Podstawy logistyki
TEMAT:
TEMAT:
LOGISTYKA PRODUKCJI
1
Prof. dr hab. inż. Andrzej BUJAK
Zapoznać z:
Zapoznać z:
podstawowymi definicjami, pojęciami, związkami
podstawowymi definicjami, pojęciami, związkami
i zależnościami związanymi z logistyką
i zależnościami związanymi z logistyką
rolą i znaczeniem logistyki we współczesnej
rolą i znaczeniem logistyki we współczesnej
gospodarce
gospodarce
podstawowymi procesami logistycznymi
uwarunkowaniami i perspektywami rozwoju, ewolucjÄ…
logistyki
" wskazać możliwe z
ródła wiedzy
" wskazać możliwe z
ródła wiedzy
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 2
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Cel wykładów
Celem moich wykładów nie jest i nie będzie
udzielenie jednoznacznych odpowiedzi na szereg
pojawiajÄ…cych siÄ™ pytania zwiÄ…zanych z logistykÄ…
w jej podstawowym ujęciu
lecz raczej ich istotą będzie ich zadanie,
jak również wskazanie roli i znaczenia
współczesnej logistyki w systemie
gospodarczym Polski i świata
oraz uwarunkowań i perspektyw
jej rozwoju.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 3
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Literatura
Abt S., Zarządzanie logistyczne w przedsiębiorstwie, PWE,
Abt S., Zarządzanie logistyczne w przedsiębiorstwie, PWE,
Warszawa 1998.
Warszawa 1998.
Abt S., M. Woz
niak: Podstawy logistyki. Wyd. Uniwersytet
Abt S., M. Woz
niak: Podstawy logistyki. Wyd. Uniwersytet
Gdański 1993.
Gdański 1993.
Blaik P., Logistyka PWE Warszawa 2001
Blaik P., Logistyka PWE Warszawa 2001
Ficoń K., Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie, Impuls Plus
Ficoń K., Procesy logistyczne w przedsiębiorstwie, Impuls Plus
Consulting, Gdynia 2001.
Consulting, Gdynia 2001.
Kempny D., Logistyczna obsługa klienta, PWE, Warszawa 2001.
Kempny D., Logistyczna obsługa klienta, PWE, Warszawa 2001.
Kompendium wiedzy o logistyce, praca zbiorowa pod red. E.
Kompendium wiedzy o logistyce, praca zbiorowa pod red. E.
Gołembskiej, PWN, Warszawa - Poznań 2002.
Gołembskiej, PWN, Warszawa - Poznań 2002.
Kortschak B.H., Co to jest logistyka?, Wydawnictwo Austriackiej
Kortschak B.H., Co to jest logistyka?, Wydawnictwo Austriackiej
Federalnej Izby Gospodarczej, Wiedeń 1992,
Federalnej Izby Gospodarczej, Wiedeń 1992,
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 4
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Literatura
Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z., Logistyka w
Skowronek Cz., Sarjusz-Wolski Z., Logistyka w
przedsiębiorstwie, PWE Warszawa 2003
przedsiębiorstwie, PWE Warszawa 2003
Pfohl H., Zarządzanie logistyką Poznań 1998
Pfohl H., Zarządzanie logistyką Poznań 1998
Szpon J., Dembińska-Cyran I., Wiktorowska-Jasik A.,
Szpon J., Dembińska-Cyran I., Wiktorowska-Jasik A.,
Podstawy logistyki, Stowarzyszenie Naukowe Instytutu
Podstawy logistyki, Stowarzyszenie Naukowe Instytutu
Gospodarki i Rynku, Szczecin 2005.
Gospodarki i Rynku, Szczecin 2005.
SÅ‚ownik terminologii logistycznej, Biblioteka Logistyka, ILiM,
SÅ‚ownik terminologii logistycznej, Biblioteka Logistyka, ILiM,
Poznań 2006.
Poznań 2006.
Systemy informacyjne logistyki, red. A. Nowicki,
Systemy informacyjne logistyki, red. A. Nowicki,
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu,
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu,
Wrocław 2006.
