Patryk Płusa
229562
Przestępstwa z nienawiści- terroryzm
Rozpoczynając rozważania na temat terroryzm musimy wiedzieć czym on jest. Pojęcie te w dzisiejszych czasach jest dobrze znane a chyba najbardziej znana jest definicja Weitlinga mówiąca, że „terroryzm jest tworzeniem nieba na ziemi piekielnymi metodami przez kryminalistów z rewolucyjnymi przekonaniami.” Najogólniej rzecz biorą można powiedzieć że jest to stosowanie gróźb, zastraszania i przemocy w celu, realizowania celów politycznych, religijnych lub społecznych. Jednak występują pewne kłopoty w precyzyjnym ujęciu całościowej definicji terroryzmu. Dlatego istniejące definicje można podzielić na:
Eksponujące cele terrorystów (polityczne, społeczne, kryminalne, religijna itd.)
Koncentrujące się na działaniach terrorystycznych (uprowadzenie zakładników, porywanie samolotów)
Eksponujące cele instrumentalne, pośrednie np. zastraszanie, wywoływanie bezradności.
Piotr Piątkowski stworzył definicję, która posiada dostateczny stopień ogólności, aby objąć szerokie spektrum zarówno celów, jak i metod działania terrorystów. Definicja ta brzmi tak: „terroryzm jest zaplanowaną formą użycia przemocy lub groźbą użycia przemocy wywołującą strach wśród ludności cywilnej, mającą na celu wymuszenie lub zastraszanie rządów, społeczeństwa lub jednostek dla osiągnięcia określonych celów.
Chciałbym teraz omówić podstawowe cechy terroryzmu. Jedną z głównych cech może być to że, akty terrorystyczne dokonywane są przez grupy lub jednostki niedysponujące w danej społeczności legalną siłą do wywierania wpływu społecznego. Inną cechą charakterystyczną jest nielegalność działań- naruszenie istniejących norm i wartości jest świadome, celowe i zaplonowane. Równie ważne jest to że podstawowymi metodami działania są zazwyczaj: zastraszenie, stosowanie gwałtu, przemocy i destrukcji. Ofiara przeważnie jest tylko środkiem do uzyskanie jakiegoś ważniejszego celu. Istotne jest to, że siłą działania sprawców terroryzmu jest rozgłos i reakcja opinii publicznej. Odnośnie legalności terroryzmu powstają liczne spekulacje ponieważ np. państwa stosowały nielegalne środki aby dotrzeć do swoich celów a były to przecież aparaty państwowe. Dlatego rozróżnia się terror i terroryzm. Terror to gwałt i przemoc silniejszych np. państwa wobec „słabszych” inaczej zwany terroryzmem państwowym. Terroryzm zaś to gwałt i przemoc „słabszych” wobec silniejszych czyli organów państwowych.
W dzisiejszym świecie występuje wiele rodzajów terroryzmu, które różnią się względem siebie w wielu aspektach. Istnieje kilka typologii starających się uwzględnić wszystkie tendencje. Przykładem może być typologia Krzysztofa Karolczaka w Encyklopedii terroryzmu wymieniające takie ugrupowania terrorystyczne: marksistowskie, anarchistyczne, separatystyczne o podłożu nacjonalistycznym, separatystyczne o podłożu religijnym i ugrupowania mieszane. Typologia Wilkinsona z 1981 roku obejmuje terroryzm rewolucyjny, subrewolucyjny, represywny i epifenomenalny ( nieplanowany, spontaniczny).
Spośród istniejących rodzajów grup terrorystycznych należy wymienić:
Grupy separatystyczno-nrodowościowe ( ETA, IRA, OWP, Hamas, Talibowie, Front wyzwolenia narodowego Korsyki w Francji)
Anarchistyczno-lewacki (Kurdyjska Partia Pracy, Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii, Frakcja Czerwonej Armi w Niemczech)
Neofaszystowski (Partia Nowego Ładu we Włoszech, Związek Rewolucyjny w Grecji)
Narodowo-wzwoleńcze (Kurdyjska Partia Robotnicza, Wyzwolenie Erytrei, Front Wyzwolenia Quebecu)
Sekciarskie (Aum- Najwyższa Prawda w Japoniii)
Prawicowo-ekstermistyczne (Szare Wilki w Turcji, Nowy Ład i Róża Wiatrów we Włoszech)
Kryminalne ( akty terroru dokonywane zarówno przez pojedyncze osoby, jak i przez grupy przestępcze np. „Gumiś w Krakowie”)
Co tak naprawdę skłania zamachowców do działania? W książce Ireny Pospiszyl możemy przeczytać że motywacją dla nich są przede wszystkim aspekty ekonomiczne, polityczne. Motywacją do ataków terrorystycznych mogą być aspekty molarne i ideologiczne, które moim zdaniem są najgroźniejsze.
