat
Polski Czerwony Krzyż jest stowarzyszeniem krajowym Czerwonego Krzyża Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu Konwencji Genewskich o ochronie ofiar wojny z dnia 12 sierpnia 1949 roku (Dziennik Ustaw nr 38 poz.171) i Protokołów dodatkowych do tych Konwencji z dnia 8 czerwca 1977 roku (Dziennik Ustaw z 1992 roku nr 41 poz.175).
PCK działa na podstawie Ustawy z dnia 16 listopada 1964 roku o Polskim Czerwonym Krzyżu (Dz. U. Nr 41, poz. 276) oraz wydanego na jej podstawie Statutu zatwierdzonego Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 2 kwietnia 1996 r. (Dz. U. Nr 42, poz.182).
Wewnętrzne zasady funkcjonowania oraz szczegółowe kompetencje organów Stowarzyszenia określają Regulaminy zatwierdzone przez Krajową Radę Reprezentantów PCK.
Organizacja Greenpeace
"Kiedy wycięte zostanie ostatnie drzewo, ostatnia rzeka zostanie zatruta i zginie ostatnia ryba, odkryjemy, że nie można jeść pieniędzy."
Greenpeace to międzynarodowa organizacja pozarządowa, działająca na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Organizacja koncentruje swoje działania na najbardziej istotnych, globalnych zagrożeniach dla bioróżnorodności i środowiska.
Kampanie prowadzone przez Greenpeace obejmują sześć głównych obszarów ochrony środowiska - ochronę lasów i lasów deszczowych, ochronę oceanów i mórz, ochronę przed substancjami toksycznymi, globalne ocieplenie i zmiany klimatyczne, energię oraz organizmy modyfikowane genetycznie.
Greenpeace przeciwstawia się niszczeniu środowiska naturalnego od 1971 roku, kiedy to grupa aktywistów protestowała przeciwko testom nuklearnym przeprowadzanym przez rząd Stanów Zjednoczonych u wybrzeży Alaski. Od tamtej pory istotą działania organizacji są akcje bezpośrednie na wodzie, ziemi i w powietrzu, których celem jest zwrócenie uwagi opinii publicznej na przypadki niszczenia Ziemi, istotne problemy ekologiczne, a także wskazanie odpowiedzialnych za taki stan rzeczy.
Biura Greenpeace znajdują się w ponad 40-stu krajach świata. Aby zachować swoją niezależność Greenpeace nie przyjmuje dotacji od rządów, partii politycznych i korporacji. Działania Greenpeace finansowane są dzięki wsparciu indywidualnych darczyńców.
Choć wiele celów Greenpeace już zostało osiągniętych, organizacja ciągle prowadzi kampanie na rzecz ochrony środowiska. Siła Greenpeace to siła popierających ją jednostek. Czy jesteś gotowy aby się do nas przyłączyć?
Jak zorganizowany jest Greenpeace
Greenpeace ma ponad 30 biur krajowych, które przekazują część wypracowanych przez siebie środków na Greenpeace International, który zarządza pieniędzmi. W praktyce tylko część biur krajowych przekazuje pieniądze, pozostałe otrzymują dotacje.
Struktura polityczna
Rada (przedstawiciele wszystkich biur krajowych) wybierają zarząd, który następnie wybiera Dyrektora Greenpeace International.. Rada jest miejscem, gdzie zapadają coroczne ogólne decyzje, dotyczące kampanii i strategii.
Finansowanie
Greenpeace nie otrzymuje żadnych dotacji od przemysłu, wszystkie pieniądze pochodzą od prywatnych osób, a 9 procent pochodzi ze sprzedaży materiałów marketingowych. Całkowity budżet Greenpeace'u wynosi mniej więcej 1/6 budżetu reklamowego niemieckiego przemysłu samochodowego.
Ruch organizacji społecznych na Zachodzie
Ruch organizacji społecznych, w tym Greenpeace, wywodzi się z amerykańskiego ruchu praw obywatelskich i ruchu kwakrów. Ruchy te stosowały nieposłuszeństwo obywatelskie jako środek protestu: użycie działania bez przemocy wobec władzy.
Greenpeace nigdy się nie ukrywa, bierze na siebie konsekwencje własnych działań na rzecz zmiany społeczeństwa.