Wrocław 2006.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 5
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Podstawy logistyki
Zagadnienia:
Zagadnienia:
1. Pojęcie produkcji
1. Pojęcie produkcji
2. Logistyka produkcji
2. Logistyka produkcji
3. System Just in time
3. System Just in time
4. Sterowanie przepływami produkcji
4. Sterowanie przepływami produkcji
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 6
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
ZAOPATRZENIE W A
AC
CUCHU
ZAOPATRZENIE W A
AC
CUCHU
DOSTAW
DOSTAW
Dostawcy
Dostawcy
Działalność
Działalność
Zaopatrzenie Dystrybucja
Zaopatrzenie Dystrybucja
podstawowa
podstawowa
(zakupy) do klientów
(zakupy) do klientów
(produkcja)
(produkcja)
Klienci
Klienci
y
ródło: J.J. Coyle, E. J. Bardi, C. J.Langley Jr., Zarządzanie logistyczne, PWE Warszawa 2002, s. 28
y
ródło: J.J. Coyle, E. J. Bardi, C. J.Langley Jr., Zarządzanie logistyczne, PWE Warszawa 2002, s. 28
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 7
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
ROLA PRODUCENTA W
ROLA PRODUCENTA W
WYMIANIE RYNKOWEJ
WYMIANIE RYNKOWEJ
DOSTAWCY
DOSTAWCY
KLIENCI
KLIENCI
DOBRA
DOBRA
DOBRA
DOBRA
PA
ATNOÅšCI
PA
ATNOÅšCI
PA
ATNOÅšCI
PA
ATNOÅšCI
INFORMACJA
INFORMACJA
INFORMACJA
INFORMACJA
PRODUCENT
PRODUCENT
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 8
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Rynek dostawców
Rynek dostawców
Logistyka
Logistyka
pośrednicy
pośrednicy
zaopatrzenia
zaopatrzenia
Magazyn surowców
Magazyn surowców
LOGISTYKA
LOGISTYKA
Proces produkcji
Proces produkcji
PRODUKCJI
PRODUKCJI
Magazyn wyrobów gotowych
Magazyn wyrobów gotowych
Logistyka
Logistyka
pośrednicy
pośrednicy
dystrybucji
dystrybucji
Rynek użytkowników
Rynek użytkowników
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Zagadnienie 1
POJ
CIE
POJ
CIE
PRODUKCJI
PRODUKCJI
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 10
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
POJ
CIE PRODUKTU
POJ
CIE PRODUKTU
Produkt - jako element marketingu jest agregatem pewnych
Produkt - jako element marketingu jest agregatem pewnych
właściwości. Podstawowym elementem tych właściwości są funkcje
właściwości. Podstawowym elementem tych właściwości są funkcje
podstawowe produktu. Funkcje te sÄ… odzwierciedleniem relacji
podstawowe produktu. Funkcje te sÄ… odzwierciedleniem relacji
zachodzących między produktem a celem, któremu on służy i który
zachodzących między produktem a celem, któremu on służy i który
uzasadnia jego istnienie. Relacje między produktem a celem, któremu
uzasadnia jego istnienie. Relacje między produktem a celem, któremu
on służy, decydują o funkcjonalności produktu. Elementem
on służy, decydują o funkcjonalności produktu. Elementem
podstawowych funkcji produktu są dwie jego cechy: funkcjonalność i
podstawowych funkcji produktu są dwie jego cechy: funkcjonalność i
wydajność.
wydajność.
Produkt - należy traktować w najszerszym
Produkt - należy traktować w najszerszym
tego słowa znaczeniu, rozumiejąc przezeń
tego słowa znaczeniu, rozumiejąc przezeń
zarówno towar jak i usługę.
zarówno towar jak i usługę.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 11
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
DEFINICJA PRODUKCJI
DEFINICJA PRODUKCJI
PRODUKCJA
PRODUKCJA
Jest to użytkowanie różnego rodzaju surowców,
Jest to użytkowanie różnego rodzaju surowców,
materiałów, wyposażenia technicznego oraz usług dla
materiałów, wyposażenia technicznego oraz usług dla
wytwarzania produktów zaspakajających potrzeby i
wytwarzania produktów zaspakajających potrzeby i
wymagania nabywców. [1]
wymagania nabywców. [1]
[1] Tadeusz Sztucki, Encyklopedia marketingu, Agencja Wydawnicza  Placet , Warszawa 1998
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 12
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
DEFINICJA PRODUKCJI
Produkcja - najważniejsza faza procesu
Produkcja - najważniejsza faza procesu
gospodarowania; wiadoma, celowa i zorganizowana
gospodarowania; wiadoma, celowa i zorganizowana
działalność ludzka, polegająca na wytwarzaniu dóbr
działalność ludzka, polegająca na wytwarzaniu dóbr
materialnych i świadczeniu usług dla zaspokojenia
materialnych i świadczeniu usług dla zaspokojenia
potrzeb ludzkich, w której biorą udział czynniki
potrzeb ludzkich, w której biorą udział czynniki
wytwórcze (ziemia, praca, kapitał,
wytwórcze (ziemia, praca, kapitał,
przedsiębiorczość).
przedsiębiorczość).
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 13
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
KONCEPCJA PRODUKCJI
KONCEPCJA PRODUKCJI
Koncepcja produkcji (w orientacji przedsiębiorstwa na rynek) jest
Koncepcja produkcji (w orientacji przedsiębiorstwa na rynek) jest
jednÄ… z najstarszych.
jednÄ… z najstarszych.
Według tej koncepcji konsumenci będą faworyzować te produkty,
Według tej koncepcji konsumenci będą faworyzować te produkty,
które są szeroko dostępne i mają niską cenę.
które są szeroko dostępne i mają niską cenę.