Po atakach z 11 września jesteśmy świadkami ciągłej walki z terroryzmem. W jaki sposób jest ona prowadzona? Walkę z terroryzmem można podzielić na kilka rodzajów.
Pierwszy to bezpośrednia walka z terrorystami oraz organizacjami terrorystycznymi, zarówno w drodze działań ochronnych (wzmacnianie ochrony fizycznej i technicznej zagrożonych obiektów - np. budynków rządowych, lotnisk jak również osób), jak również ofensywnych - operacji policji lub sił militarnych wymierzonych w terrorystów, mających doprowadzić do aresztowania osób podejrzewanych o tego rodzaju przestępstwa, rozbicia ich struktur, udaremnienia zamachów terrorystycznych (np. odbicia zakładników). Są to działania bardzo szerokie i zróżnicowane, angażujące siły policyjne, wojskowe, służby specjalne, ratownicze i inne struktury państwowe.
Drugim jest likwidowanie przyczyn terroryzmu. Problemem jest trudność w określeniu przyczyn występowania zjawiska, gdyż ich wyjaśnienie zależy w dużej mierze od poglądów osób je tłumaczących - zwłaszcza że nie zawsze są to obiektywnie istniejące czynniki (niedemokratyczny system polityczny, kryzys gospodarczy, agresja zewnętrzna). Nierzadko są to po prostu radykalne przekonania samych terrorystów, wyznawane przez nich teorie spiskowe, a w niektórych przypadkach - zaburzenia psychiczne. Niektóre przyczyny terroryzmu nie są usuwalne z przyczyn obiektywnych - np. porwania samolotów ustałyby gdyby zrezygnowano z komunikacji lotniczej - co jednak jest niewykonalne.
Dlatego trzecim rodzajem walki z terroryzmem jest ograniczanie zdolności terrorystów do działania - między innymi poprzez ograniczanie możliwości ich finansowania, zaopatrywania w broń i materiały wybuchowe, propagandy i rekrutacji nowych członków. Z uwagi na względnie niewielkie zapotrzebowanie terrorystów na zasoby - w porównaniu np. z regularną armią - ten sposób także nie zawsze jest skuteczny.
Czwartym sposobem jest oddziaływanie na intencje terrorystów - tak aby nie podejmowali oni ataków, mimo że są w stanie ich dokonać. Może się to odbywać poprzez ustępstwa (co może jednak zostać uznane za oznakę słabości i zachęcić ich do dalszych działań) albo zdecydowaną politykę antyterrorystyczną (co jednak może wywołać większą determinację terrorystów i sprzeciw opinii publicznej). Dlatego też nie istnieje jedno ogólnie uznane za skuteczne rozwiązanie problemu terroryzmu, a każdy przypadek musi być traktowany indywidualnie.
Podsumowują z całą pewnością można stwierdzić, że problem terroryzmu jest sprawą globalną. Może dotknąć każdego dlatego musimy popierać walkę z terroryzmem zwłaszcza tym, który uderza w niewinne jednostki.
Bibliografia:
Irena Pospiszyl, Patologie Społeczne, Warszawa 2008.
Piotr Piątkowski, Terroryzm: nowe wezwanie dla bezpieczeństwa, Warszawa 1996.
http://www.terroryzm.pdg.pl/ [stan z dnia: 04.04. 2010]
P. Piątkowski, Terroryzm: nowe wezwanie dla bezpieczeństwa, Warszawa 1996.
http://www.terroryzm.pdg.pl/static.php?page=organizacje [stan z dnia: 2010-04-04]