Dobrym przykładem udanego nieposłuszeństwa obywatelskiego jest ruch związkowy komunikujący co złego dzieje się w społeczeństwie. Natomiast ruch zielonych odnosi się do stosunkowo nowego problemu.
Amnesty International to międzynarodowa organizacja pozarządowa, której celem jest zapobieganie naruszeniom fundamentalnych praw człowieka poprzez wszelkie pokojowe akcje obywatelskie - od organizowania pisania listów do rządów krajów łamiących te prawa, poprzez publiczne rozgłaszanie informacji o takich naruszeniach, po realną pomoc finansową i prawną poszkodowanym osobom.
Amnesty International powstała jednocześnie we Francji i Wielkiej Brytanii w 1961 roku po apelu Petera Benensona w sprawie wysyłania listów do rządu Portugalii z prośbą o udzielenie amnestii tamtejszym więźniom politycznym, opublikowanym w Observerze. Dzięki sukcesowi tej akcji, idea wysyłania masowo listów w obronie pokrzywdzonych stała się bardzo popularna w obu tych krajach i z inicjatywy dziennikarzy w Observerze i Paris Match powstała formalna organizacja, której zadaniem było pozyskiwać środki na reklamowanie takich akcji w innych mediach.
Amnesty International finansuje swoją działalność wyłącznie ze składek członkowskich i datków od indywidualnych osób. Amnesty nie przyjmuje jakiejkolwiek pomocy rządowej, datków od przedsiębiorstw ani organizacji. Ideą działania Amnesty International jest pełna niezależność polityczno-gospodarcza i maksymalny obiektywizm swoich działań. Mimo to, jest ona często w wielu krajach (głównie tych, które często represjonują swoich obywateli) oskarżana o wspieranie Zachodu i propagowanie jego idei. Przeczą temu jednak akcje wymierzone w obronę przed rządami wielu krajów zachodnich, takie jak akcja przeciw drastycznym sposobom wykonywania kary śmierci w USA, albo akcja przeciw rasizmowi w szkołach we Francji.
Obecne Amnesty International stawia sobie następujące podstawowe cele:
natychmiastowe i bezwarunkowe uwolnienie wszystkich więźniów sumienia - osób więzionych z powodu przekonań, koloru skóry, płci, pochodzenia, języka czy religii, nie stosujących przemocy ani nie opowiadających się za jej użyciem,
zapewnienie wszystkim więźniom politycznym uczciwych i szybkich procesów sądowych,
zaprzestanie stosowania kary śmierci,
położenie kresu "zaginięciom" i pozasądowym egzekucjom.
Cele te są realizowane przez następujące działania:
Wysyłanie małych 2-3 osobowych grup wolontariuszy dla oceny sytuacji poszczególnych represjonowanych osób i ew. pomocy tym osobom na miejscu. Zasadą jest tutaj wysyłanie osób z innego kraju niż kraj, w którym dochodzi do represji. Amnesty International nie przyjmuje i nie wymaga od swoich członków informacji na temat własnego kraju, aby nie być posądzonym o szpiegostwo.
Organizowanie dużych ogólnoświatowych akcji medialnych nakierowanych na jeden konkretny problem, w jednym konkretnym kraju, który wydaje się mieć szczególne znaczenie w danym momencie.
Organizowanie ogólnoświatowych kampanii medialnych dotyczących jednego ogólnego problemu, np. w obronie praw uchodźców lub przeciw torturom.
Prowadzenie tzw. pilnych akcji, czyli organizowanie wysyłania listów i rozgłaszania medialnego w przypadku szczególnie rażących naruszeń praw człowieka w sprawie pojedynczych, konkretnych osób.
Tworzenie i publikowanie dorocznych raportów ze stanu przestrzegania praw człowieka na całym świecie.
Amnesty International liczy obecnie ponad milion członków w ponad 170 krajach świata. W 1977 roku organizacja to otrzymała Pokojową Nagrodę Nobla. Centrala AI - tzw. międzynarodowy sekretariat - znajduje się w Londynie.
Amnesty International była obecna w Polsce od połowy lat 70.. Jej pierwsza polska akcja dotyczyła obrony robotników represjonowanych w Ursusie i Radomiu w 1976 roku.