Kierownicy organizacji zorientowanych na produkcjÄ™, koncentrujÄ…
Kierownicy organizacji zorientowanych na produkcjÄ™, koncentrujÄ…
się na osiągnięciu wysokiej wydajności produkcji i szerokiej
się na osiągnięciu wysokiej wydajności produkcji i szerokiej
dystrybucji. [2]
dystrybucji. [2]
[2] Philip Kotler, Marketing, Warszawa, 1994
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 14
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
PRODUKCJA
PRODUKCJA
IN PUT
IN PUT
OUT PUT
OUT PUT
PROCESY
PROCESY
PRODUKCJI
PRODUKCJI
PROCESY
PROCESY
PROCESY
PROCESY
DYSTRYBUCJI
DYSTRYBUCJI
ZASILANIA
ZASILANIA
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 15
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
PROCES PRODUKCYJNY
PROCES PRODUKCYJNY
PROCES PRODUKCYJNY TO SEKWENCJA
PROCES PRODUKCYJNY TO SEKWENCJA
NAST
PUJ
CYCH PO SOBIE GRUP DZIAA
AC

NAST
PUJ
CYCH PO SOBIE GRUP DZIAA
AC

1. KONSTRUKCJI,
1. KONSTRUKCJI,
2. TECHNOLOGII,
2. TECHNOLOGII,
3. ORGANIZACJI,
3. ORGANIZACJI,
4. STEROWANIA.
4. STEROWANIA.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 16
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Zagadnienie 2
LOGISTYKA
LOGISTYKA
PRODUKCJI
PRODUKCJI
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 17
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
LOGISTYKA PRODUKCJI
LOGISTYKA PRODUKCJI
Logistyka produkcji  logistyka nie wchodzi
Logistyka produkcji  logistyka nie wchodzi
w skład procesów produkcji, technologicznych; zadaniem
w skład procesów produkcji, technologicznych; zadaniem
logistyki jest postawienie do dyspozycji komórkom
logistyki jest postawienie do dyspozycji komórkom
organizacyjnym niezbędnych surowców i informacji po to,
organizacyjnym niezbędnych surowców i informacji po to,
ażeby faktycznie zabezpieczyć ciągłość procesów
ażeby faktycznie zabezpieczyć ciągłość procesów
produkcyjnych.
produkcyjnych.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 18
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
PROCESY LOGISTYCZNE
PROCESY LOGISTYCZNE
W PRODUKCJI
W PRODUKCJI
Pozyskiwanie klienta, w którym ofertą rynkową i promocją produktów
Pozyskiwanie klienta, w którym ofertą rynkową i promocją produktów
kierowaną do klientów znanych producentowi (hurtowni, sieci sklepów) oraz
kierowaną do klientów znanych producentowi (hurtowni, sieci sklepów) oraz
klientów anonimowych zachęca się potencjalnych klientów do zakupu;
klientów anonimowych zachęca się potencjalnych klientów do zakupu;
Gromadzenie informacji o popycie zarówno przez akwizycję zamówień, jak i
Gromadzenie informacji o popycie zarówno przez akwizycję zamówień, jak i
prognozy popytu;
prognozy popytu;
Planowanie produkcji, w tym określenia zapotrzebowania na dobra, które
Planowanie produkcji, w tym określenia zapotrzebowania na dobra, które
powinny być zakupione u dostawców;
powinny być zakupione u dostawców;
Zakupy, w tym wyszukiwania i wyboru dostawców, składania zamówień i
Zakupy, w tym wyszukiwania i wyboru dostawców, składania zamówień i
samej transakcji zakupu;
samej transakcji zakupu;
Dostawy obejmujące organizację łańcuchów dostaw, w tym samego transportu
Dostawy obejmujące organizację łańcuchów dostaw, w tym samego transportu
i przyjmowania dostaw wraz z magazynowaniem;
i przyjmowania dostaw wraz z magazynowaniem;
Produkcja i dystrybucja wewnętrzna do własnych centrów dystrybucji;
Produkcja i dystrybucja wewnętrzna do własnych centrów dystrybucji;
Dystrybucja do klienta.
Dystrybucja do klienta.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 19
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Logistyka produkcji nie może
Logistyka produkcji nie może
istnieć samodzielnie!!
istnieć samodzielnie!!
