Kryminologia - wykład 12 (20.12.2011r. )
T: Przestępstwa z użyciem przemocy.
Egzamin - 31 stycznia - godzina 11
Przedtermin: 10 styczeń - 16.30 gabinet nr 5 budynek „A”
Przestępczość z użyciem przemocy:
czy istnieje jedna prawna definicja przemocy?
Przemoc - definicje - kładą nacisk na
działanie sprawcy
osiągnięty skutek
Przemoc - posłużenie się przez sprawcę siłą fizyczną.
Skutek: naruszenie nietykalności/integralności cielesnej drugiej osoby.
Rozróżniono przemoc:
fizyczną
psychiczną
Przemoc w zależności od obiektu:
przemoc skierowana do innych jednostek
przemoc wobec rzeczy
przemoc wobec zwierząt
W kontekście kryminologicznym - rzeczywiste użycie siły lub groźba użycia siły fizycznej wobec człowieka, jeżeli zamiar sprawcy obejmuje spowodowanie szkód w postaci uszkodzenia ciała lub śmierci, niezależnie od celu działania sprawcy.
Agresja:
podejście obiektywne
podejście subiektywne
Agresja - def psychologiczna:
zachowania, których celem jest wyrządzenie krzywdy lub sprawienie bólu drugiej osobie niezależnie od tego czy ten ból da się urzeczywistnić.
Agresja:
jawna
ukryta
Agresja:
skierowana na zewnątrz
autoagresja (w stosunku do siebie samego)
Agresja:
ekspresyjna - ból lub cierpienie dla drugiej osoby
instrumentalna - inne cele do których dąży sprawca
Agresja:
prospołeczna np. zachowanie agresywne policjantów
antyspołeczna
Agresja:
fizyczna - przy użyciu środków fizycznych
werbalna - wywołanie szkód o charakterze psychicznym
Koncepcje wyjaśniające zjawiska agresji i przemocy:
koncepcje instynktywistyczne
koncepcje genetyczne
koncepcje neurofizjologiczne
koncepcje hormonalne
koncepcja frustracja - agresja
koncepcja społecznego uczenia się agresji
koncepcja podkultury przemocy
Koncepcje instynktywistyczne:
Założenie o immanentnym czynniku tkwiącym wewnątrz organizmu człowieka, który jest odpowiedzialny za zachowania agresywne.
Koncepcja Freuda
- libido - instynkt życia
- thanatos - instynkt śmierci
- tylko ich równowaga jest w stania zapewnić dobre funkcjonowanie jednostki
Koncepcja Lorenza:
- gdyby agresja była czymś szkodliwym zniknęłaby w procesie ewolucji
- agresja w świecie zwierząt ma aspekt terytorialny
- agresja wewnątrzgatunkowa - mechanizmy hamujące u zwierząt posiadających atrybuty walki np. szpony → człowiek nie posiada tych atrybutów - jedynie inteligencja
Koncepcje neurofizjologiczne - nic ciekawego o tym nie mówi
koncepcje genetyczne - dodatkowy chromosom odpowiadający za zachowania agresywne
Koncepcja frustracja - agresja
- frustracja - przeszkoda do zrealizowania reakcji docelowej
- frustracja prowadzi do pobudzenia wtórnego - pobudzenie do zachowania agresywnego
- siła pobudzenie wtórnego zależy do wielu czynników
- obawa kary może odrzucić od reakcji agresywnej → może skutkować agresją pośrednią → agresją przemieszczoną - zmienia się podmiot na który oddaje się agresję → agresja ukryta może prowadzić do autoagresji - a więc czynienie sobie czegoś samemu np. okaleczanie się
Koncepcja społecznego uczenia się Bandury
Trzy płaszczyzny zagadnienia:
1. mechanizmy nabywania wzorów zachowań agresywnych
2. mechanizmy wyzwalania
3. mechanizmy utrwalania zachowań agresywnych
- nie zawsze prowadzi to do podejmowania zachowań agresywnych
- mechanizmy wyzwalania wzorów zachowań agresywnych: niezbędne do uruchomienia wyuczonych wzorów agresji
1. czynniki awersyjne - stan poczucia zagrożenia jednostki
2. czynniki instrumentalne - jakieś korzyści
3. czynniki modelujące - jak zachowują się jednostki z najbliższego otoczenia
4. czynniki instrukcyjne
5. czynniki urojeniowe
ad 2 mechanizmy podtrzymywania tych czynników
1. wzmocnienie zewnętrzne
2. wzmocnienie zastępcze - głównie obserwacja jak są karani lub nagradzania inni ludzie
3. wzmocnienia wewnętrzne - stosowanie technik neutralizacji - wytłumaczenie iż w związku z danym zachowaniem nic się nie stało
Eksperyment Stanleya Millgrama
eksperyment badał posłuszeństwo wobec autorytetów
Ostatnia koncepcja - koncepcja podkultury przemocy
przemoc wynika z zachowań specyficznych dla danych grup społecznych
przemoc nie jest traktowana jako coś złego
Agresja a przestępstwo z użyciem przemocy z kk
przestępstwa z użyciem przemocy - kategoria niejednolita np. przestępstwo zabójstwa, nieumyślnego spowodowania śmierci