Polska struktura AI powstała w 1989 roku. Obecnie działa w Polsce 30 grup, w tym pięć oficjalnie zarejestrowanych w centrali AI.
ISO (International Organization for Standardization - Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna) to sieć krajowych organizacji normalizacyjnych.
ISO oficjalnie rozpoczęła działalność 23 lutego 1947 r. Wśród członków-założycieli jest Polski Komitet Normalizacyjny. Jej poprzedniczką była Międzynarodowa Federacja Narodowych Stowarzyszeń Normalizacyjnych (International Federation of the National Standarizing Assotiations ISA) działająca w latach 1926-1942 jako porozumienie najważniejszych na świecie organizacji standaryzacyjnych amerykańskiej ANSI, niemieckiej DIN, francuskiej AFNOR i brytyjskiej BSI.
ISO jest organizacją pozarządową, jej członkowie nie są delegowani przez rządy, pomimo że niektóre organizacje członkowskie znajdują się w strukturach rządowych. Stawia to organizację na szczególnej pozycji pomiędzy sektorami państwowym i prywatnym, szczególnie wobec stowarzyszeń przemysłowych. Każdy kraj reprezentuje z zasady tylko jedna organizacja.
Prace organizacji koordynuje Sekretariat Generalny z siedzibą w Genewie (Szwajcaria). Decyzje strategiczne podejmuje Zgromadzenie Ogólne na corocznych spotkaniach. Trzy razy w roku zbiera się Rada ISO.
Struktura ISO jest wzorowana na strukturze ANSI i DIN. Składa się na nią kilkaset komitetów technicznych i grup roboczych zajmujących się dyskusjami technicznymi oraz Komitet Główny, w którym po jednym głosie mają członkowskie kraje. Projekty zmian lub projekty nowych norm zwane draftami może składać każda organizacja członkowska. Następnie projekty są dyskutowane w grupach roboczych, w których po uzyskaniu ogólnego konsensusu "draft" zamienia się w "project", który może uzyskać status oficjalnej normy po tym jak 3/4 członków komitetu głównego zaopiniuje go pozytywnie.
Działalność ISO finansowana jest ze składek członkowskich ustanawianych proporcjonalnie do produktu krajowego brutto. Dodatkowe dochody przynosi sprzedaż norm. ISO wydaje również podręczniki, poradniki, kompendia, oraz periodyki informujące o bieżących i planowanych pracach organizacji.
Respektowanie norm ISO jest dobrowolne. Jako organizacja pozarządowa ISO nie może narzucać, wymuszać ich stosowania. Autorytet organizacji wynika z międzynarodowej reprezentacji, sposobu ustanawiania norm: na zasadzie konsensusu, oraz ze zrozumienia wpływu normalizacji na ekonomikę gospodarki.
Lekarze Bez Granic (fr. Médecins Sans Frontières, ang. Doctors Without Borders) to międzynarodowa organizacja pozarządowa utworzona w 1971 przez grupę francuskich lekarzy.
Organizacja powstała w wierze, że wszyscy ludzie mają prawo do opieki medycznej i że to prawo jest ważniejsze niż granice państwowe. Lekarze z MSF ryzykują życiem, by udzielać pomocy medycznej ludziom w strefach walk, które przedstawiciele innych organizacji, takich jak Międzynarodowy Czerwony Krzyż, dawno już opuścili z obawy o własne bezpieczeństwo.
MSF dostarcza opieki medycznej w przypadkach zarówno nagłych (działania zbrojne, epidemie), jak i w przypadku endemii takich jak malaria.
MSF działa w ponad 80 krajach całego świata, w szczegolności w krajach Trzeciego Świata oraz w krajach ogarniętych wojną. MSF często protestowało na forum Narodów Zjednoczonych przeciw zbrodniom wojennym w imieniu ludności pozbawionej własnej oficjalnej reprezentacji, tak jak w Czeczenii i w Kosowie.
MSF składa się z woluntariuszy oraz stałych pracowników i jest sponsorowana przez osoby prywatne, organizacje non-profit, firmy i rządy.
MSF otrzymała wiele wyróżnień za swoje działania, z czego najgłośniejszym była Pokojowa Nagroda Nobla w 1999.
1