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 20
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
GENERALNA ZASADA
GENERALNA ZASADA
LOGISTYKI PRODUKCJI
LOGISTYKI PRODUKCJI
Przy utrzymaniu stałej jakości produkcji
Przy utrzymaniu stałej jakości produkcji
 zachowanie terminowości zakończenia cykli produkcyjnych i ich
 zachowanie terminowości zakończenia cykli produkcyjnych i ich
skracanie
skracanie
 minimalizacja zapasów produkcji w toku
 minimalizacja zapasów produkcji w toku
Zasada ta tworzy kryteria optymalności pewnych rozwiązań, w których
Zasada ta tworzy kryteria optymalności pewnych rozwiązań, w których
występują trzy czynniki:
występują trzy czynniki:
poziom jakości produkcji
poziom jakości produkcji
terminowość zakończenia cyklu produkcyjnego
terminowość zakończenia cyklu produkcyjnego
zapasy produkcji w toku
zapasy produkcji w toku
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 21
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
WEWN
TRZNA STRUKTURA
WEWN
TRZNA STRUKTURA
LOGISTYKI PRODUKCJI
LOGISTYKI PRODUKCJI
procesy rzeczowe
procesy rzeczowe
transport wewnętrzny oraz czynności manipulacyjne
transport wewnętrzny oraz czynności manipulacyjne
(logistyka techniczna)
(logistyka techniczna)
obsługa zapasów produkcji w toku
obsługa zapasów produkcji w toku
procesy informacyjne
procesy informacyjne
planowanie i sterowanie przepływu materiałów
planowanie i sterowanie przepływu materiałów
(występują modele rozwiązania, procedury, silnie
(występują modele rozwiązania, procedury, silnie
wspomagane przez informatykÄ™)
wspomagane przez informatykÄ™)
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 22
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
LOGISTYKA PRODUKCJI
- filozofia, procesy
ZADANIE LOGISTYKI PRODUKCJI POLEGA NA ZAPEWNIENIU
ZADANIE LOGISTYKI PRODUKCJI POLEGA NA ZAPEWNIENIU
OPTYMALNEGO PRZEPA
YWU MATERIAA
ÓW I INFORMACJI W
OPTYMALNEGO PRZEPA
YWU MATERIAA
ÓW I INFORMACJI W
PROCESIE PRODUKCJI, OBEJMUJ
C SZEROKIE SPEKTRUM
PROCESIE PRODUKCJI, OBEJMUJ
C SZEROKIE SPEKTRUM
PROCESÓW LOGISTYCZNYCH WYNIKAJ
CYCH Z
PROCESÓW LOGISTYCZNYCH WYNIKAJ
CYCH Z
RÓŻNORODNYCH RODZAJÓW PRODUKCJI I CELÓW, JAKIE
RÓŻNORODNYCH RODZAJÓW PRODUKCJI I CELÓW, JAKIE
MA ONA SPEA
NIAĆ.
MA ONA SPEA
NIAĆ.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 23
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
ZADANIA LOGISTYKI
ZADANIA LOGISTYKI
PRODUKCJI
PRODUKCJI
ZADANIA LOGISTYKI PRODUKCJI:
ZADANIA LOGISTYKI PRODUKCJI:
planowanie, organizowanie i kontrolowanie przepływu
planowanie, organizowanie i kontrolowanie przepływu
surowców i materiałów w czasie trwania procesu produkcji
surowców i materiałów w czasie trwania procesu produkcji
gwarantowanie ciągłości produkcji
gwarantowanie ciągłości produkcji
zarzÄ…dzanie zapasami produkcji w toku
zarzÄ…dzanie zapasami produkcji w toku
zarządzanie transportem wewnętrznym i działaniami
zarządzanie transportem wewnętrznym i działaniami
manipulacyjnymi
manipulacyjnymi
organizacja procesów informacyjnych
organizacja procesów informacyjnych
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 24
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
ZADANIA LOGISTYKI
ZADANIA LOGISTYKI
PRODKUCJI
PRODKUCJI
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 25
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Uwaga!
Ważnym elementem logistycznym jest
ustalenie kolejności produkowanych
poszczególnych rodzajów produktów
i wielkości serii produkcyjnej, które
natomiast mają wpływ na wielkość
zapasów magazynowych częstotliwość
przezbrajania produkcji.
Planowanie wielkości serii jest istotnym
problemem logistycznym.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 26
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
RODZAJE PRODUKCJI
RODZAJE PRODUKCJI
1. Produkcja jednostkowa
1. Produkcja jednostkowa
polega na wykonywaniu produktu w pojedynczych sztukach
polega na wykonywaniu produktu w pojedynczych sztukach
2. Produkcja seryjna
2. Produkcja seryjna
polega na wykonywaniu produktów w określonych partiach
polega na wykonywaniu produktów w określonych partiach
" małoseryjna
" małoseryjna
" wieloseryjna
" wieloseryjna
3. Produkcja masowa
3. Produkcja masowa
duża liczba powtarzalnych produktów,
duża liczba powtarzalnych produktów,
4. Produkcja ciągła
4. Produkcja ciągła
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 27
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Konkretne rozwiÄ…zania logistyki w
Konkretne rozwiÄ…zania logistyki w
produkcji sÄ… uwarunkowane
produkcji sÄ… uwarunkowane
rodzajem wykonywanej produkcji,
rodzajem wykonywanej produkcji,
stosowanÄ… technologiÄ… oraz
stosowanÄ… technologiÄ… oraz
organizacjÄ… produkcji.
organizacjÄ… produkcji.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 28
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Zagadnienie 3
JUST IN TIME
JUST IN TIME
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 29
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
JIT- Just inTime
Just in time
Just in time
ang. akurat na czas
ang. akurat na czas
jest to koncepcja, której założeniem jest
jest to koncepcja, której założeniem jest
synchronizacja zaopatrzenia i produkcji
synchronizacja zaopatrzenia i produkcji
pod takim kątem, aby wielkość zapasów
pod takim kątem, aby wielkość zapasów
i długość cykli produkcyjnych została
i długość cykli produkcyjnych została
zminimalizowana, a straty w działalności
zminimalizowana, a straty w działalności
produkcyjnej wyeliminowane.
produkcyjnej wyeliminowane.
