Kryminologia - wykład 12 (20.12.2011r. )

T: Przestępstwa z użyciem przemocy.

Egzamin - 31 stycznia - godzina 11

Przedtermin: 10 styczeń - 16.30 gabinet nr 5 budynek „A”

Przestępczość z użyciem przemocy:

• czy istnieje jedna prawna definicja przemocy?

Przemoc - definicje - kładą nacisk na

1. działanie sprawcy

2. osiągnięty skutek

Przemoc - posłużenie się przez sprawcę siłą fizyczną.

Skutek: naruszenie nietykalności/integralności cielesnej drugiej osoby.

Rozróżniono przemoc:

• fizyczną

• psychiczną

Przemoc w zależności od obiektu:

1. przemoc skierowana do innych jednostek

2. przemoc wobec rzeczy

3. przemoc wobec zwierząt

W kontekście kryminologicznym - rzeczywiste użycie siły lub groźba użycia siły fizycznej wobec człowieka, jeżeli zamiar sprawcy obejmuje spowodowanie szkód w postaci uszkodzenia ciała lub śmierci, niezależnie od celu działania sprawcy.

Agresja:

• podejście obiektywne

• podejście subiektywne

Agresja - def psychologiczna:

• zachowania, których celem jest wyrządzenie krzywdy lub sprawienie bólu drugiej osobie niezależnie od tego czy ten ból da się urzeczywistnić.

Agresja:

• jawna

• ukryta

Agresja:

• skierowana na zewnątrz

• autoagresja (w stosunku do siebie samego)

Agresja:

• ekspresyjna - ból lub cierpienie dla drugiej osoby

• instrumentalna - inne cele do których dąży sprawca

Agresja:

• prospołeczna np. zachowanie agresywne policjantów

• antyspołeczna

Agresja:

• fizyczna - przy użyciu środków fizycznych

• werbalna - wywołanie szkód o charakterze psychicznym

Koncepcje wyjaśniające zjawiska agresji i przemocy:

• koncepcje instynktywistyczne

• koncepcje genetyczne

• koncepcje neurofizjologiczne

• koncepcje hormonalne

• koncepcja frustracja - agresja

• koncepcja społecznego uczenia się agresji

• koncepcja podkultury przemocy

1. Koncepcje instynktywistyczne:

Założenie o immanentnym czynniku tkwiącym wewnątrz organizmu człowieka, który jest odpowiedzialny za zachowania agresywne.

Koncepcja Freuda

- libido - instynkt życia

- thanatos - instynkt śmierci

- tylko ich równowaga jest w stania zapewnić dobre funkcjonowanie jednostki

Koncepcja Lorenza:

- gdyby agresja była czymś szkodliwym zniknęłaby w procesie ewolucji

- agresja w świecie zwierząt ma aspekt terytorialny

- agresja wewnątrzgatunkowa - mechanizmy hamujące u zwierząt posiadających atrybuty walki np. szpony → człowiek nie posiada tych atrybutów - jedynie inteligencja

2. Koncepcje neurofizjologiczne - nic ciekawego o tym nie mówi

3. koncepcje genetyczne - dodatkowy chromosom odpowiadający za zachowania agresywne

4. Koncepcja frustracja - agresja

- frustracja - przeszkoda do zrealizowania reakcji docelowej

- frustracja prowadzi do pobudzenia wtórnego - pobudzenie do zachowania agresywnego

- siła pobudzenie wtórnego zależy do wielu czynników

- obawa kary może odrzucić od reakcji agresywnej → może skutkować agresją pośrednią → agresją przemieszczoną - zmienia się podmiot na który oddaje się agresję → agresja ukryta może prowadzić do autoagresji - a więc czynienie sobie czegoś samemu np. okaleczanie się

5. Koncepcja społecznego uczenia się Bandury

Trzy płaszczyzny zagadnienia:

1. mechanizmy nabywania wzorów zachowań agresywnych

2. mechanizmy wyzwalania

3. mechanizmy utrwalania zachowań agresywnych

- nie zawsze prowadzi to do podejmowania zachowań agresywnych

- mechanizmy wyzwalania wzorów zachowań agresywnych: niezbędne do uruchomienia wyuczonych wzorów agresji

1. czynniki awersyjne - stan poczucia zagrożenia jednostki

2. czynniki instrumentalne - jakieś korzyści

3. czynniki modelujące - jak zachowują się jednostki z najbliższego otoczenia

4. czynniki instrukcyjne

5. czynniki urojeniowe

ad 2 mechanizmy podtrzymywania tych czynników

1. wzmocnienie zewnętrzne

2. wzmocnienie zastępcze - głównie obserwacja jak są karani lub nagradzania inni ludzie

3. wzmocnienia wewnętrzne - stosowanie technik neutralizacji - wytłumaczenie iż w związku z danym zachowaniem nic się nie stało

Eksperyment Stanleya Millgrama

• eksperyment badał posłuszeństwo wobec autorytetów

Ostatnia koncepcja - koncepcja podkultury przemocy

• przemoc wynika z zachowań specyficznych dla danych grup społecznych

• przemoc nie jest traktowana jako coś złego

Agresja a przestępstwo z użyciem przemocy z kk

przestępstwa z użyciem przemocy - kategoria niejednolita np. przestępstwo zabójstwa, nieumyślnego spowodowania śmierci

---