WA
AŚCIWA ILOŚĆ + WA
AÅšCIWE MIEJSCE +
WA
AŚCIWA ILOŚĆ + WA
AÅšCIWE MIEJSCE +
WA
AÅšCIWY CZAS = JUST IN TIME
WA
AÅšCIWY CZAS = JUST IN TIME
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 30
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Definicja JIT
Zgodnie z Masaki Imai definicja JiT jest następująca:
 ...jest to system, który poprzez wyeliminowanie
wszystkich możliwych strat w procesach realizowanych
wewnątrz organizacji pozwala uzyskać jak najlepszą
jakość, jak najniższe koszty oraz zrealizować dostawy
produktów lub usług zgodnie z wymaganiami klienta i w
odpowiednim czasie .
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 31
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Cele koncepcji JIT
Cele JIT:
Cele JIT:
1. zmniejszenie zapasów
1. zmniejszenie zapasów
2. skrócenie serii produkcji
2. skrócenie serii produkcji
3. minimalizacja kolejek
3. minimalizacja kolejek
4. krótsze i stabilniejsze czasy dostawy
4. krótsze i stabilniejsze czasy dostawy
5. jakość
5. jakość
6. współpraca obustronnie korzystna
6. współpraca obustronnie korzystna
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 32
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Idea systemu JIT
PRODUKCJA JIT
Obniżenie nakładów
Redukcja kosztów
inwestycyjnych i eliminacja strat
Wzrost zasobów
Poprawa ROI
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 33
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
System just in time prowadzi do takiej organizacji
System just in time prowadzi do takiej organizacji
produkcji, by operacje miały miejsce dokładnie w
produkcji, by operacje miały miejsce dokładnie w
momencie, kiedy sÄ… potrzebne.
momencie, kiedy sÄ… potrzebne.
Jeżeli materiały przybywają dokładnie na czas
Jeżeli materiały przybywają dokładnie na czas
 zapasy produkcji w toku mogą zostać praktycznie
 zapasy produkcji w toku mogą zostać praktycznie
wyeliminowane.
wyeliminowane.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 34
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Reguły dotyczące koncepcji JIT
GA
ÓWNE ZAA
OŻENIA:
GA
ÓWNE ZAA
OŻENIA:
1. Zero zapasów;
1. Zero zapasów;
2. Krótkie cykle realizacji zamówienia;
2. Krótkie cykle realizacji zamówienia;
3. Częste uzupełniane ilości dóbr;
3. Częste uzupełniane ilości dóbr;
4. Wysoka jakość albo zero defektów.
4. Wysoka jakość albo zero defektów.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 35
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Koncepcji JIT w praktyce
Dostawcy lokujÄ… swoje firmy blisko odbiorcy.
Dostawcy lokujÄ… swoje firmy blisko odbiorcy.
Realizowanie dostaw często i w małych partiach.
Realizowanie dostaw często i w małych partiach.
Dostawca jest odpowiedzialny za zapasy buforowe.
Dostawca jest odpowiedzialny za zapasy buforowe.
Jedno z
ródło dostaw produktów i uslug.
Jedno z
ródło dostaw produktów i uslug.
Długookresowa współpraca.
Długookresowa współpraca.
Zmniejszenie ilości wymaganych dokumentów.
Zmniejszenie ilości wymaganych dokumentów.
Negocjacje cen w oparciu o analizę kosztów.
Negocjacje cen w oparciu o analizę kosztów.
Kontrolowanie i certyfikowanie jakości przez dostawcę.
Kontrolowanie i certyfikowanie jakości przez dostawcę.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 36
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Elementy systemu
System JiT
System JiT
Przebieg Zaangażowanie
Przebieg Zaangażowanie
Jakość
Jakość
procesu pracowników
procesu pracowników
Eliminacja strat
Eliminacja strat
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 37
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Relacje dostawca-odbiorca
Istnieje ekonomicznego uzależnienia dostawców i odbiorców.
Istnieje ekonomicznego uzależnienia dostawców i odbiorców.
Firma-odbiorca udziela technicznego i finansowego wsparcia firmie-
Firma-odbiorca udziela technicznego i finansowego wsparcia firmie-
dostawcy, umożliwiając jej rozwój i zapewniając sobie w ten sposób
dostawcy, umożliwiając jej rozwój i zapewniając sobie w ten sposób
wysoką jakość, niskie koszty dostaw części lub produktów.
wysoką jakość, niskie koszty dostaw części lub produktów.
Między firmą-odbiorcą a jej dostawcą istnieje ścisła więz
, wyrażająca
Między firmą-odbiorcą a jej dostawcą istnieje ścisła więz
, wyrażająca
się w formie zamkniętej kooperacji, koordynacji i pełnego zaufania.
się w formie zamkniętej kooperacji, koordynacji i pełnego zaufania.
Obie strony zdają sobie sprawę z tego, że  płyną w tej samej łodzi".
Obie strony zdają sobie sprawę z tego, że  płyną w tej samej łodzi".
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 38
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Cechy Just inTime
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 39
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Różnice między systemem
tradycyjnym, a systemem JIT
Czynnik System tradycyjny System JIT
Zapasy aktywa pasywa
Zapas bezpieczeństwa tak nie
Serie produkcyjne długie krótkie
Czas przestawienia produkcji wg. amortyzacji urządzeń zminimalizowany
Wielkość partii dostawy EOQ 1 na 1
Kolejki Niezbędne eliminowane
Czas dostaw w granicach tolerancji krótszy
Kontrola jakości istotne części Cały proces
Dostawcy/klienci Przeciwnicy partnerzy
y
ródła zaopatrzenia wiele jedno
Pracownicy szkoleni zaangażowani
y
ródło: na podstawie: W.M. Boyst Jr. III, JIT Americanstyle. W: Preecedingst of the1988 Conferencef the
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 40
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
American Prodctions & Inventory Control Society (APICS), s.468.
Różnice między systemem tradycyjnym, a
systemem JIT
SYSTEM KONWENCJONALNY
SYSTEM KONWENCJONALNY
SYSTEM KONWENCJONALNY
SYSTEM KONWENCJONALNY
SYSTEM JUST IN TIME
SYSTEM JUST IN TIME
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 41
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
SYSTEM  MRP  MÓWI:
CZY CHCESZ CZY NIE , MASZ
SYSTEM  JUST IN TIME MÓWI:
NIE DAJ MI, ZAWOA
AM NA
CIEBIE, KIEDY B
D

POTRZEBOWAA

© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 42
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
System KANBAN
Po raz pierwszy JIT został wprowadzony w latach 50 w
Po raz pierwszy JIT został wprowadzony w latach 50 w
Japonii pod nazwÄ… Kanban.
Japonii pod nazwÄ… Kanban.
KANBAN jap. pojemnik, skrzynka
KANBAN jap. pojemnik, skrzynka
W wolnym tłumaczeniu znaczy "widoczny opis".
W wolnym tłumaczeniu znaczy "widoczny opis".
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 43
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Cele systemu Kanban
Cele systemu Kanban można przedstawić za pomocą hasła
Cele systemu Kanban można przedstawić za pomocą hasła
"7 x żadnych":
"7 x żadnych":
1. żadnych braków,
1. żadnych braków,
2. żadnych opóz
nień,
2. żadnych opóz
nień,
3. żadnych zapasów,
3. żadnych zapasów,
4. żadnych kolejek - gdziekolwiek i po cokolwiek,
4. żadnych kolejek - gdziekolwiek i po cokolwiek,
5. żadnych bezczynności,
5. żadnych bezczynności,
6. żadnych zbędnych operacji technologicznych i
6. żadnych zbędnych operacji technologicznych i
kontrolnych,
kontrolnych,
7. żadnych przemieszczeń
7. żadnych przemieszczeń
y
ródło: www.jakosc.biz/kanban.php
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 44
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Karty KANBAN
Podstawowym elementem systemu są karty Kanban, które
Podstawowym elementem systemu są karty Kanban, które
pełnią rolę zlecenia produkcyjnego i dokumentu opisującego
pełnią rolę zlecenia produkcyjnego i dokumentu opisującego
zawartość pojemników. Ich zadaniem jest przekazywanie
zawartość pojemników. Ich zadaniem jest przekazywanie
informacji o potrzebie przepływu materiału podczas
informacji o potrzebie przepływu materiału podczas
produkcji.
produkcji.
Karta Kanban krąży między magazynem wyrobów gotowych,
Karta Kanban krąży między magazynem wyrobów gotowych,
stanowiskami roboczymi i buforami, stanowiÄ…c zlecenie
stanowiskami roboczymi i buforami, stanowiÄ…c zlecenie
produkcyjne i oznakowanie pojemników.
produkcyjne i oznakowanie pojemników.
Pozwala to na rezygnację w dużym stopniu z centralnego
Pozwala to na rezygnację w dużym stopniu z centralnego
generowania zleceń na każde ze stanowisk produkcyjnych.
generowania zleceń na każde ze stanowisk produkcyjnych.
Zapewniona jest tym samym płynność produkcji i przepływu
Zapewniona jest tym samym płynność produkcji i przepływu
materiałów. Kanban można uznać za system samosterujący.
materiałów. Kanban można uznać za system samosterujący.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 45
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Karta KANBAN
y
ródło:http://www.jakosc.biz/pic/kkanban.gif
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 46
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Przepływ produktu
i kart systemu Kanban
WYSYA
KA
DOSTAWA
MAGAZYN
WYROBÓW
GOTOWYCH
MAGAZYN
MATERIAA
ÓW
OPERACJE
OPERACJE
MAGAZYN
PÓA
PRODUKTÓW
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 47
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
System just in time
między kooperantami
Zastosowanie systemu KANBAN jest możliwe również między kilkoma ogniwami w ramach
Zastosowanie systemu KANBAN jest możliwe również między kilkoma ogniwami w ramach
łańcucha dostaw.
łańcucha dostaw.
http://aneksy.pwn.pl/zarzadzanie/ilustracje/prezentacje/r13_04.gif
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 48
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Przykłady korzyści zastosowania JIT
Harley Davidson Motor - zaoszczędził 20 mln USD porządkując
Harley Davidson Motor - zaoszczędził 20 mln USD porządkując
sieć przepływu w zakładach w York w Pensylwanii,
sieć przepływu w zakładach w York w Pensylwanii,
Navistar z Chicago zredukował zapasy o wart. 500 mln USD
Navistar z Chicago zredukował zapasy o wart. 500 mln USD
i zwiększył produktywność z 9 do 14 USD na jednego
i zwiększył produktywność z 9 do 14 USD na jednego
zatrudnionego
zatrudnionego
General Electric Co. obniżyło zapasy o 70%, przy wzroście
General Electric Co. obniżyło zapasy o 70%, przy wzroście
produktywności o 35-40%,
produktywności o 35-40%,
Hewlett Packard w okresie 2 lat zredukował powierzchnie
Hewlett Packard w okresie 2 lat zredukował powierzchnie
produkcyjna z 10 tys. stóp do 2,5 tys. stóp,
produkcyjna z 10 tys. stóp do 2,5 tys. stóp,
japońskie fabryki samochodów obniżyły zapasy o 150 USD na
japońskie fabryki samochodów obniżyły zapasy o 150 USD na
samochód a amerykańskie o 775 USD na samochód,
samochód a amerykańskie o 775 USD na samochód,
Ford Motor Co. zredukował okres gromadzenia zapasów z 40
Ford Motor Co. zredukował okres gromadzenia zapasów z 40
dni do 2-3 dni
dni do 2-3 dni
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 49
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Najbardziej efektywne
koncepcje i metody
% przedsiębiorstw
Krótszy cykl
Krótszy cykl
dostawy
dostawy
70
60
50
40
30
20
10
0
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 50
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
CE
CE
JIT
JIT
MC
ICT
MC
ICT
SCP
SCP
EMP
EMP
Efektywność zastosowania
koncepcji
Skrócenie cyklu dostawy
70
60
50
40
30
20
10
0
TQMCE SCP OS TBWMC TPM JIT EMPICT BPR LC
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 51
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Udział procentowy przedsiębiorstw
Zagadnienie 4
STEROWANIE
STEROWANIE
PRZEPA
YWEM
PRZEPA
YWEM
PRODUKCJI
PRODUKCJI
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 52
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
STEROWANE PRZEPA
YWEM
STEROWANE PRZEPA
YWEM
PRODUKCJI
PRODUKCJI
STEROWANIE PRZEPA
YWEM PRODUKCJI JEST TO
STEROWANIE PRZEPA
YWEM PRODUKCJI JEST TO
CELOWY ETAPOWY PROCES REALIZOWANIA PEWNYCH
CELOWY ETAPOWY PROCES REALIZOWANIA PEWNYCH
SKA
ADOWYCH FUNKCJI TEGO PROCESU I
SKA
ADOWYCH FUNKCJI TEGO PROCESU I
PODEJMOWANIA DECYZJI. DO FUNKCJI TYCH MOŻNA
PODEJMOWANIA DECYZJI. DO FUNKCJI TYCH MOŻNA
ZALICZYĆ:
ZALICZYĆ:
planowanie,
planowanie,
FUNKCJE TE
FUNKCJE TE
PRZENIKAJ
SI

PRZENIKAJ
SI

ewidencjonowanie,
ewidencjonowanie,
WZAJEMNIE W
WZAJEMNIE W
kontrolowanie, PROCESIE STEROWANIA
kontrolowanie, PROCESIE STEROWANIA
korygowanie.
korygowanie.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 53
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
STEROWANE PRZEPA
YWEM
STEROWANE PRZEPA
YWEM
PRODUKCJI
PRODUKCJI
system sterowania przepływem produkcji
system sterowania przepływem produkcji
podukład, którego celem jest sterowanie przepływem produkcji
podukład, którego celem jest sterowanie przepływem produkcji
wyrobów;
wyrobów;
konfrontacja rzeczywistego przepływu produkcji
konfrontacja rzeczywistego przepływu produkcji
z planowanymi normami i ustalenie odchyleń dają podstawę
z planowanymi normami i ustalenie odchyleń dają podstawę
do sterowania przepływem produkcji, czyli do doprowadzenia
do sterowania przepływem produkcji, czyli do doprowadzenia
parametrów przepływu do pożądanych norm;
parametrów przepływu do pożądanych norm;
potrzebny jest element podejmowania decyzji i wydawania
potrzebny jest element podejmowania decyzji i wydawania
dyspozycji dotyczÄ…cych zmiany (korekty, koordynacji)
dyspozycji dotyczÄ…cych zmiany (korekty, koordynacji)
pewnych parametrów w celu doprowadzenia przepływu
pewnych parametrów w celu doprowadzenia przepływu
produkcji do wyznaczonych norm.
produkcji do wyznaczonych norm.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 54
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
STEROWANE PRZEPA
YWEM
STEROWANE PRZEPA
YWEM
PRODUKCJI
PRODUKCJI
Sterowanie przepływami produkcji to:
Sterowanie przepływami produkcji to:
 minimalizacja zapasów produkcji w toku
 minimalizacja zapasów produkcji w toku
 terminowość zakończenia produkcji
 terminowość zakończenia produkcji
 skracanie cykli produkcyjnych
 skracanie cykli produkcyjnych
Tak rozumiane sterowanie uwzględnia problemy rynku:
Tak rozumiane sterowanie uwzględnia problemy rynku:
 koszty produkcji
 koszty produkcji
 oczekiwania klientów
 oczekiwania klientów
 ekonomikÄ™ produkcji
 ekonomikÄ™ produkcji
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 55
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
SCHEMAT UKA
ADU
SCHEMAT UKA
ADU
STEROWANIA PRZEPA
YWEM
STEROWANIA PRZEPA
YWEM
PRODUKCJI
PRODUKCJI
PRODUKCJA
PRODUKCJA
Pomiar
Pomiar
Regulator
Model Regulator
Model Regulator
Plan
Plan
operacyjny
operacyjny
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 56
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
LOGISTYKA PRODUKCJI
- typowe modele przepływów produkcyjnych
METODY STEROWANIA PRZEPA
YWEM PRODUKCJI
METODY STEROWANIA PRZEPA
YWEM PRODUKCJI
TAKTU PRODUKCJI;
TAKTU PRODUKCJI;
OKRESU POWTARZALNOÅšCI PRODUKCJI;
OKRESU POWTARZALNOÅšCI PRODUKCJI;
PROGRAMU I ZAPASÓW,
PROGRAMU I ZAPASÓW,
POZIOMU MINIMUM  MAKSIMUM ZAPASÓW;
POZIOMU MINIMUM  MAKSIMUM ZAPASÓW;
POZIOMU ZAPASU KRYTYCZNEGO;
POZIOMU ZAPASU KRYTYCZNEGO;
WYPRZEDZEC
.
WYPRZEDZEC
.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 57
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
PLANOWANIE PRODUKCJI
PLANOWANIE PRODUKCJI
STRUKTURA PLANOWANIA PRODUKCJI
STRUKTURA PLANOWANIA PRODUKCJI
" Prognoza zazwyczaj formułowana na podstawie sprzedaży albo
" Prognoza zazwyczaj formułowana na podstawie sprzedaży albo
marketingu, stanowi podstawÄ™ sporzÄ…dzenia planu prowadzonej
marketingu, stanowi podstawÄ™ sporzÄ…dzenia planu prowadzonej
działalności oraz planu produkcji.
działalności oraz planu produkcji.
" Plan ten staje się punktem wyjścia do stworzenia głównego
" Plan ten staje się punktem wyjścia do stworzenia głównego
harmonogramu produkcji. Harmonogram ten może ulegać zmianom
harmonogramu produkcji. Harmonogram ten może ulegać zmianom
wskutek działań zarządu zmierzających do modyfikacji popytu, np.
wskutek działań zarządu zmierzających do modyfikacji popytu, np.
przydziału produkcji według wyrobów.
przydziału produkcji według wyrobów.
" Główny harmonogram produkcji wywiera wpływ na dystrybucję za
" Główny harmonogram produkcji wywiera wpływ na dystrybucję za
pomocÄ… planowania potrzeb dystrybucyjnych.
pomocÄ… planowania potrzeb dystrybucyjnych.
" Główny harmonogram produkcji pozwala następnie na pierwsze
" Główny harmonogram produkcji pozwala następnie na pierwsze
oszacowanie zdolności produkcyjnych, umożliwiające sprawdzeni
oszacowanie zdolności produkcyjnych, umożliwiające sprawdzeni
jego wykonalności.
jego wykonalności.
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 58
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
LOGISTYKA PRODUKCJI
LOGISTYKA PRODUKCJI
(podsumowanie)
(podsumowanie)
 nie wchodzi w skład procesów produkcji, technologicznych;

zadaniem logistyki produkcji jest postawienie do dyspozycji
zadaniem logistyki produkcji
komórkom organizacyjnym niezbędnych surowców i informacji po to,
ażeby faktycznie zabezpieczyć ciągłość procesów produkcyjnych.
Procesy logistyczne zwiÄ…zane z produkcjÄ…:
Procesy logistyczne zwiÄ…zane z produkcjÄ…:
(1) Pozyskiwanie klienta; (2) Gromadzenie informacji o
popycie; (3) Planowanie produkcji; (4) Zakupy; (5) Dostawy;
(6) Produkcja i dystrybucja wewnętrzna; (7) Dystrybucja do
klienta.
Logistyka produkcji nie
Logistyka produkcji nie
może istnieć samodzielnie
może istnieć samodzielnie
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 59
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Pytania?
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 60
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23
Pamiętaj!!!!
Pamiętaj!!!!
aby nie poprzestać na tym co usłyszysz
aby nie poprzestać na tym co usłyszysz
ale również uczyć się samodzielnie
ale również uczyć się samodzielnie
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23 61
© dr hab. Andrzej BUJAK, 2008-05-23